Dat was een ontzettend goede presentatie!’ Een complimentje krijgen is fijn. Het streelt ons ego, en daarom krijgen we snel een positieve indruk van de vleier – of de inhoud van de boodschap nu klopt of niet. Maar wat als de vleier bijbedoelingen heeft?
Dat onderzocht Miquelle Marchand van de Radboud Universiteit Nijmegen in haar promotieonderzoek. Stel dat een werknemer zijn baas complimenten geeft over een presentatie, juist op het moment dat er een hogere functie vrijkomt. Als de leidinggevende zelf vindt dat hij goed kan presenteren, zal hij zijn werknemer positief beoordelen en eerder geneigd zijn deze promotie aan te bieden. Maar vindt de baas zichzelf een waardeloze spreker, dan kan vleien een averechts effect hebben: de werknemer wordt als slijmerig en onoprecht beoordeeld, en of hij die promotie krijgt, valt nog maar te bezien.
Hoe kan het dat dezelfde positieve boodschap zulke verschillende gevolgen heeft? Mensen worden niet alleen graag gevleid, ze willen ook graag gezien worden zoals ze zijn. ‘Als mensen gevleid worden met een eigenschap die inconsistent is met hun zelfbeeld, beoordelen ze de vleier veel minder positief,’ aldus Marchand. ‘Er zijn dus grenzen aan de behoefte aan egostreling.’
Proefschrift Radboud Universiteit Nijmegen,
september 2006
