The World Book of Love, het is een imposante titel, maar Bormans stelt ons meteen gerust. Het boek begint met een tekst van Leonard Cohen en eindigt met The Beatles. Bormans: ‘Je hoeft niet bang te zijn om dit boek te lezen, het hoeft ons niet te ontgoochelen puur omdat het wetenschappelijk is.’
Liefdestest: welk type ben je in de liefde?
Liefde is meer dan Hollywood
Wat gaan we in dit boek leren? Leo Bormans: ‘Er bestaan schadelijke mythes over de liefde en die worden in dit boek ontsluierd. We zijn gaan denken dat Hollywood de norm is. Liefde betekent daar: ondergaande zonnen, muziek op de achtergrond, lange zoenen en eeuwigdurende passie. Maar dat heeft niks met de liefde te maken.’
‘We zingen mee met het nieuwste liefdesliedje van Justin Bieber, maar we begrijpen niets van de belangrijkste emotie daarin: de liefde. Dat is zo’n belangrijke drijfveer in ons leven, en we stoelen dat op wat we hebben van horen zeggen, sprookjes, films en liedjes. Heel raar. Ik zou op zo’n constructie mijn huis niet willen bouwen. En toch bouwen we daar ons hele leven op. Ik wil weten wat er gebeurt wanneer Hollywood stopt. Ze lopen naar de ondergaande zon – en dan?’
Waarom we zo weinig van de liefde begrijpen
‘De liefde is iets heel ingewikkelds, dacht ik altijd. Toen ik aan dit boek begon, waarschuwde iedereen me dan ook voor de complexiteit. Maar eigenlijk is het heel eenvoudig: liefde is niet complex, liefde is uniek. Dat betekent dat het voor jou iets heel anders is dan voor mij.’
‘Daarom begrijpen we ook nooit de relaties van onze vrienden. Waarom? Omdat het niet onze relatie is, natuurlijk! Dat is hún relatie, die is uniek. Liefde is een constructie die in heel veel vormen voorkomt. In verschillende culturen en landen uit liefhebben zich op heel verschillende manieren.’
‘Maar wat blijkt uit onderzoek: die verschillen zitten níet in de hersenen. In het brein ziet liefde er bij iedereen hetzelfde uit. Amerikanen, Chinezen, hetero’s, homo’s, de ervaring is precies hetzelfde! Dat verschil zit alleen in hoe we het vervolgens vormgeven. Het gaat namelijk niet alleen om het rode hartje, maar ook om de ‘bloemkool’ die in ons hoofd zit.’
Elkaar iets gunnen
‘I love you’ zoals wij het kennen is bijna een kapitalistische variant van de liefde. Het praktisch kopen van de ander als eeuwig bezit. “Vanaf nu ben je van mij. Ik ga je in een kooi zetten en niemand anders mag naar je kijken, ik ben jaloers en jij ook, we gaan elkaar bezitten en controleren.” Het tegenovergestelde van liefde is niet haat, maar jaloezie. Die loopt altijd als schaduw met de liefde mee.’
"Hoe jonger je zou leren hoe het is om lief te hebben, hoe beter"
- Leo Bormans‘Want wat zegt liefde? Liefde zegt: ik gun je alles, ik gun je het grootste geluk van de wereld. Wat zegt jaloezie? Ik gun je niets. Veel mensen misgunnen hun partner van alles, maar nog belangrijker dan te zorgen voor de partner is hem of haar succes te wensen. We hebben dat anders geleerd, we leren alleen te zorgen voor de partner als hij of zij ziek is, of verdriet heeft. Nee, nog belangrijker is of je je partner aanmoedigt als hij of zij successen behaalt. Het beste in elkaar laten wakker worden, daar ligt de uitdaging.’
Is er een geheim van de liefde?
‘Ja, op het boekomslag staat ‘Het Geheim van de Liefde’. Maar als iemand je probeert wijs te maken dat hij het geheim van de liefde heeft gevonden, geloof hem dan niet, want hij is een kwakzalver en een charlatan. Er is natuurlijk niet zoiets als het geheim van de liefde. Maar kennis en inzicht in hoe relaties werken, zonder de mythe af te pakken, kan ons allen veel onheil besparen.’
‘We krijgen wel allerlei lessen op school over seksualiteit, maar lessen in de liefde hebben we eigenlijk niet. Hoe jonger je zou leren hoe het is om lief te hebben, hoe beter. Ouders willen van hun kinderen dat ze succesvol zijn, fijne relaties hebben, maar dan moeten ze wel zelf het goede voorbeeld geven. Ze gaan niet plots fijne volwassenen worden wanneer ze vijfentwintig jaar zijn. Het helpt als ouders niet alleen kennis hebben over opvoeding, maar ook over de liefde. Ik ben best gelukkig, maar als ik dit boek dertig jaar geleden had gelezen, had ik mijn liefde toch op een andere manier beleefd.’
