Vriendschap

Drie vrienden of vriendinnen

Mensen zijn sociale wezens: we hebben anderen nodig om ons gelukkig te voelen. Mensen die ons zien en begrijpen en ons het gevoel geven erbij te horen. Gemiddeld hebben we drie vrienden of vriendinnen met wie we vaak afspreken en met wie we lief en leed delen.

Daarnaast hebben we zo’n vier tot zeven ‘gewone’ vrienden. Met de een ga je sporten, met een ander deel je een hobby en weer een ander is misschien een collega met wie je het goed kan vinden.

Investeer in je vriendschappen

Natuurlijk heb je soms een fase waarin je je vrienden even minder ziet. Omdat je straalverliefd bent bijvoorbeeld, omdat je carrière aan het maken bent, omdat je aan de andere kant van de wereld zit, of omdat je een gezin hebt met jonge kinderen en al blij bent als je tijd kunt vinden om te douchen. Allemaal legitieme redenen om vriendschappen even op een lager pitje te zetten.

Maar pas er wel mee op, want we hebben onze vrienden hard nodig, blijkt uit allerlei studies. Vrienden geven ons het gevoel dat ons leven zinvol is en vergroten onze veerkracht. In het bijzijn van vrienden vermindert stress en stijgt ons zelfvertrouwen. Vriendschappen zijn zelfs levensverlengend: hoe beter onze vriendschapsbanden, hoe ouder we worden.

Bovendien kunnen we niet alles bij een liefdespartner vinden en als we dat wel proberen, wordt de druk op de relatie te groot. We hebben vrienden en vriendinnen nodig om relatieperikelen mee door te nemen, bij wie je kunt toetsen of je geliefde inderdaad onredelijk is of dat je misschien ook hand in eigen boezem moet steken. En wat als de relatie eindigt? Wie dan zijn vriendschappen te veel heeft laten verwateren, komt van een koude kermis thuis.

Dus ook al heb je het druk, ben je verliefd of anderszins afgeleid: maak tijd om af te spreken met die goede vriend of vriendin. Blijf sporten met je maatje en ontmoet mede-kroegtijgers of -cinefielen. Vrienden zijn je tijd en aandacht dubbel en dwars waard.

Die speciale klik

Waarom is het met de een vanaf het eerste moment dikke mik en wil het met de ander maar niet boteren? Of je met iemand klikt, lijkt een kwestie van chemie te zijn. Volgens professor William Ickes van de University of Texas in Arlington zijn persoonskenmerken daarbij het belangrijkst en vinden we vooral mensen die op ons lijken leuk.

Iemand die lacht om dezelfde grappen heeft sowieso een streepje voor, maar ook iets simpels als hetzelfde boek lezen in de trein neemt ons snel voor iemand in. Daarnaast helpt als je beide extravert bent, dezelfde politieke voorkeuren hebt en is aardig zijn uiteraard een goed recept voor vriendschap. En wie óns aardig vindt, zit helemaal gebakken.

Elkaar vaak zien

Naast persoonlijke eigenschappen, gelden er ook een aantal praktische voorwaarden. De belangrijkste voorwaarde is dat je vaak in elkaars nabijheid moet verkeren. Hoewel je dit in digitale tijden ook wel kunt vervangen voor ‘vaak contact hebben’, werkt elkaar lijfelijk zien nog altijd het beste.

Wat een echte vriend doet

Iemand kan op het eerste gezicht de ideale vriend(in) lijken, vriendschap bewijst zich uiteindelijk vooral in wat je voor elkaar over hebt. Met name in moeilijke tijden kom je erachter wie je echte vrienden zijn. Dat zijn de mensen die op je letten, je troosten, praktische hulp bieden of je aan het lachen maken als je verdrietig bent.

Soms komen dit soort belangrijke gebaren uit onverwachte hoek en blijkt iemand die je helemaal niet zo hoog had zitten, een ware reddende engel te zijn. En andersom kun je heel teleurgesteld raken als een ‘goede’ vriend het laat afweten.

Wil je er graag voor iemand zijn, maar weet je niet zo goed hoe? Bedenk dan dat het vooral in kleine dingen zit, zoals aandacht en belangstelling hebben voor de ander. Niemand verwacht van je dat je een probleem kunt oplossen of toverwoorden kent die alles weer goed maken.

Dierbaar

Voer je hele gesprekken met je hond? Slaap de poes elke nacht tegen je buik? Je bent zeker niet de enige. We zijn gehecht aan onze huisdieren, blijkt uit onderzoek van Psychologie Magazine. Van de dierenliefhebbers zegt 83 procent een sterke emotionele band met zijn dier te hebben, 60 procent ziet zijn huisdier zelfs als familielid.

Nienke Endenburg, psychologe en gedragsdeskundige verbonden aan de faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht, begrijpt dat goed. ‘Als je thuiskomt en je vertelt je verhaal aan je dier, is er geen hond die zegt: dat was je eigen schuld. Iedereen heeft behoefte aan iets of iemand die je accepteert zoals je bent.’

Onvoorwaardelijke liefde

De relatie tussen mens en dier is vergelijkbaar met die tussen mensen, stelt hoogleraar sociale psychologie Roos Vonk. De hormonen en hersengebieden die betrokken zijn bij intimiteit, vertrouwen en binding zijn niet soort-gebonden. Liefde discrimineert niet naar soort, zou je kunnen zeggen. Mens en hond kunnen zich aan elkaar hechten net als mensen onderling en honden onderling.

