Nu, vele jaren later, weet ik: zovéél dingen worden meer als je ze deelt. Plezier, enthousiasme, teamspirit. Nieuwe ideeën, openheid en zelfonthulling: het is allemaal gedrag dat een wederkerige reactie oproept bij anderen, waardoor het geheel meer wordt dan de som der delen.
In feite worden alleen niet-wezenlijke zaken minder als je ze deelt: geld, bezit en superioriteit – er kan er immers maar één de beste zijn. Mensen raken geregeld in de verleiding hun aandacht op die zaken te richten. Ze willen beter zijn dan anderen, ze willen niet tekortgedaan worden. De successen van anderen zijn dan bedreigend en kunnen afgunst of rivaliteit oproepen. Ze wisselen geen kennis en ideeën uit; een ander kan immers met jouw idee aan de haal gaan.
Deze manier van denken is typerend voor wat psychologen het fixed pie-syndroom noemen: alsof er een taart is waarvan de een minder krijgt wanneer de ander meer krijgt. Als jij meer hebt, heb ik dús minder. Je vergeet dan dat de taart groter kan worden door samenwerking. Als je bijvoorbeeld je nieuwe idee voor je houdt, ontstaat er geen uitwisseling; niemand kan erdoor geïnspireerd raken of jou inspireren. Niet alleen kan de taart hierdoor niet groeien, het getuigt ook van armoede-denken. Arme stakker, heb je echt maar zo weinig ideeën dat je ze als een waakhond moet beschermen tegen plagiaat? Kom op, je krijgt toch morgen gewoon wéér een idee. Er zijn zoveel ideeën, er is zoveel te leren en te ontdekken, daar moet je niet zuinig over doen.
Als je je idee deelt, en anderen reageren erop, ontstaat synergie en wordt de taart groter. Er komen meer ideeën opborrelen, er wordt meer kennis en informatie uitgewisseld, je leert van elkaar, stimuleert elkaar, en dan ontstaan nog meer ideeën en inzichten. Bij dit rijkdom-denken ga je uit van groei en ontwikkeling. Je deelt ook je blunders met elkaar, opdat je er allemaal van kunt leren. Je hoeft niet beter te zijn dan een ander, je hoeft alleen jezélf te verbeteren.
Ironisch genoeg zijn er aanwijzingen uit onderzoek dat de resultaten van een organisatie hier beter van worden – in termen van geld, nota bene. Als je deelt, groeit de collectieve taart en is er meer voor iedereen. Delen is het nieuwe hebben.
