Geluk, wat is dat eigenlijk?

Het grappige is dat “geluk” misschien wel het meest vermeden woord is op de redactie van Psychologie Magazine. “Het G-woord”, grappen we weleens, omdat het zo’n cliché-begrip geworden is. En omdat krampachtig streven naar geluk bij voorbaat is gedoemd te mislukken.

Leg eens uit

Geluk is een onbedoeld bij-effect. Een gevoel dat je zomaar kan overvallen als je iets doet dat goed is voor je welbevinden. Je kunt het niet vasthouden; wel cadeau krijgen. En het ironische is: als je er krampachtig naar op zoek gaat, dan vis je achter het net.

Wat weten psychologen inmiddels over geluk?

Er is sinds een jaar of twintig een hele stroming in de wetenschap ontstaan die zich daarmee bezighoudt: de positieve psychologie. Inmiddels weten we dat voor duurzaam levensgeluk twee dingen nodig zijn. Dat zijn plezier en voldoening. Plezier zit in het vermogen om te genieten. Voldoening is het gevoel dat je een zinvol leven leidt ­omdat je goed bent in wat je doet, je verbonden weet met de mensen om je heen, en omdat je een zekere mate van vrijheid ervaart in je levenskeuzes.

In hoeverre is geluk maakbaar?

Toeval en genetische mazzel spelen een grote rol; dat zijn we weleens geneigd te vergeten, met ons heilige zelfverbeteringsgeloof. Maar al kun je niet bepalen wat er op je pad komt, je kunt tot op grote hoogte wel beslissen hoe je ermee omgaat. En daar kun je stappen in zetten ­- zelfs als je een lastige start hebt gehad in je leven, of jezelf weer rechtop moet zien te takelen na een enorme tegenslag.

En gewoon voelen wat je voelt, er de pest in hebben, lekker hard huilen is dat dan taboe?

Nee, juist helemaal niet! Dat is echt een misverstand. Positieve psychologie is niet hetzelfde als “altijd positief denken”. En narigheid, woede en verdriet horen net zo goed bij het menszijn. Aan de andere kant: we weten inmiddels zoveel over de kracht van positieve gevoelens, en de effecten ervan op onze gezondheid en relaties ­dat het zonde zou zijn om die inzichten te laten liggen.