Roos Jonker (55) heeft jarenlang rondgelopen met een geheim. Als jonge vrouw raakte zij zwanger van een zwarte man, terwijl haar echtgenoot blank was. Omdat ze verwachtte dat haar omgeving dit nooit zou accepteren, besloot ze het kind bij zijn geboorte aan een pleeggezin af te staan. Tegen de buitenwereld vertelde ze dat de baby was gestorven tijdens de bevalling. Als Roos uiteindelijk haar geheim onthult, doet ze dat in het openbaar, bij het tv-programma De Ronde van Witteman.
Dagelijks trekt in praatprogramma’s een hele stoet ‘gewone mensen met bijzondere verhalen’ voorbij. We zien een vader geëmotioneerd vertellen hoe zijn dochter werd doodgeschoten door haar ex-man. We kijken naar de zoon die vertelt hoe zijn moeder verliefd werd op de verpleegster van zijn stervende vader.
Bij het kijken naar deze programma’s dringt zich de vraag op wat deze mensen bezielt. Wat beweegt iemand om zijn meest pijnlijke en persoonlijke ervaringen, waar soms de eigen familie nog niet eens van op de hoogte is, via de televisie te openbaren aan een miljoenenpubliek? Zijn het exhibitionisten die bereid zijn hun ziel en zaligheid aan Catherine te verkopen in ruil voor fifteen minutes of fame? Of zijn Maya Eksteen en consorten slechts middelen om een hoger doel te bereiken?
Communicatiewetenschapper Anemoon Elzinga onderzocht in haar afstudeeronderzoek De Spreekbuis. Een onderzoek naar de betekenis van het praatprogramma voor de deelnemer de motieven van mensen om deel te nemen aan praatprogramma’s. Zij ondervroeg hiervoor 32 mensen die zijn verschenen in uitzendingen als Catherine, Rondom Tien, Vinger aan de pols en Man/Vrouw. Dit zijn praatprogramma’s waarin gewone mensen – ervaringsdeskundigen – praten over een vaak beladen en controversieel thema. Meestal is er een deskundige, zoals een arts of psycholoog aanwezig en mengt het publiek zich ook in de discussie.
