Zo kun je omgaan met een narcist op het werk

Herkenbaar? Het verhaal van de schorpioen en de schildpad:

De schorpioen wilde graag de rivier oversteken maar kon niet zwemmen, iets wat hij nooit zou toegeven. Hij vroeg aan de schildpad: “Beste schildpad, mag ik op je rug de rivier oversteken? “

De schildpad antwoordde: “Dat denk ik niet. Ik ken jou. Je bent een venijnig baasje. Je zal me vast en zeker steken. “

“Nee”, zei de schorpioen, “Dat zou ik toch nooit doen. Dan verdrinken we samen.

“De schorpioen heeft een punt, dacht de schildpad. Oké dan maar, klim maar op mijn rug.” Nadat de schorpioen op haar rug geklommen was, liet de schildpad zich in het water zakken.

Toen ze halverwege de rivier was voelde ze een steek in haar nek. Terwijl ze haar poten al voelde verlammen vroeg ze: “Maar schorpioen, waarom doe je dat nu? Je hebt me gestoken!.”

“Het is mijn natuur, ik kan niet anders,” antwoordde de schorpioen terwijl ze langzaam in het water verdwenen.

Waarom het verspilde moeite is om te proberen om een narcist te veranderen

Uit het verhaal van de schorpioen (narcist) en de schildpad mag blijken dat het verspilde energie is om te proberen de schorpioen te veranderen. Het is immers zijn natuur om te steken. De hamvraag is: “wat maakt dat de schildpad haar initiële intuïtie negeert en zich toch laat inpakken door de zoetgevooisde praatjes van de schorpioen?”

Schorpioenen zijn, net als narcisten, steeds op zoek naar doelwitten die hun hang naar bewondering voeden. Als je competent, vriendelijk, hulpvaardig bent, ben je een gedroomd doelwit. Dat je dat bent, daar kun je niets aan doen. Het is een gevolg van bepaalde aangeboren eigenschappen, waar schorpioenen schaamteloos gebruik of beter misbruik van maken. Daarom is het zaak narcisme te herkennen en te leren omgaan met een narcist op het werk of in andere situaties.

Waaraan kun je herkennen of je schildpadgedrag vertoont?

De schorpioen heeft een grenzeloze behoefte aan bewondering. De schildpad voedt die vanuit haar nood om iets te betekenen voor de ander. Beide vormen van functioneren haken op een negatieve manier op elkaar in. Als je dit patroon doorhebt, is het belangrijk om met mildheid en mededogen naar jezelf te kijken.

Aangezien schorpioenen kiezen voor de weg van de minste weerstand zijn schildpadden met een laag zelfbeeld het gedroomde doelwit. Gelukkig bestaat er een antigif, namelijk zelfvertrouwen. Hieronder vind je een aantal eenvoudige tools om meer zelfvertrouwen te ontwikkelen op de werkvloer, met als gevolg dat je meer verbinding voelt met je innerlijke kompas. Hierdoor word je weerbaar en kun je betere omgaan met een narcist op het werk: de woorden of daden van de schorpioen hebben dan minder impact op je. Gezond zelfvertrouwen helpt je ook om passend je grens aan te geven vanuit respect voor je eigen behoeften en rekening houdend met de ander.

Zo kun je omgaan met een narcist op het werk

Vier tools voor meer zelfvertrouwen:

• Zoek de natuur op. Wandelen,bijvoorbeeld tijdens de lunchpauze, helpt om je geest leeg te maken en de dingen in het juiste perspectief te zien. Het bevordert ook je creativiteit en probleemoplossend vermogen, laat onderzoek zien.
• Houd een dankbaarheidsdagboek bij. Koop een mooi schriftje waarin je elke dag drie positieve dingen schrijft of dingen waarvoor je dankbaar bent. Dat kunnen dingen zijn die op het werk zijn gebeurd, maar ook positieve dingen uit je privéleven. Denk aan een taak die je een tijdje uitgesteld hebt en toch gedaan hebt, een compliment dat je hebt gekregen, of iets dat je aan het lachen bracht. In het begin is het niet zo vanzelfsprekend, maar hoe langer je het toepast, hoe gemakkelijker je je aandacht richt op wat wel goed gaat in je leven. Een bijkomend voordeel is dat je, op een moment dat het minder gaat, je kunt herlezen wat je geschreven hebt.
• Gun jezelf hulp. Soms is je zelfvertrouwen door een collega of leidinggevende dermate ondermijnd dat professionele begeleiding aangewezen is, zoals van een coach of psycholoog. Zoek vooraf uit wat zijn of haar ervaring is met schorpioengedrag op de werkvloer. Het vereist immers een specifieke aanpak.
• Ontspan na het werk. Ga op zoek naar iets dat je graag doet en goed kunt. Tijdens je hobby ben je zo geconcentreerd dat je tijd en ruimte vergeet (ook je ergernis om het schorpioengedrag). Het is vaak ook een eenvoudige manier om met gelijkgestemde zielen in contact te komen. Dezelfde hobby beoefenen werkt immers verbindend.

Meer weten over omgaan met een narcist op het werk? Thea Bombeek schreef het boek: ‘Hoe overleef ik mijn collega’s: tools voor zelfvertrouwen op het werk’, LannooCampus, maart 2018