De vraag
Als kind kreeg ik het al regelmatig te horen: ‘Ben je altijd zo stil?’ Een domme vraag natuurlijk, alsof dat ervoor zorgt dat je opeens een uitgebreid betoog start. Het maakte me bovendien enorm onzeker: er was iets mis met mij, want ik gedroeg me blijkbaar niet zoals het hoorde. Ook als twintiger kon ik het heerlijk vinden om op een feestje vanaf de kant mensen te observeren. Kwestie van seconden voordat er iemand naast me stond en vroeg: ‘Vind je het wel leuk? Ben je altijd zo rustig?’
Inmiddels ben ik ervan overtuigd geraakt dat veel praten en aanwezig zijn wordt gezien als ‘goed’ en stil zijn als ‘ongezellig’. En al ben ik tegenwoordig vaak genoeg praatgraag, de angst voor de stil-zijn-vraag zit er nog steeds in. Zeker in heel druk of onbekend gezelschap kan het gevoel van anders zijn opkomen en klap ik dicht. Ik voel me onmachtig en verdrietig worden. Ik kan net zo goed naar huis gaan, denk ik dan vaak. Wat ik zou willen, is me wat meer op m’n gemak voelen in sociaal lastige situaties.
Training Coach worden: de eerste stap
- Leer wat coaching is en wat niet
- Leer de basis van effectieve methodieken
- Ontdek of je verder wilt leren voor coach
150,- incl btw
De sessie
Met coach Hilde Brettschneider probeer ik aan de hand van het RET-model te onderzoeken hoe het komt dat ik soms in een negatieve modus schiet in situaties die op zichzelf helemaal niet negatief zijn. Dat doe ik door telkens na een situatie waarin ik iets negatiefs dacht over mezelf, op te schrijven wat er gebeurde (stap A). En dan stappen B en C te onderzoeken: welke gedachte had ik over de situatie en welk gevoel kreeg ik daardoor?
Brettschneider laat me daarbij oefenen met de volgende invulzin: ‘Ik moet … of ik mag niet… want dan...’ In mijn geval: ‘Ik mag niet stil zijn, want dan ben ik raar.’ Of: ‘Ik moet het hoogste woord hebben, anders kan ik net zo goed naar huis gaan.’ Ik zie al meteen dat dat een onzinnige conclusie is – een ‘irrationele gedachte’ in coachtaal – en dat ik dat zelf ook helemaal niet vind. Ik ben vooral bang dat ánderen dat denken.
Ik ga op zoek naar een effectieve gedachte die positief is en ‘raar’ vervangt. Niet positief in de zin van ‘ideaal’ of ‘perfect’, benadrukt Brettschneider. ‘Het gaat erom dat je leert jezelf te accepteren zoals je bent.’ Samen komen we uit op de zinnen: ‘Ik ben geen oeverloze babbelaar; ik houd van luisteren en observeren. Ik vind het ongemakkelijk als mensen me daarop aanspreken. Maar ik concludeer daaruit niet dat ik raar ben en maar naar huis moet.’
Het effect
De eerste keer dat ik dit deze effectieve gedachte als een soort mantra voor mezelf herhaal is op een openingsfeestje vol onbekenden. Ik merk meteen dat er soort rust over me komt. Ik besef dat ik niet hard aan het werk hoef om anders te zijn dan ik ben, of me anders hoef te gedragen dan ik me voel. De coach had dat al voorspeld: ‘Als de druk eraf is, voel je je waarschijnlijk al automatisch wat meer ontspannen.’
Raar maar waar: juist op die avond dat ik probeer om oké te zijn met mijn rustige zelf, knoop ik meer praatjes aan dan anders. En als klap op de vuurpijl weet ik de gevreesde vraag te doorstaan zonder er meteen vandoor te willen gaan. ‘Zo, jij zit er alleen bij?’ hoor ik als ik even aan de kant van de dansvloer zit. En met een grote glimlach antwoord ik: ‘Nou hè? Heerlijk.’
Vind een betrouwbare coach via Coachfinder
Coaching is een belangrijke stap in zelfontwikkeling. Maar de juiste coach vinden blijkt nog niet zo eenvoudig. Coachfinder helpt je in je zoektocht naar een coach die bij je past.
Vind je ideale coachVind ook een coach die bij je past op coachfinder.nl
De techniek
Rationeel-Emotieve Therapie (RET) is een vorm van cognitieve gedragstherapie die ervan uitgaat dat niet gebeurtenissen op zich bepalen hoe je je voelt, maar je gedachten over die gebeurtenissen. In veel gevallen zorgen (negatieve) denkbeelden, overtuigingen en aannames ervoor dat je jezelf in de weg zit. ‘Als ik weinig zeg tijdens die vergadering of op een feestje, vinden mensen me raar’ is een voorbeeld van een gedachte waarmee je jezelf remt. Door RET – dat wordt ingezet bij allerlei klachten – leer je te zien wanneer dit soort irreële, negatieve gedachten de kop opsteken en hoe je die kunt omvormen naar meer reële en positieve gedachten.
RET-therapeuten en coaches maken daarbij vaak gebruik van de ABCDE-stappen:
A Wat is de Aanleiding van een probleem of een naar gevoel?
B Door welke Bril kijk je ernaar, welke overtuigingen spelen daarbij mee?
C Wat zijn de Consequenties: hoe voel je je door jouw interpretatie?
D Discussieer over je overtuigingen – toets ze aan de werkelijkheid.
E Evalueer samen welke Effectieve gedachten je daarvoor in de plaats kunt stellen.
Door deze stappen een periode lang heel bewust te volgen, kun je jezelf trainen een andere bril op te zetten bij het beoordelen van gebeurtenissen waardoor negatieve gevoelens verminderen. Ook bij heftige, maar op zich gezonde emoties als verdriet kan RET helpen te voorkomen dat ze omslaan in bijvoorbeeld depressie of paniek.
