‘In 2011 gebeurde het voor het eerst. Ik keek naar een theatervoorstelling en uit het niets kreeg ik geen lucht meer en was ik bang mijn tong in te slikken. Het voelde als een hartaanval, waardoor ik nog meer in paniek raakte.
Erik Scherder over zijn angst: ‘Voor de buitenwereld lijkt het of ik ermee heb leren leven’
Erik Scherder (69), hoogleraar klinische neuropsychologie, had zijn angsten liever aangepakt.
Lees verderDaarna kwam het vaker voor en ik ging naar een psycholoog. Zij constateerde een posttraumatische stressstoornis, en wat ik ervoer als een hartaanval bleken paniekaanvallen te zijn.
Na de therapie ging het lang goed, tot ik in 2017 dagelijks last kreeg van zware hoofdpijn. Weer voelde ik die druk op mijn borst, zag ik zwarte vlekken voor mijn ogen, viel zomaar flauw en was heel misselijk. Ook had ik last van hyperventilatie.
Natuurlijk wist ik dat dit niet normaal was, maar het was een drukke periode; ik zat middenin de try-outs van een nieuwe voorstelling en dacht dat het met een vakantie wel over zou gaan. Niet dus. Ik heb een halfjaar met deze klachten doorgelopen tot ik op een dag probeerde een begroting sluitend te krijgen, begon te huilen en niets meer kon.
De huisarts zei meteen: “Nu stop jij met werken.” Dat vond ik verschrikkelijk, want op het podium ben ik het gelukkigst. Zes weken later zou mijn nieuwe voorstelling in première gaan en die wilde ik per se laten doorgaan. Maar het ging niet.
Ik kreeg eerst de diagnose burn-out, maar het bleek later een gegeneraliseerde angststoornis en een depressie te zijn. Ik piekerde me suf en had continu een sluimerend gevoel van angst. Sindsdien slik ik antidepressiva. Ik zie het als een soort prothese voor mijn hersenen: die werken niet helemaal naar behoren, dus help ik ze een handje.
Mensen vinden het soms raar dat ik op het podium durf te staan. Maar daar voel ik me juist het meest thuis en ken ik geen angst. Er bestaan veel misverstanden over angststoornissen: dat je dan als een grijze muis door het leven gaat, bijvoorbeeld. Onzin. Ik kan er heel goed mee leven.
Om begrip te kweken, deel ik mijn verhaal op social media. Dat vond ik in het begin wel spannend, maar ik krijg er heel veel positieve reacties op. En mensen delen ook hun eigen ervaringen met me. Dat vind ik mooi, omdat het belangrijk is om over deze thema’s te praten.
Mijn eerste solovoorstelling Extase gaat over mijn angststoornis, en over angsten in de maatschappij. Het is een grappige show, ook al gaat het over een heftig onderwerp. Humor is dé manier om zulke thema’s bespreekbaar te maken. Maak een BV van je “gebreken”, zeg ik altijd maar.’