Ben ik wel klaar voor een kind?

Ik had altijd wel het idee: ooit wil ik kinderen. Later, als ik groot ben. Totdat ik, toen ik 35 werd, begon te beseffen dat ‘ooit’ misschien wel ‘nu’ was. En terwijl ik zelf dacht nog zeeën van tijd te hebben (‘40 is toch ook een mooie leeftijd om aan kinderen te beginnen?’), wees mijn vriend me er fijntjes op dat we die gok beter niet konden wagen.

Want als we kinderen wilden, zou het zo zonde zijn als het dan niet meer lukt. Als we kinderen wilden. Want toen het zo dichtbij kwam, begon de twijfel over het moederschap zich op te dringen: was ik eigenlijk wel klaar voor een kind?

Wilde ik het wel echt?

Om eerlijk te zijn ben ik enorm gehecht aan rust, slaap en stilte. En op de meeste weblogs die ik over het moederschap las, werd een beeld geschetst van continu gekrijs, bergen troep en iedere avond pastasaus van de muren schrapen (want dat schijnt het enige te zijn dat kinderen lusten).

Maar tegelijk besefte ik ook dat mijn geliefde rust en stilte over tien jaar kunnen aanvoelen als leegte. We stonden voor de keuze: pastasaus van de muren schrapen of misschien wel de rest van ons leven spijt hebben omdat we niet aan kinderen durfden te beginnen toen het nog kon. We kozen de pastasaus. Drie weken later was ik zwanger.

Eh, roze wolk?

In de eerste weken ging mijn leven eigenlijk gewoon door. De baby was nog niet meer dan twee roze streepjes op een staafje. En later een piepklein garnaaltje op de echo; ik kon het amper geloven toen ik het zag. Ik wist dat ons leven, als alles goed zou gaan, over een paar maanden voorgoed zou veranderen – maar ik had geen idee hoe. En ik had ook geen tijd om er echt bij stil te staan, want het normale, drukke leven met deadlines denderde gewoon door.

Ondertussen gingen mijn vriend en ik ook nog ‘even’ samenwonen. Soms vergat ik zelfs bijna dat ik zwanger was. En op de weinige momenten dat ik het wel tot me liet doordringen, was ik vooral doodsbang. Kan ik dat wel, ‘moeder zijn’ en ben ik wel klaar voor een kind? Tegelijk schaamde ik me een beetje voor mijn angsten. Want hoor ik als zwangere niet op mijn roze wolk dromerig voor me uit te staren en sokjes te breien?

Ik ben lang niet de enige met zulke gemengde gevoelens, besef ik bij het lezen over ‘Mommy-2-be retreats’. Retraites bedoeld om een paar dagen stil te staan bij de zwangerschap en je voor te bereiden op je nieuwe rol als moeder. Georganiseerd door Mandy Leenpoel, zelf moeder van een 1-jarig zoontje.

Op haar website schrijft ze: ‘Naast blijdschap voelen veel zwangere vrouwen ook onzekerheid, angst en (lichte) paniek. Het is vrouwen eigen om dit soort gedachten vooral niet uit te spreken, omdat we bang zijn dat dit ons al bij voorbaat een ‘slechte’ moeder maakt. Maar: bijna elke vrouw heeft deze gedachten tijdens een (eerste) zwangerschap.’ Alleen al die woorden lezen lucht me op. Er zijn gelukkig nog meer aanstaande moeders die het allemaal best spannend vinden.

Worstelen met vragen

Leenpoel zelf twijfelde tijdens haar zwangerschap ook weleens of ze wel ‘goed’ zou zijn in het moeder-zijn. Ze had toen erg behoefte aan een fijne plek waar ze tot rust kon komen, en tegelijk geholpen zou worden met de vragen waarmee ze worstelde: zal ik mijn oude leventje niet te veel missen? En hoe zien de eerste maanden met een baby eruit?

Die plek kon ze nergens vinden. Daarom besloot ze na de geboorte van haar zoontje zelf retraites te organiseren waar zwangere vrouwen kunnen ontspannen met massages en yoga. Maar ook professionele begeleiding krijgen van een coach of psycholoog. En dat alles in een boerderij in Zeeland, want van omgeving veranderen helpt je volgens Leenpoel om alle spanning van het dagelijks leven los te laten.

