Eerst voelen, dan eten – wat zijn jouw eetregels?

Wanneer eet je eigenlijk? Als je honger hebt, zou je zeggen, maar er zijn heel wat meer redenen om naar voedsel te grijpen. Omdat je ertoe verleid wordt, bijvoorbeeld, of omdat je niet lekker in je vel zit.

Al deze soorten van honger, ofwel eettriggers, bepalen waarom en wat je eet. Ze horen er allemaal bij, de ene is niet beter of slechter dan de andere. Maar ze kunnen er wel toe leiden dat je eet op de automatische piloot, zonder er echt van te genieten – met alle schuldgevoel van dien.

Ben je niet blij met je eigen eetpatroon, dan kan het helpen als je je eettriggers leert herkennen én accepteren. Door meer mindful te eten kun je een andere relatie met voeding krijgen: bewuster, relaxter en gezonder.

Mindfulnesstrainer Rita Zeelenberg kan verdrietig worden van de manier waarop veel mensen met voedsel bezig zijn. ‘Vaak óf heel gedachteloos, óf overbewust op “gezonde” of “ongezonde” keuzes. In beide gevallen worden signalen van honger of verzadiging genegeerd. Het resultaat is dat we te veel, te weinig of niet de juiste voeding binnenkrijgen.’

Mede door de fitgirl-trend en onze toegenomen kennis over voeding denken mensen dat er zoiets bestaat als een ‘perfecte’ manier van eten, ziet Zeelenberg.

‘Los daarvan hebben we allemaal onze eigen regels als het om eten gaat, bijvoorbeeld over wat goed en fout zou zijn. Dat kan leiden tot krampachtig of zelfs obsessief gedrag. Zonde, want er bestaat alleen maar zoiets als normáál eten.’

Bewust voelen en je eetkeuzes laten bepalen door dat gevoel, dat is ontspannen eten. Een training in mindful eten kan daarbij helpen, toont onderzoek aan. Het vermindert jojoën, emotie-eten en overeten.

Zeelenberg: ‘Mindful eten is een milde, maar krachtige manier om patronen te doorbreken. Je hoeft je alleen maar bewust te zijn van je eettriggers en je eigen eetregels. Dan ga je als vanzelf minder eten en meer genieten.’

Waarom vinden we het zo lastig om een verzoekje te weigeren? Doordat het op korte termijn meer spanning oplevert dan wanneer je op het verzoek ingaat.

Door ‘ja’ te zeggen ga je conflicten en schuldgevoel uit de weg. Maar op de lange termijn kan het júíst leiden tot stress, omdat je iets hebt toegezegd dat je niet kunt waarmaken.

Wat wil je écht doen?

‘Ja’ zeggen tegen het een betekent automatisch dat je ‘nee’ zegt tegen het ander. Neem je te veel werk op je bord of heb je te vaak afspraken buiten de deur, dan kan het zijn dat je moet inleveren op dingen die voor jou persoonlijk belangrijk zijn. Zoals sporten, tijd doorbrengen met je partner of een boek lezen.

Omdat je nu eenmaal een limiet aan tijd en energie tot je beschikking hebt, is het zaak om ‘nee’ te leren zeggen tegen de dingen die in de weg staan van wat je écht wilt doen – al is dat een dutje op de bank. Dat is niet egoïstisch, maar brengt jou in balans, waardoor je juist aardiger en genereuzer voor anderen kunt zijn.

Zeven soorten ‘honger’

Er zijn zeven soorten ‘honger’. Door te voelen welke er bij jou op welk moment spelen, krijg je inzicht in waarom je eet.

1. Ooghonger. Zien eten doet eten. En omdat je de hele dag wordt verleid door lekkers, is deze trigger vaak erg dominant.
2. Neushonger. De geur van versgebakken croissants trekt je de bakkerszaak binnen. Zie ook ooghonger.
3. Hoofdhonger. De stemmen die ‘goed!’ of ‘fout!’ roepen en zo bepalen wat je kiest.
4. Mondhonger. Je behoefte aan een bepaalde textuur.
5. Maaghonger. Je rammelende maag.
6. Lichaamshonger. Je behoefte aan bijvoorbeeld stevig, zout of pittig eten.
7. Harthonger. Emoties, zoals verdriet of stress, die je aanzetten tot eten.