De zomer van 2008 is een sportzomer. Het EK voetbal, Wimbledon en de Tour de France sluiten naadloos op elkaar aan en kort daarna beginnen de Olympische Spelen in Peking. Maandenlang zitten we met wereldwijd miljoenen anderen aan de buis gekluisterd. Ook Liesbet van Zoonen volgt deze sportevenementen op de voet. Niet alleen voor haar plezier; ze is professor Media en Populaire cultuur aan de Universiteit van Amsterdam en doet onder meer onderzoek naar de manier waarop de media sporters in beeld brengen. Want niet over alle sporters wordt op dezelfde manier bericht. Het maakt uit of ze man of vrouw zijn, blank of zwart.
‘Vrouwelijke sportprestaties krijgen over het algemeen minder aandacht,’ zegt Van Zoonen. ‘Als ik dat zeg, werpen mensen vaak tegen dat er voor vrouwenhockey wel degelijk belangstelling is. En ook paardrijdster Anky van Grunsven heeft natuurlijk niet te klagen over aandacht van de media. Maar voor de vrouwelijke subtop bestaat veel minder belangstelling dan voor de mannelijke.’
Tijdens de Olympische Spelen krijgt vrouwensport weliswaar meer aandacht op televisie en in de pers dan in de reguliere sportverslaggeving. Maar de presentatie ervan is minder spannend dan die van mannenwedstrijden, zegt Agnes Elling van het Mulier Instituut, een centrum voor sociaal-wetenschappelijk sportonderzoek. Ook zij doet onderzoek naar de beeldvorming van sporters. ‘Mannenevenementen worden vaak geconstrueerd als een melodrama of thriller met historische betekenis, maar vrouwensporten worden vaker als een soort vriendelijk buurtspelletje voorgesteld’, schreef ze in het artikel Sekse en sport: bewegende beelden.
Zand op haar huid
Vrouwelijke sporters worden bovendien veel meer beoordeeld op hun uiterlijk, zegt Elling. ‘Ze worden vaker óf als stoeipoes neergezet, zoals tennisster Anna Kournikova, óf als manwijf.’ Dat wordt beaamd door Liesbet van Zoonen: ‘Toen volleybal een televisiesport werd, schreef de volleybalbond de sporters steeds kortere broekjes voor. Waarschijnlijk om de wedstrijden visueel aantrekkelijker te maken.’ Ze lacht: ‘Ik vermoed dat het geen knvb-voorschrift is dat voetballers na de wedstrijd hun shirtjes uittrekken om kijksters te plezieren.’
