Ook zo’n zin in maandag? Meer werkplezier heb je zelf in de hand

1. Focus op je eigen invloed

Je ergert je wild aan een collega die het altijd beter weet. Of je hebt last van het lawaai van de verbouwing een verdieping lager. Vaak maken we ons druk over zaken waar we weinig of niets aan kunnen doen.

De Cirkel van invloed van de Amerikaanse bedrijfskundige Stephen Covey helpt om je te richten op datgene waarover je wél controle hebt, en de rest los te laten.

De cirkel bestaat uit twee ringen. De buitenste is de cirkel van betrokkenheid. Daarin staan kwesties die je aan het hart gaan, maar die je zelf niet of beperkt kunt beïnvloeden. Zoals stijgende prijzen en chaos in de wereld, of een nieuwe belastingregel.

De binnenste ring is de cirkel van invloed. Daarin staan dingen waarop je wel invloed hebt: wat jij doet, zegt, denkt, verwacht, enzovoorts.

Door te onderzoeken op welke aspecten je zelf invloed hebt, groeit je gevoel van controle en ervaar je minder frustratie. Focus bijvoorbeeld op je eigen overtuigingen in plaats van op die betweterige collega.

En als concentreren op kantoor lastig is door het lawaai, kun je wellicht een periode wat vaker thuiswerken of een noise cancelling koptelefoon aanschaffen.

Aan de slag

Pas de Cirkel van invloed nu toe op je werk.

• Tegen welke dingen loop je aan waarop je geen invloed hebt?
• Welk gedrag of welke reactie van jou is wél mogelijk?
• Wat is voor jou het belangrijkste inzicht naar aanleiding van de Cirkel van invloed?

2. Vind je innerlijke bondgenoot

Heb je ook zo’n negatief stemmetje in je hoofd dat dingen zegt als: ‘Die opdrachtgever is vast zwaar teleurgesteld in je werk’, of: ‘Zie je nou wel dat je niet slim genoeg bent’?

Vooral als we niet lekker in ons vel zitten, gaat het de hele dag door. En dat is funest voor ons zelfbeeld.

‘Met zelfcompassie transformeer je die interne criticus tot een innerlijke bondgenoot, die je helpt in moeilijke situaties en omstandigheden,’ zegt zelfcompassie-expert Kristin Neff.

‘Sta jezelf toe om te voelen wat je voelt en te zijn zoals je bent, dan blijf je steviger staan in lastige situaties.’

Aan de slag

• Wat is de favoriete ‘uitspraak’ van jouw interne criticus?
  (Bijvoorbeeld: ‘Je kunt niks bijzonders’, of: ‘Wie denk je wel dat je bent’.)
• Bedenk nu hoe je deze uitspraak kunt ombuigen naar iets bemoedigends. Wat kan je innerlijke bondgenoot vaker tegen jou zeggen als je het moeilijk hebt?
  (Bijvoorbeeld: ‘Je bent ver gekomen in je leven en mag trots zijn op jezelf’.)
• Sla het zinnetje op in je notities of schrijf het op een geeltje en hang het op een goed zichtbare plek.

3. Laat je steunen

Het antwoord niet weten op een vraag, moeten toegeven dat je een fout hebt gemaakt of zeggen dat het werk je boven het hoofd groeit: onszelf ‘laten kennen’ vinden we lastig.

Toch zijn er heel goede redenen om je kwetsbaarheid wél te tonen, zegt organisatiepsycholoog en trainer Marjon Bohré, ook op de werkvloer. Het kan je onder andere deze voordelen opleveren:

• Je ontdekt dat je niet de enige bent met problemen op het werk en dat collega’s vaak dezelfde worstelingen hebben. Dat kan de pijn verzachten.
• Als je altijd maar doet alsof alles goed gaat, loop je de steun van collega’s mis. Anderen krijgen de kans niet om je te helpen.
• Het vermindert schaamte. Die verliest namelijk aan kracht als je praat over het onderwerp van je schaamte.
• Het leidt tot meer verbondenheid. Door mislukkingen, onzekerheden en worstelingen te delen, laat je zien dat je iemand vertrouwt. En zo nodig je de ander uit hetzelfde te doen, waardoor het vertrouwen verder kan groeien.

