Precies twintig jaar geleden riep de Amerikaanse Kevin Zaborney de Internationale Knuffeldag in het leven. Volgens deze ‘knuffel-ambassadeur’ zouden we het moeilijk vinden om onze emoties in het openbaar te tonen.
Kalmeer je lichaam, kalmeer je geest
- Leer je omgaan met overprikkeling en overspoeling
- Ontwikkel je meer lichaamsbewustzijn
- Creëer je meer balans met behulp van de polyvagaaltheorie
69,-
Hij betoogt daarom dat vrienden en bekenden elkaar in elk geval één dag per jaar goed beetpakken om ‘emotioneel dichter bij elkaar komen’.
Dat knuffelen inderdaad goed kan zijn, bevestigen psychologen en neurologen. Tijdens knuffelen maken we oxytocine aan, een hormoon waardoor we ons meer verbonden voelen met anderen. Maar fysiek contact past beter bij de één dan bij de ander. En de ene knuffel is de andere niet.
Aanraking-vermijders en liefhebbers
Er bestaat een lange lijst aan onderzoeken die verschillen beschrijven over de ‘aanraak-honger’, tussen geslachten en culturen bijvoorbeeld. Zo raken mannen sneller vrouwen aan dan andersom. En Engelsen hebben tijdens een gesprek van een uur in een koffietentje geen één keer fysiek contact, terwijl Puerto Ricanen dat in diezelfde tijd zo’n 180 keer doen.
Dan bestaan er ook verschillen tussen mensen, ongeacht cultuur of geslacht, volgens de ’approach-avoidance’-theorie uit de evolutionaire psychologie.
De theorie deelt mensen in twee groepen in en verklaart hoe zij in het leven staan. De één probeert positieve situaties te bereiken (‘ik wil iets goeds doen’), terwijl de ander er juist alles aan doet om negatieve ervaringen te vermijden (‘ik hoop niet te veel verkeerd te doen’).
Met deze benadering kun je zelfs verklaren hoe mensen bewegen. Wie een ander aanraakt, neemt letterlijk alle ruimte weg en zoekt toenadering, de ‘approach-groep’. Lijnrecht daartegenover staat de ‘avoidance-groep’, de mensen die vermijdend in het leven staan en ook liever wat fysieke afstand houden.
Naar buiten of naar binnen gericht
Die theorie valt nog te specificeren, ontdekte de Amerikaanse onderzoekster Andrea Webb. Ze combineerde de approach-avoidance benadering met de Big 5, een theorie uit de persoonlijkheidsleer waarmee iemands karakter wordt vastgesteld aan de hand van verschillende dimensies.
Voor sommige karakters is het vanzelfsprekender om elkaar aan te raken dan voor andere, dacht Webb. Ze onderzocht daarom de dimensies Extraversie, Welwillendheid en Openheid.
Extraverte mensen krijgen energie van de aanwezigheid van anderen, zoeken het contact met de buitenwereld op en zijn sociaal en actief. Fysiek contact is heel natuurlijk voor ze, ontdekte Webb. Voor introverte mensen geldt het omgekeerde.
Welwillende mensen storten zich overal in. Ze zijn begripvol, coöperatief en over het algemeen goed gehumeurd. Mensen die makkelijk in de omgang zijn en warmte uitstralen naar de buitenwereld, blijken aanrakingen prima te vinden. Minder welwillende mensen bewaren liever wat afstand.
Nieuwsgierige mensen vinden de wereld prima zoals die is, staan open voor nieuwe ervaringen en willen veel meemaken. Fysiek contact met anderen is dan ook eerder interessant en spannend dan voor degenen die open staan voor nieuwe ervaringen.
De ene knuffel is de andere niet
En de perfecte knuffel? Die bestaat niet, zegt de Italiaanse onderzoekspsycholoog en aanraak-expert Alberto Gallace. Juist omdat er zoveel verschillen bestaan in individuele behoeften en situaties.
Die omhelzing van je tante was misschien prettig toen je oma overleed, maar niet toen ze afscheid nam op een verjaardag. En in de zomer is knuffelen heel anders dan in de winter.
Een knuffel van iemand die we aardig vinden heeft een ander effect op onze hersenen dan een ongewenste knuffel, vult de Oostenrijkse neurowetenschapper Claus Lamm aan. Bij de ongewenste knuffel maken we geen oxytocine aan, maar wordt een deel van ons brein aangesproken dat voor het nare gevoel zorgt tijdens ongewenst fysiek contact.
Een goede knuffel verschilt per persoon en per situatie. Maar extraverte, welwillende en nieuwsgierige mensen kun je gerust vastpakken, mensen met meer reserves waarderen een hand of schouderklop waarschijnlijk meer.
