Oog voor ouderenmishandeling

De ene bejaarde wordt onzacht in bad gedaan, de ander stelselmatig gekleineerd, een derde voelt zich geregeld gedwongen geld te geven aan een verzorger. Zomaar wat voorbeelden van ouderenmishandeling. Volgens onderzoek zou 1 op de 20 bejaarden ermee te maken krijgen. Erover praten doen ze zelden, daarvoor zijn de schaamte en het afhankelijkheidsgevoel te groot.

Belangrijk dus dat hun omgeving er alert op is, zegt Marianne Reij, communicatietrainster in de zorg: ‘Vertrouw je buikgevoel en vraag door als je vermoedt dat er iets speelt.’ Een paar tips:

– Let op signalen van mishandeling: bijvoorbeeld dat een oudere een depressieve of angstige indruk maakt; schrikachtig reageert op bepaalde mensen; eromheen praat als u vraagt waar die blauwe plekken door komen of waarom er sieraden weg zijn; niet de kans krijgt bezoekers alleen te spreken.

– Begin een neutraal gesprek. Uit geen verdenkingen en vermijd een beschuldigende toon aan het adres van de verzorger(s). Vertel in plaats daarvan heel feitelijk wat u ziet en wat dat met u doet. ‘Ik zie regelmatig blauwe plekken en maak me daar zorgen over’; ‘Ik zie dat je steeds schrikt als die verzorgster binnenkomt, is er iets gebeurd?’ Maak vooral duidelijk dat u wilt luisteren.

– Beloof níé

t dat u zult zwijgen. Zeg wel dat u de mishandeling nooit zult melden zonder dat aan het slachtoffer te laten weten. Benadruk daarbij dat het erom gaat dat er hulp komt, niet dat de pleger wordt gestraft. Zeker in mantelzorgsituaties zijn die vaak zelf ook slachtoffer.

Bron: workshop onder leiding van Marianne Reij, studiedag Ouderenmishandeling, 19 maart 2013, Leiden