Eerst mopper ik nog wat: moet ik, inmiddels 25 weken zwanger, verdorie om zes uur ’s ochtends mijn bed uit en drie uur in de trein zitten om te kunnen ontspannen! Maar als ik over de drempel van de sfeervolle, oude boerderij stap en de heerlijke plofbanken en het brandende haardvuur zie, is die ergernis snel vergeten.

Na het warme welkom van Mandy Leenpoel en kennismaking met drie andere deelnemers – die allemaal iets optimistischer naar het moederschap lijken uit te zien dan ik – val ik als een blok in slaap op zo’n bank. Zo, de eerste ontspanning is binnen. Na een rondje sauna en het heerlijke biologische avondmaal dat daarop volgt, heb ik het gevoel dat ik al een week op vakantie ben.

Moedertalent

Maar ’s avonds moeten we aan de bak. Want deze retraite is niet alleen bedoeld om lekker te ontspannen, maar ook om inzichten op te doen waar je echt iets aan hebt. Coach Caroline Hoek komt ons helpen en gebruikt daarbij het talentenspel.

Hoek werkt namelijk vanuit de psychosynthese: een stroming in de psychologie die ervan uitgaat dat je persoonlijkheid bestaat uit verschillende deelpersoonlijkheden of talenten. Deze wil je zoveel mogelijk in harmonie met elkaar laten samenwerken. Uit een stapel kaartjes moeten we de twaalf talenten kiezen die we het meest in onszelf herkennen. Hoek: ‘Welke van die talenten zou je kunnen inzetten in je nieuwe rol als moeder?’

En ja hoor, mijn ergste vermoedens worden bevestigd. Waar de meeste anderen wel wat verzorgende talenten hebben, valt in die twaalf kaartjes van mij geen greintje moederlijkheid te bespeuren. Ik herken mezelf vooral in talenten als ‘de onderzoeker’ – die staat voor nieuwsgierigheid. En ‘de kluizenaar’, die rustig in zijn eentje de zaken wil overdenken. Ik probeer nog dapper het kaartje ‘de moeder’ erbij te leggen, maar dat voelt toch echt niet goed. Het wordt vervangen door ‘de pelgrim’, die al reizend op zoek gaat naar nieuwe inzichten. Zie je wel: moederen is niets voor mij!

‘Als moeder zijn geen aangeboren talent is, kun je die rol ook vervullen vanuit andere talenten,’ zegt Hoek bemoedigend. ‘Zoals “de begeleider”.’ Ook een talent waarin ik mezelf herken, zij het iets minder. Maar als ik die avond in mijn heerlijk zachte bed stap, ben ik er toch niet helemaal gerust op.

De lat mag echt lager

De volgende ochtend begint met een ontspannen yogales naast de houtkachel. Gevolgd door een stiltewandeling over het prachtige uitgestrekte, Zeeuwse strand. Ik vind het heerlijk om even niet te hoeven praten en alleen maar het strand, de wind en de wolken in me op te nemen. Slechts af en toe ‘gestoord’ door wat trapjes in mijn buik. Waardoor ik me er weer van bewust wordt hoe erg ik kan genieten van stilte en rust. De stilte en rust die ik straks vast nooit meer heb…

Die middag staat een individuele coachingsessie met Caroline Hoek op het programma. Ik gooi meteen mijn angsten en twijfels op tafel: ‘Ik wil er zo graag meer van kunnen genieten dat ik zwanger ben! Nu ben ik vooral doodsbenauwd omdat ik straks de rest van mijn leven een kind heb dat ik goed moet opvoeden. Ik weet niet of ik dat wel kan. Een kind krijgen is volgens mij “leven voor gevorderden”, maar ik zie mezelf nog lang niet als gevorderd.’

