Stress maakt depressief

Dat stress in de jeugd depressie op latere leeftijd zou kunnen veroorzaken, werd al een tijdje vermoed. Biologe Els van Riel van de Universiteit van Amsterdam heeft nu direct in de hersenen van ratjes gekeken wat er verandert na een stressvolle periode op jonge leeftijd en na een periode van chronische stress op volwassen leeftijd. Zij haalde drie dagen oude diertjes voor een etmaal bij hun moeder weg, en stelde volwassen ratten bloot aan onvoorspelbare stress gedurende 21 dagen. Daarna bestudeerde ze de hersenen van de dieren.

Van Riel voegde het ‘gelukshormoon’ serotonine toe aan een plakje van de hippocampus, een gedeelte van de hersenen met zowel receptoren voor serotonine als voor het stresshormoon corticosteron. Ze ontdekte dat de cellen van de ‘stressdieren’ minder gevoelig waren geworden voor serotonine. Die ontdekking kan grote gevolgen hebben voor de ontwikkeling van antidepressiva. Van Riel: ‘De huidige antidepressiva verhogen allemaal het serotoninegehalte in de hersenen. Maar als de hersencellen daar door stress niet zo gevoelig meer voor zijn, hebben deze middelen misschien niet veel effect. Het zou beter kunnen zijn een antistresshormoonmiddel te gebruiken in de strijd tegen depressie. De eerste onderzoeken naar het effect van zulke middelen zijn heel positief. Bovendien is vaak al binnen een week duidelijk of het werkt, terwijl dat met normale antidepressiva minstens zes weken duurt.’

Proefschrift Universiteit van Amsterdam, mei 2004