Hersenen
De Amerikaanse astronaut Jerry Linenger, die bijna vijf maanden woonde in het Russissche ruimtestation Mir, heeft het geweten: wie de aarde vaarwel zegt, gooit zijn biologische klok helemaal overhoop.
Minder moe, meer energie
- Inspirerende sessies voor meer inzicht in je vermoeidheid
- Tools om je energie weer op te bouwen
- Met gezondheidszorgpsycholoog Annemarieke Fleming
55,-
Linenger hield gedurende zijn verblijf in de ruimte een dagboek bij, waarin hij onder andere noteerde hoe laat hij naar bed ging, hoe vaak hij wakker werd, hoe goed hij had geslapen en wat zijn lichaamstemperatuur was. Het bleek dat Linenger, naarmate hij langer in het heelal bivakkeerde, tijdens het slapen steeds vaker wakker werd en zich ‘overdag’ minder alert ging voelen. Op het laatst voelde hij zich niet eens meer slaperig en moest hij zichzelf dwingen om naar bed te gaan.
Na terugkomst op aarde werden zijn gegevens geanalyseerd door onderzoekers van de universiteit van Pittsburgh. Die concludeerden dat Linengers biologische klok door het lange verblijf in de ruimte vrijwel gestopt was met functioneren. De biologische klok is dat deel van de hersenen dat verantwoordelijk is voor slapen, waken, alertheid, lichaamstemperatuur en chemische processen in het brein. Normaalgesproken lukt het de hersenen om de biologische klok gelijk te schakelen aan het 24-uurs ritme, door te letten op de verschillen tussen dag en nacht. Maar wanneer die verschillen langer dan
negentig dagen uitblijven, raken de hersenen het spoor bijster.
Slaapgebrek zal een probleem kunnen gaan vormen voor toekomstige missies naar verre planeten, zoals Mars. De ruimtevaarders zijn dan jarenlang onderweg en zullen zonder biologische klok niet goed meer kunnen uitrusten. Daardoor zouden ze concentratiestoornissen kunnen krijgen en hun taken niet meer naar behoren kunnen uitoefenen. De oplossing is een ’truc’ te vinden om de biologische klok om de tuin te leiden. (EO)
University of Pittsburgh, november 2001