‘Maar wat is voor jou dan een “goede moeder”?’ vraagt Hoek. Nou euh… een moeder die altijd geduldig is en voor haar kind klaarstaat, zonder zichzelf te beklagen. Geen wonder dat ik zo bang ben, vindt Hoek: ik leg de lat veel te hoog. ‘Als je jezelf opgeeft voor een cursus Spaans, verwacht je toch ook niet van jezelf dat je al Spaans kunt voor de cursus begint?’

Volgens haar leer je ‘moeder zijn’ door het gewoon te doen, met vallen en opstaan. Door af en toe fouten te maken en toe te geven dat je het niet altijd weet. En het maakt me ook niet meteen een ‘slechte moeder’ als ik niet bij ieder kikje opspring, maar mezelf af en toe wat rust gun. Mijn vriend is er natuurlijk ook nog om de baby te verzorgen. Maar: dan moet ik mezelf wel toestaan om zo’n ‘goed genoeg’-moeder te zijn. En dat valt niet mee voor een perfectionist als ik.

Openstaan voor de ervaring

Hier komen mijn talentenkaartjes weer van pas: de nieuwsgierige onderzoeker en de pelgrim, die erop uittrekt op zoek naar nieuwe inzichten. Hoewel ik er gisteren van overtuigd was dat die eigenschappen me vooral in de weg zouden zitten – een baby meenemen op ontdekkingsreis is nou niet bepaald handig – kunnen ze me ook helpen om moeder te zijn, legt Hoek uit.

Want waarom kozen mijn vriend en ik uiteindelijk toch voor een kind, in plaats van voor rust, stilte en witte muren? Voor mij was dat omdat ik heel graag wilde ervaren hoe het is om moeder te zijn. Omdat ik verdrietig werd bij de gedachte dat ik zo’n belangrijke, mooie levenservaring nooit zou meemaken.

‘Zou je je baby krijgen ook kunnen zien als een ontdekkingsreis?’ vraagt Hoek. ‘Waarbij je nieuwsgierig bent naar de ervaring en wat je daardoor allemaal kunt leren?’ Ja, dat voelt wel als een bevrijding. En een bijkomend voordeel is volgens Hoek dat ik met een meer open, onderzoekende houding straks zelf aan mijn kind laat zien dat het niet altijd alles perfect hoeft te doen. En zij hopelijk wat meer ontspannen van het leven kan genieten dan ik tot nu toe heb gedaan.

Vooral heel blij

Een eerste stap naar meer ‘ontspannen en genieten’ is de massage die ik daarna krijg. Op een massagetafel met gat, zodat ik eindelijk weer eens lekker kan liggen met mijn zwangere buik. En de zwangerschaps-fotoshoot, waarbij ik trots naar mijn buik kijkend in het raamkozijn poseer. Voorzichtig dringt tot me door dat ik, behalve bang, ook heel erg blij ben dat ik dit mag meemaken.

Meteen na het avondeten worden mijn nieuwe inzichten alweer op de proef gesteld. Een ervaren kraamhulp komt ons voorbereiden op de eerste tijd na de bevalling, waarbij ze een lijst doorneemt met wat je wel – of juist niet – moet aanschaffen.

Terwijl ik me bij de helft van de genoemde spullen vertwijfeld afvraag wat het eigenlijk is (ooit gehoord van een swaddle?), gaan mijn medezwangeren met elkaar in discussie over welk merk het beste is. Maar in plaats van me nu bij voorbaat gezakt voelen voor deze ‘moederschapstest’, schrijf ik alles op wat ik hoor over hydrofiele luiers, navelklemmen en ergonomische draagzakken.

Zo, weer wat geleerd (een swaddle is trouwens gewoon een doek waarmee je je baby bijvoorbeeld kunt afdrogen). Doordat ik nu beter voorbereid ben, voel ik me juist zekerder. De volgende ochtend begin ik aan de drie uur durende treinreis terug. Deze keer heb ik geen enkele behoefte om te mopperen, ik kijk gewoon ontspannen naar buiten. Ik hoef mijn baby straks niet mee te slepen op ontdekkingsreis – deze keer is een baby krijgen zélf de reis. Met alle slapeloze nachten, huilbuien en frustraties die daarbij horen. En hopelijk ook veel mooie momenten. Laat die spetters pastasaus maar komen.