Te druk? Mediteer!

Dit paradoxale boeddhistische advies geeft aan dat ‘te druk’ zijn net zozeer in je eigen hoofd zit als alle andere beslommeringen waarover we ons ‘te druk’ maken. Ik ben zelf altijd aan het worstelen met tijdgebrek, dus toen ik het onlangs las in Psychologie Magazine dacht ik er wat langer over na. De eerste gedachte is natuurlijk: ja hallo, ik ben druk, ik heb al amper tijd voor twintig minuten. Elke dag! Misschien dat Boeddha daar destijds alle tijd voor had, maar hé, de tijden zijn veranderd.

Mijn tweede gedachte was: het helpt vast tegen een opgejaagd gevoel, maar krijg je dan meer gedaan? Ga je je tijd effectiever besteden als je van binnen meer rust en focus hebt? Misschien. Maar zou ik er niet veel meer mee opschieten als ik de wetenschappelijke kennis over dit onderwerp beter gebruik? We weten uit onderzoek dat mensen er stukken beter in slagen hun plannen te realiseren wanneer ze die concreet en specifiek maken – dus goed bedenken wanneer, waar, hoe en met wie je wát gaat doen. Dat heeft tot gevolg dat je je minder laat afleiden (bijvoorbeeld door mail en sociale media) en meer de regie neemt over je eigen tijd. Een heel andere benadering van het probleem, waarbij je veel doelgerichter bezig bent – en dus misschien ook wel meer resultaten boekt in dezelfde tijd. Dat zet vast meer zoden aan de dijk dan een beetje zitten mediteren en ondertussen niks dóén, dacht ik.

Het verschil tussen de twee benaderingen hangt samen met het verschil tussen twee levenshoudingen; ik noem ze zijn en doen. Het druk hebben komt voort uit doen: doelen stellen, uit het leven en uit onszelf halen wat erin zit, onze talenten ontwikkelen, iets opbouwen, ergens aan bijdragen, de wereld ontdekken. We willen ergens heen. Meditatie weerspiegelt een houding van zijn: je hoeft nergens heen, je bent er al.

Hierover mijmerend begon ik toch maar weer eens met een meditatie-appje. Vooruit dan maar, een compromis: elke dag tien minuten. En al doende kwam er na een paar dagen toch een ander perspectief bovendrijven: al die taakjes die ik zo nodig gedaan moet krijgen, moeten die echt? Welke zijn wezenlijk en welke wil ik misschien alleen maar doen vanuit ego-drijfveren? Meetellen, van me laten horen, serieus genomen worden, het gevoel hebben dat mijn bestaan ertoe doet? Kijk, als ik dát allemaal niet meer hoef te doen, dan gaat dat vast een heleboel tijdwinst opleveren.