3 vragen aan de expert
Welke vruchten kun je plukken van je hoogsensitiviteit in deze periode?
‘Veel HSP’s hebben een groot inlevingsvermogen, waardoor ze in staat zijn een familielid te helpen dat het moeilijk heeft, of diepgaande gesprekken te voeren aan tafel.
Training Hoogsensitiviteit als kracht
- Leer omgaan met prikkels en overprikkeling
- Leer je grenzen herkennen en bewaken
- Krijg toegang tot de besloten HSP-Facebookgroep
- Nu met gratis Hooggevoelig special t.w.v. 9,99
99,-
Ook kunnen ze intenser genieten van kleine dingen: een wandeling in de natuur, een mooi ingepakt cadeau of een feestelijk gerecht. Neem daar de tijd voor, dat vermindert tevens het stressniveau.
Een sterke kant van veel HSP’s is dat ze creatief zijn. Gebruik de feestdagen eens om aandacht te besteden aan dat talent, door bijvoorbeeld te tekenen, te schrijven of muziek te maken. Zo laad je weer op.’
Waarom ervaren HSP’s de feestdagen als extra pittig?
‘Hoogsensitieve mensen nemen veel waar en verwerken die informatie diepgaander. De impact die ze ervaren is daardoor intenser, vaak met overprikkeling tot gevolg.
Tijdens de feestdagen zijn er om te beginnen al meer sensorische prikkels dan normaal, denk aan kerstliedjes op de radio, geuren van gerechten of flikkerende lichtjes.
Kalmeer je lichaam, kalmeer je geest
- Leer je omgaan met overprikkeling en overspoeling
- Ontwikkel je meer lichaamsbewustzijn
- Creëer je meer balans met behulp van de polyvagaaltheorie
69,-
Daarnaast willen HSP’s het graag voor iedereen goed doen en harmonie creëren, wat veel energie kost. Ze hebben vaak een groot verantwoordelijkheidsgevoel, vinden passende cadeaus belangrijk, of lekker eten.
Tot slot zijn bij veel HSP’s de reserves vaak op aan het eind van het jaar, daar komt de feestdagenstress nog eens bovenop.’
Aan de andere kant: wie z’n gevoeligheid leert kennen, kan floreren.
Wat is het belangrijkste advies als je overprikkeld bent, maar toch de leuke verplichtingen niet wil missen?
‘Simpel: als je overprikkeld bent, moet je niet willen doorgaan. Je hebt hersteltijd nodig. Om te voorkomen dat het zover komt, helpt het om te weten voor welke prikkels je gevoelig bent. Vind je geluiden intens?
Neem een koptelefoon met noise cancelling mee, zodat je je kunt afsluiten. Zijn emoties van anderen overweldigend? Spreek met een kleiner gezelschap af, of ga wat korter. Heb je snel last van kriebelende of strakke kleding? Kies een comfortabele feestoutfit, want juist op een prikkelrijke dag raak je sneller geïrriteerd door dat glitterblousje.
Training HSP@work: zo blijf je in balans
- Ontdek je talenten als HSP
- Leer hoe je fijne werkomstandigheden creëert
- Inspirerende video’s en onderzoeksresultaten van HSP-expert Esther Bergsma
49,-
Zorg goed voor jezelf door de dagen behapbaar te houden en neem op tijd rust. Als je te lang wacht, heb je meer hersteltijd nodig en kans op andere vervelende effecten, zoals vermoeidheid, concentratieproblemen en prikkelbaarheid.’
Esther Bergsma is onderzoeker en spreker op het gebied van hoogsensitiviteit, en zelf ook HSP. Ze schreef ‘Het hoogsensitieve brein’ en ‘Gelukkig hoogsensitief’. Bergsma droeg onder andere bij aan onze online training Hoogsensitiviteit als kracht.
1. Hoe prikkelgevoelig ben je?
Een hoogsensitief persoon ervaart omgevingsprikkels sterker dan anderen – en is daardoor eerder moe of emotioneel. Met deze checklist ontdek je hoe het zit met jouw prikkelgevoeligheid.
