‘Houd me vast’: Zo doorbreek je jullie ruziepatronen 

Zelfs als we in een fijne relatie zitten, kan er toch ruzie ontstaan. Hoe komt dat?

‘In alle relaties, van vrienden- tot familie- of liefdesrelaties, zie je dat er een stressreactie plaatsvindt zodra het gevoel van verbondenheid in het geding komt. Dat die verbinding ontbreekt, kan veel verschillende oorzaken hebben, zoals werkstress of opgekropte frustraties, maar de uitkomst is altijd hetzelfde: we voelen paniek in ons lijf en ons “stressbrein” gaat aan.

Ons lichaam reageert snel op de situatie om te voorkomen dat de boel escaleert. De drie voornaamste stressreacties zijn vechten, vluchten of bevriezen. Welke reactie er plaatsvindt, is afhankelijk van de situatie en ook van iemands persoonlijkheid.’

Hoe staan stressreacties de verbinding met onze partner in de weg?

‘Je kunt een stressreactie eigenlijk zien als een kat in het nauw. Je reageert op een irrationele manier, waarbij je je laat leiden door emoties. Het probleem is dat je daardoor dingen kunt zeggen die je partner kwetsen of die niet helpend zijn.

Daarnaast komt het weleens voor dat partners in een patroon belanden van tegenovergestelde stressreacties. Het kan dus gebeuren dat de ene partner altijd een “vechtreactie” heeft en boos wordt, terwijl de ander een “vluchtreactie” heeft en verdere escalatie wil voorkomen. Dat gaat natuurlijk botsen en staat verbinding in de weg, omdat je elkaar niet goed begrijpt.’

Hoe voorkom je een stressreactie?

‘Niet. Er zullen altijd dingen gebeuren die je raken en waardoor je stressbrein aan gaat, dat is het leven. Wat je wél kunt veranderen, is de manier waarop je communiceert en hoe je kijkt naar een conflict.

Ruzie ontstaat meestal doordat je allebei vanuit je eigen perspectief naar een situatie kijkt, en het gevoel hebt dat de ander je niet begrijpt. Op zo’n moment ben je vooral gefocust op wat de ander niet goed doet, en niet op waarom de situatie je zo raakt.

Als er een patroon ontstaat, kan het daarom goed werken om naar binnen te keren en te onderzoeken waar jouw stressreactie vandaan komt. Waar zijn je ‘blauwe plekken’ ontstaan? Het kan bijvoorbeeld zo zijn dat er vroeger bij jou thuis veel ruzie was of dat je in een vorige relatie erg bent gekwetst. Dat kan er bijvoorbeeld voor zorgen dat je een vluchtreactie hebt aangeleerd.

Wanneer beide partners inzicht krijgen in hun stressreacties, kun je ook tijdens een conflict makkelijker zien wanneer jullie op elkaars ‘blauwe plekken’ drukken, en wanneer je terugvalt in jullie patroon van stressreacties.

Zodra jullie je daar allebei bewust van zijn, kun je samen manieren vinden om het patroon te doorbreken. Zo kun je bijvoorbeeld een time-out inplannen als je merkt dat de emoties hoog oplopen, in plaats van het meteen proberen uit te praten. Wanneer dat inzicht er is, zie ik in mijn praktijk regelmatig gebeuren dat een stel erachter komt dat ze hetzelfde willen: verbinding.’

Meer verdieping? In exclusieve samenwerking met stichting EFT biedt Psychologie Magazine het officiële online Houd me vast-programma aan.