Er leek een politiek geurtje aan deze conclusie te zitten en bovendien bleek later dat de onderzoeksresultaten zelf onderwerp van onderzoek zijn geworden.
Nu is vlees eten sowieso een intrigerende zaak. Voor ons is het een menukeuze die we danken aan de welvaart, maar over onze voorouders weten we honderd procent zeker dat ze van vlees afhankelijk waren. Het was een zaak van leven of dood. Ze aten natuurlijk niet de arme dieren uit de bio-industrie die wij tegenwoordig consumeren. Ik kan me heel goed voorstellen dat er mensen zijn die weigeren daaraan mee te doen. Maar feit blijft dat vlees van oudsher een centrale rol heeft gespeeld in de samenleving.
Vruchten, bladeren, kruiden en knollen kan iedereen in zijn eentje wel te pakken krijgen. Maar vlees in grote hoeveelheden kan alleen worden bemachtigd door samen te jagen en te delen. Dat verklaart waarom het juist de jagende en vleesetende apen zijn, zoals chimpansees en kapucijnaapjes, die het gemakkelijkst hun voer delen met anderen.
Net als bij de mens is de jacht bij chimpansees vooral een mannenzaak. Ze jagen op kleinere apen. Dat is een bijna onmogelijke opgave, want het gebeurt in een driedimensionale ruimte. Uit onderzoek weten we dat chimpansees veel minder kans hebben om een prooi te vangen in hun eentje dan in een groep. We weten ook dat om samenwerking te bevorderen er na afloop moet worden gedeeld. Waarom zou de ene man de andere helpen als hij aan het eind niks krijgt?
Behoefte aan vlees bevordert de samenwerking
In Tai Forest, in Ivoorkust, heeft primatoloog Christophe Boesch ver ontwikkelde samenwerking tussen chimpansees gezien. Sommige chimpanseemannen drijven de prooi op zodat die in paniek van boom naar boom springt, recht in de handen van anderen die hem opwachten en de doorgang blokkeren. Dat laatste wordt meestal gedaan door oudere, ervaren mannen, omdat er inzicht voor nodig is in het gedrag van zowel de drijvers als hun prooi.
Ikzelf heb ooit zo’n jacht meegemaakt in Tanzania. Op het moment dat de kleinere aap gepakt werd ging er een gekrijs van jewelste op onder de chimpansees, die het hele bos lieten weten wat er was gebeurd. Dat geeft al aan hoe ongelooflijk belangrijk vlees voor hen is. De chimpansees verzamelden zich daarna rond het karkas en deelden het voedsel. Ze deelden ook met vrouwen en kinderen die kwamen bedelen. Het was een vredige scène.
Zoals de naam al zegt, zijn jagers-verzamelaars net zo afhankelijk van vlees. Heel wat wetenschappers vermoeden dat de coöperatieve jacht de grondslag heeft gelegd voor de menselijke samenleving. Waarschijnlijk heeft behoefte aan vlees de mensheid op weg geholpen naar meer samenwerking: precies het omgekeerde van egoïsme dus. Nog steeds geven we vlees een centrale plaats bij feestelijkheden, zoals de kerstkalkoen. Mijn stelling zou daarom juist het omgekeerde zijn van wat er recent over vleeseters is gezegd: namelijk dat vlees, evolutionair gezien, het beste in de mens naar boven heeft gehaald.
