Droomduiding van terugkerende dromen

Terugkerende dromen

Hoogleraar psychiatrie Milton Kramer deed een opmerkelijke ontdekking over terugkerende dromen. Bij proefpersonen die na elke droomperiode – we hebben er zo’n vijf per nacht – werden gewekt om hun dromen te vertellen, bleek in dezelfde nacht vaak hetzelfde emotionele thema terug te komen. I

n de ene droom misten ze bijvoorbeeld een vliegtuig. In de volgende moesten ze op een feest verschijnen terwijl ze geen outfit konden vinden. En in een andere droom kwamen ze te laat voor hun examen. We proberen hetzelfde probleem dus op verschillende manieren te benaderen in onze dromen, concludeert Kramer.

In zestig procent van de nachten hadden de droomseries van de proefpersonen een opwaarts, positief verloop (progressive-sequential).

De proefpersonen vonden dan al dromend een soort uitweg voor het terugkerende probleem. Ze besloten bijvoorbeeld dat ze helemaal niet naar het feest hoefden, of maakten hun examen alsnog met glans. Hun emoties werden vervolgens met elke droom minder sterk, en ze werden wakker met een beter humeur.

In veertig procent van de nachten bleef hetzelfde thema zich echter herhalen zonder tot een positieve wending te komen (repetitive traumatic).

Zo droomde een vrouwelijke proefpersoon in een minder goede nacht achtereenvolgens dat ze naar een beautysalon ging maar geen afspraak had; dat ze wachtte op haar therapeut die niet kwam opdagen; dat ze verdwaald was in een groot gebouw, terwijl het meisje achter de bar er wel uit kon; en dat ze haar vriendinnen uitzwaaide die ergens naar toe gingen zonder haar.

In de hele serie had ze hulp nodig, verklaart Kramer, maar telkens dreigden de personen die haar konden helpen weg te gaan. Omdat we in zulke nachten niet tot een oplossing voor onze kwesties komen, worden we minder opgewekt wakker.

In mijn geval kwam de naderende deadline in mijn dromen terug in de vorm van een vliegtuig dat dreigde te vertrekken. Mijn onrust kon ik niet verminderen die nacht. Ik bleef maar doorsukkelen met mijn koffer. Tot een oplossing kwam ik niet.

Droomduiding

Het besef dat je een keuze hebt, is het belangrijkste inzicht bij de droomduiding-methode van droomtherapeut Ada de Boer.

‘Omdat dromen volledig over jezelf gaan en niet onder invloed staan van anderen, zoals in het wakkere leven, bieden ze je een uitgelezen mogelijkheid om je bewust te worden van je impliciete keuzes. Wie patronen herkent in het dagelijks leven, gaat ook beter zien welke keuze­momenten hij heeft.’

Zo bleef ik in mijn droom maar twijfelen over de inhoud van mijn koffer. Terwijl ik ook hulp had kunnen vragen bij het inpakken. Sterker nog, in het echte leven had ik ook een keuzemoment. Ik had mijn ideeën over het artikel bijvoorbeeld kunnen bespreken met een collega.

Door middel van droomduiding, kunnen we bovendien meer te weten komen over onze manier van denken. Wie in een droom altijd pech heeft, verwacht wellicht ook in het dagelijks leven dat het wel weer mis zal gaan.

Mislukken onze acties vaak, dan hebben we misschien niet genoeg vertrouwen in eigen kunnen. De Boer: ‘Ik moet hier wel bij zeggen dat onze dromen overdrijven. Als je overdag onzeker bent, zie je dat bij droomduiding uitvergroot terug.

Daarnaast is het grootste deel van de wendingen in onze dromen negatief, blijkt uit onderzoek. Blijkbaar zijn we als mens geneigd om gedachtes te hebben als: O jee, dat kan fout aflopen.’

En terwijl dat in het dagelijks leven vervolgens vaak meevalt, worden we in onze droom meteen gestraft voor dergelijke gedachten: als we denken dat het misgaat, gáát het ook mis.

Nachtelijk verwachtingspatroon

Waar De Boer dus vooral op let bij droomduiding, zijn de patronen die erin terugkomen. Want behalve de zaken die ons overdag bezighouden en ons emotioneel raken, komen ook onze denk- en verwachtingspatronen sterk terug in onze dromen.

Zo bleken proefpersonen die een verhaaltje moesten verzinnen bij plaatjes, in hun dromen dezelfde soort verhaallijnen en wendingen te hebben. Bij een neutrale figuur in een plaatje is de een geneigd om er een vriendelijk persoon van te maken, terwijl de ander er een slechterik in ziet. Op dezelfde manier reageren we ook op de beelden die we in onze dromen zien.

De grap is dat zodra we iets denken of verwachten in onze dromen, dat ook binnen een aantal seconden gebeurt. Vaar je in een droom bijvoorbeeld op zee en denk je: ‘Als ik nu maar niet uit de boot val!’, dan lig je binnen de kortste keren in het water. Associeer je de zee met vissen, of met achtervolgingen in speedboten, dan zal de droom eerder verder gaan op dat thema.

Door goed op te letten welke wendingen je dromen nemen, kun je meer te weten komen over je verwachtingspatronen, zegt De Boer. En wanneer je aan ineffectieve en negatieve patronen werkt, zal ook die terugkerende droom meer positieve wendingen krijgen.

Terugkerende nachtmerrie?

Heb je steeds dezelfde rotdroom, die maakt dat je je de hele dag een beetje raar voelt? Nederlandse onderzoekers ontdekten dat daar iets aan te doen is (en dat blijkt niet alleen verrassend simpel, maar vaak ook nog eens ronduit leuk).