Aan de slag

Vooraf

• Bij wie kun jij de komende week oefenen met jezelf kwetsbaar opstellen?
• Wat wil je diegene vertellen?

Tip: oefen in kleine stappen, dus bespreek niet direct je twijfels over het werk met je manager, maar bespreek iets kleiners met een goede collega.

Achteraf

• Hoe was de reactie van de ander: werd je uitgelachen? Vond diegene je dom?

Tip: vraag naar een reactie. Het zal even wennen zijn, maar je zult zien dat het veel oplevert.

4. Wat jij doet maakt wél uit

Stel, je hebt succes in je werk. Geloof je dan dat dat te danken is aan jouw inzet en kwaliteiten, of denk je eerder: ik heb geluk gehad?

Mensen die invloed ervaren en het gevoel hebben aan positieve gebeurtenissen bij te dragen, staan optimistisch in het leven. En optimisme helpt je om door te gaan bij tegenslagen.

De mate waarin je het gevoel hebt dat jij het leven bepaalt, noemen we in de psychologie de locus of control. De meesten van ons neigen sterk naar een van deze typen:

1. Interne locus of control

• Je hebt het gevoel dat je invloed hebt op wat er met jou gebeurt.
• Je bent optimistisch over de kans dat je situatie kan verbeteren.
• Je voelt je voor de meeste dingen verantwoordelijk.

2. Externe locus of control

• Je ervaart geen invloed op situaties.
• Je hebt het idee dat alles buiten jouw wil om gebeurt.
• Je hebt geen zin om de situatie te verbeteren: je hebt er toch geen invloed op.

Aan de slag

Denk na over een situatie op je werk waarop je geen invloed ervaart. Vervang negatieve gedachten – zoals: ik kan dit toch niet veranderen, of: wat ik wil, zal nooit lukken – door optimistischer gedachten als: hoe zou ik dit kunnen veranderen? Of: wat is voor mij wél haalbaar?

• Welke situatie op je werk voelt als ‘geen invloed op’?
• Welke gedachte heb je daarbij?
  (Bijvoorbeeld: dat gaat toch nooit veranderen, of: ik ben de enige die er zo over denkt.)
• Voor welke optimistische gedachte zou je die kunnen vervangen?
  (Bijvoorbeeld: ik zou kunnen beginnen met… of: ik kan een zaadje planten door…)

Als je je vaker bewust bent van je eigen invloed en daar ook actie op onderneemt, zul je optimistischer – en daardoor veerkrachtiger – in het leven staan.

5. Kies voor groei

Wat is het geheim van mensen die het ver schoppen in hun werk? Ze zien fouten maken als een kans om te groeien en hun intelligentie, vaardigheden en talenten als iets waarin ze zich kunnen ontwikkelen. En dus niet als iets waarmee ze geboren zijn en waar ze niks aan kunnen veranderen.

Ben jij meer van die laatste overtuiging, dan heb je volgens de Amerikaanse psychologiehoogleraar Carol S. Dweck een fixed mindset. Je voelt steeds dat je jezelf moet bewijzen en bent vaker bang om fouten te maken. Dat geeft stress en maakt je gevoelig voor tegenslagen.

Mensen met een growth mindset, dus die geloven in hun eigen groei, kunnen ‘fouten’ en tegenslagen in hun leven beter scheiden van hun identiteit.

Aan de slag

• Beschrijf een recente werksituatie waarin je vastliep of waarbij je moeite had om een tegenslag het hoofd te bieden.
  (Bijvoorbeeld: een promotie ging aan mijn neus voorbij, of: een project waaraan ik hard gewerkt heb, is afgeblazen.)
• Wat dacht je over jezelf in deze situatie? (Bijvoorbeeld: ik voelde me een mislukkeling en wilde eigenlijk ontslag nemen, of: de manager heeft mijn kwaliteiten nooit gezien, of: ik ga me nooit meer zo hard inzetten.)
• Wat had je ook kunnen denken – uitgaande van een growth mindset?
  (Bijvoorbeeld: ik ga nu echt een opleiding volgen om mijn kansen te vergroten, of: ik wil me beter manifesteren zodat mijn kwaliteiten gezien worden, of: ik ga zorgen voor meer invloed op de projecten.)
• Op welke uitdagingen in je werk kun je deze growth mindset nog meer toepassen om zo je veerkracht te vergroten?