- Wanneer iemand in mijn omgeving niet op z’n gemak is, heb ik dat snel door. A / B
- Met meer mensen in een fysieke ruimte weet ik vaak hoe we het aangenamer kunnen maken (door de verlichting, de muziek, nieuwe hapjes of de opstelling van stoelen). A / B
- Na een feestje, etentje of samenzijn analyseer ik vaak nog lang wat ik die dag heb gezien, gehoord en gevoeld. A / B
- Als er veel gebeurt en er zijn veel mensen om mij heen, kan ik overmatig geprikkeld worden. A / B
- Tijdens drukke dagen merk ik dat ik de behoefte heb om me terug te trekken. A / B
- Chaos, lawaai en veel veranderingen kunnen mij gestrest en overstuur maken. A / B
Vooral A
Het lijkt erop dat je in staat bent veel informatie uit je omgeving waar te nemen en diepgaand te verwerken. Het nadeel daarvan is dat je soms overprikkeld kunt raken. Probeer ook tijdens de feestdagen op tijd rustmomenten in te bouwen om dat te voorkomen.
Vooral B
Je kunt goed omgaan met prikkels en weet waarschijnlijk al wat je kunt doen om stress te verminderen en voldoende rust te nemen. Probeer dat ook tijdens de feestdagen vol te houden.
Dit is een verkorte versie van de hooggevoeligheidstest, die is gebaseerd op zowel de gevoeligheidstest van Elaine Aron als op een emotioneelweerbaarheid-schaal ontwikkeld door de Universiteit van Amsterdam.
Naast prikkels sterker waarnemen is er meer dat hoogsensitiviteit kenmerkt, zoals een groot empatisch vermogen en een sterk ontwikkeld rechtvaardigheidsgevoel. Doe de volledige HSP-test.
2. Meer zelfinzicht
Vergroot je zelfinzicht door tijdens de feestdagen een prikkeldagboek bij te houden. Dat kan helpen om overprikkeling de volgende keer voor te zijn.
Stel jezelf de volgende vragen als je overprikkeld bent of een prikkelrijke dag hebt gehad:
1. Hoe overprikkeld voel je je? Geef een cijfer van 1 tot 10.
2. Welke klachten ervaar je?
Voorbeeld: Spierspanning, hoofdpijn, vermoeidheid, moeite met concentreren, irritatie, gevoeligheid voor licht of geluid.
3. Wat zijn je gedachten op dit moment? Hoe verhouden deze gedachten zich tot de overprikkeling?
Voorbeeld: Ik voel me zwak en kan blijkbaar niets hebben; er wordt te veel van me gevraagd, waarom snappen anderen me niet?; ik ben vast niet leuk of gezellig als ik mij zo voel.
4. Wat is de oorzaak van je overprikkeling? Schrijf op wat je de afgelopen uren hebt gedaan. Kun je het daaruit afleiden?
Voorbeeld: We hebben twee familiegelegenheden gepland op één dag; ik heb de cadeaus op het laatste moment geregeld, omdat ik het al zo druk had; ik maakte mij erg druk om andermans behoeften en wensen.
5. Wat wil je anders doen? Kun je deze feestdagen nog iets aanpassen of neem je een les mee naar volgend jaar?
Voorbeeld: De maand ervóór alle cadeaus regelen; een maximumaantal familiebezoeken afspreken; vandaag een extra rustmoment voor mezelf inplannen.
3. EHBO: Eerste Hulp Bij Overprikkeling
Helaas kun je overprikkeling niet altijd voorkomen, soms heb je acuut hulp nodig om tot rust te komen. Vul hieronder jouw persoonlijke EHBO-plan in, waar je tijdens de feestdagen op kunt terugvallen.
Neem voldoende hersteltijd: wat kun je concreet doen om te ontprikkelen?
Voorbeeld: Een wandeling maken; een ademhalingsoefening doen van 3 minuten; alleen-tijd inplannen
Wees mild
Welke manieren van zelfzorg kun je inzetten om deze situatie makkelijker te maken? En met meer compassie naar jezelf – en je gevoeligheid – te kijken?
Voorbeeld: Door gedachten en gevoelens op te schrijven; mezelf terugtrekken en voldoende slapen; iets voor mezelf doen, zoals in bad gaan, schilderen of uitgebreid koken.
Denk positief
Wat zijn jouw kwaliteiten en vaardigheden, die misschien zelfs verbonden zijn met je hoogsensitiviteit? Zie je deze kwaliteiten terug tijdens de feestdagen?
Voorbeeld: Ik weet anderen te verrassen met originele cadeaus of gerechten; ik kan iedereen goed op hun gemak stellen en de harmonie bewaren; na een fijn samenzijn kan ik erg lang nagenieten.
Vraag hulp of steun
Bij wie kun je terecht als het te veel is of als je stoom wilt afblazen?
Voorbeeld: Ik kan afspreken om op vaste momenten met een vriendin te bellen; een van mijn ouders helpt mij om te relativeren; een appje naar mijn vriend/vriendin is vaak genoeg om te kalmeren.
