Experiment: wat kun je veranderen in 30 dagen?

Minder snel in de stress schieten, fitter zijn, meer durven, leuker werk vinden, meer tijd voor jezelf maken. Vrijwel allemaal hebben we sluimerende wensen; van die kleine en grotere aanpassingen die ons leven kunnen veraangenamen. Alleen gaan we vaak niet tot actie over.

Daarbij kan van alles in de weg zitten: van uitstelgedrag (dat komt wel, ik wil eerst…) en ontmoedigende eerdere pogingen (5 kilo eraf, 10 erbij) tot de overtuiging dat het toch niet zal lukken (want ik ben nou eenmaal onzeker/a-sportief/faalangstig/snel gestrest).

Ter geruststelling: dingen veranderen is ook niet makkelijk. Toch kun je met de juiste aanpak en soms wat hulp vrij snel de knop omzetten en aan de slag gaan – en alleen dat geeft je zelfvertrouwen al een boost.

Van binnenuit

Voor een succesvolle verandering – groot of klein – gelden een aantal voorwaarden. Zo moet de wens om iets te veranderen uit jezelf komen en niet zijn ingefluisterd door je partner, werkgever of ‘de maatschappij’.

Een verandering vergt inzet en doorzettingsvermogen en die is alleen op te brengen met intrinsieke motivatie. Daarnaast moet je goed op een rij hebben wat je precies anders wilt en wat daarvoor nodig is. Wil je bijvoorbeeld graag meer genieten, dan moet ook duidelijk zijn wat daar nu bij in de weg zit.

Een andere voorwaarde is de juiste veranderstrategie inzetten. En ook daarbij geldt dat ieder zijn eigen weg moet volgen, zegt Yvonne Burger, hoogleraar organisatiecultuur, communicatie en leiderschap aan de Vrije Universiteit. ‘Natuurlijk kan iemand suggesties doen of advies geven, maar uiteindelijk weet je zelf het best welke route bij je past.’

Dat vergt wel zelfinzicht: ben je iemand die een spreekwoordelijke schop onder zijn kont nodig heeft of die juist gemotiveerd raakt door beloningen? Vaak werken strategieën die vroeger, bijvoorbeeld in je schooltijd, succesvol waren nu nog steeds het best.

Wat de meest geschikte aanpak is, hangt verder af van de soort verandering en hoeveel tijd en moeite je bereid bent te investeren. Is het bijvoorbeeld je doel om rustiger te reageren in conflictsituaties omdat het een paar keer is geëscaleerd, dan kun je je al binnen een maand bepaalde technieken eigen maken. Wil je dieper graven en onderzoeken waarom je snel uit je slof schiet, dan kost dat meer tijd – al kun je ook dan snel flinke stappen zetten.

Of je het alleen af kunt of beter de hulp van een coach of psycholoog kunt inschakelen, hangt af van een aantal factoren. Met een duidelijk doel en plan van aanpak kun je prima zelfstandig aan de slag – eventueel met behulp van een zelfhulpboek of online training.

Is dat nog niet zo helder of heb je een paar mislukte pogingen achter de rug, dan is een coachingstraject vaak een goede katalysator voor verandering. Dat helpt patronen te doorbreken die niet langer nuttig zijn en geeft daarmee een stevige zet in een nieuwe richting.

Vooruitgang

Zo’n traject is vaak snel effectief, weet Burger: ‘Zolang het niet om een heel diepgaande verandering gaat, is een kort traject van zo’n drie sessies meestal genoeg. Bij concrete wensen, zoals het voorbeeld van beter omgaan met conflicten, kan één sessie al een groot effect hebben.’

Wie kampt met persoonlijkheidsproblematiek, depressie, verslaving, gecompliceerde rouw, eetproblemen, neuroses of extreme vermoeidheid, kan beter naar een psychotherapeut gaan.

Een ander belangrijk signaal dat een coach onvoldoende hulp kan bieden en je beter een therapeut kunt inschakelen, is als je geen vooruitgang boekt tijdens de sessies. Burger: ‘Een goede coach signaleert dat en verwijst je dan naar iemand die wél kan helpen.’