Een bijkomend voordeel van dieren is de onvoorwaardelijkheid van het contact. Je hoeft nooit bang te zijn dat je hond je opeens niet meer leuk vindt. Je hoeft je niet op te maken, niet slank te zijn, je hoeft geen carrière te maken of superprestaties te leveren. Je hoeft er alleen maar te zijn.

Buiten de boot

Niet iedereen maakt even makkelijk vrienden. Sommige kinderen vallen buiten de groep en worden zelfs gepest. En ook volwassenen kunnen weinig echte vrienden hebben. Uit angst gekwetst te worden of omdat ze gewoonweg geen aansluiting kunnen vinden bij anderen. Verlegen of introvert zijn, helpt hierbij ook niet mee.

Vrienden maken

Hoe krijg je meer of nieuwe vrienden of vriendinnen? Wat sowieso helpt is om iets te ondernemen waarbij je gelijkgestemden ontmoet. Sluit je aan bij een hardloopgroepje of een leesclub. Dat vergroot de kans dat je mensen ontmoet met wie het klikt.

En die bovendien in de buurt wonen, waardoor je sneller geneigd bent om bijvoorbeeld samen ergens koffie te drinken of even spontaan langs te waaien. Want zoals al eerder is genoemd: nabijheid is een belangrijke voorwaarde voor vriendschap.

Als je vriendschappen wilt sluiten, is het belangrijk je niet te pleaserig op te stellen, maar te proberen jezelf te blijven. Zoek naar een goede balans tussen geven en nemen: het moet niet steeds van één kant komen in vriendschap. Eerlijkheid is belangrijk, maar wees ook weer niet te eerlijk. Verpak een minder leuke boodschap in fluweel en houd het bij jezelf als je jaloers bent of je ergens door gekwetst voelt.

Stel je open op

Maak de ander duidelijk dat hij of zij belangrijk voor je is. Dat hoef je niet letterlijk te zeggen – en zeker niet te vaak – maar zoek regelmatig contact, toon belangstelling en wees attent. Deel ook vooral details over je eigen leven. Juist daarin schuilt je persoonlijke en unieke belevingswereld en door de ander hierin te betrekken, versterk je de band.

Laat je zelf dus kennen, ook – of misschien zelfs juist – als het minder goed gaat. Vriendschappen verdiepen zich en kennissen kunnen vrienden worden als je smart deelt, ook je minder perfecte kanten toont en echt verbinding met elkaar zoekt.

Frenemies

Van sommige vrienden kun je je afvragen waarom je ze eigenlijk hebt, de zogenaamde frenemies. Vrienden die je bijvoorbeeld claimen en heel subtiel isoleren van andere mensen.

Of die vriendin die achter je rug om nare dingen over je zegt. Of uitbundig flirt met je geliefde. Of die vriend waarbij het altijd van jouw kant moet komen. Dat zijn ongezonde vriendschappen waar we zeker niet gelukkiger van worden.

Vriendschap beëindigen

Het ingewikkelde is dat er vaak ook veel warme en leuke dingen tegenover het vervelende gedrag staan. Ook begrijp je soms wel waar iemands gedrag vandaan komt, uit onzekerheid bijvoorbeeld. Daardoor laat je de ander toch niet makkelijk vallen.

Dat doen we sowieso niet makkelijk blijkt uit onderzoek: met zo’n beetje de helft van onze vrienden schuurt het behoorlijk, maar dat is geen reden om de ander tabee te zeggen. Omdat je een geschiedenis deelt, de ander ondanks alles toch zal missen of puur uit gewoonte. Maar als iemand echt je grenzen overschrijdt en je kwetst of beschadigt, is het toch echt beter om de vriendschap te beëindigen.

Ruzie

Ruzie met een goede vriend of vriendin hakt er vaak hard in. Zo deel je lief en leed, zo sta je recht tegenover elkaar. Natuurlijk hoef je niet alles te pikken, maar bedenk goed of een issue echt een ruzie waard is.

Zo ja, zeg dan rustig wat je dwars zit en vermijd sarcasme of zinsnedes als ‘Jij doet altijd…’ of  ‘je bent nooit…’. Probeer sowieso jij-bakken te vermijden, houd het liever bij jezelf.

Goedmaken

In elke vriendschap kan een ruzie voorkomen. Je kunt er samen sterker uitkomen, mits je je eigen aandeel erkent en open communiceert. Zo kun je het weer goedmaken.

Heb je ongelijk of ben je veel te hard van leer getrokken? Sorry is dan het magische woord. Erken dat je fout zat, geef een verklaring (zonder dat als excuus aan te dragen) en zeg uit de grond van je hart dat het je spijt. Het is niet makkelijk, maar het klaart de lucht vrijwel onmiddellijk. En hoe fijn is het om elkaar een knuffel te kunnen geven en weer vrienden te zijn?

Waarom zijn jullie vrienden? Wat betekent de ander voor je? Maakt hij of zij je aan het lachen? Heeft de ander altijd wijze adviezen paraat of delen jullie een bepaalde hobby? Of echt lief en leed?  Neem een vriend in gedachte en maak de vriendschapstest.