Ik was op bezoek bij een vriendin. Haar nieuwe vriend P was er ook. We zaten op het balkon en kletsten; hij las een boek en kletste af en toe mee. Heel ontspannen en gemoedelijk. Maar eenmaal thuis dacht ik: ‘Shit, ik deed het weer: te weinig gevraagd aan “de partner”! Over zijn werk, zijn hobby’s, zijn leven. Stom!’ Daar had ik laatst een opmerking over gekregen van een vriend. Zijn nieuwe vriendin dacht dat ik hem wilde inpikken, omdat ik zo gezellig met hem zat te kletsen en haar niks vroeg.
‘Wat onaardig nou weer van me,’ dacht ik. ‘Nu denkt P dat ik hem oninteressant vind.’ Toen ik de vriendin belde, bleek zij op het balkon andere zorgen te hebben gehad. Ze vroeg zich af of we P stoorden bij het lezen en beter konden verkassen. Mijn vermeende gebrek aan interesse in hem was haar niet opgevallen. ‘P, vond jij dat Roos jou meer had moeten vragen?’ vroeg ze over haar schouder. Nee, zei hij, hij vond het leuk, maar was bezorgd dat hij ons tot last was. Wij wilden misschien over vrouwendingen praten en dan zat hij in de weg.
We maakten ons dus alledrie zorgendat we de ander tot last waren. Ik denk dat het heel vaak zo gaat. We tobben wat af over of we wel leuk, lief, slim, gevat of attent genoeg zijn voor anderen. Maar die anderen merken niks van alle gebreken die we onszelf toedichten; die zijn over hun eigen gebreken aan het tobben.
Hoewel onderzoekers geregeld constateren dat mensen een te rooskleurig beeld van zichzelf hebben, lijkt dat vooral de buitenkant te zijn. Alledaagse ervaring leert dat mensen zich juist (te) vaak afvragen of ze het wel goed doen. Zit iemand te gapen als ze wat vertellen, dan denken ze direct dat hun verhaal niet boeiend genoeg is. Loopt een samenwerking moeizaam of haakt een klant af, dan voelen ze zich verantwoordelijk. Worden ze door anderen bekeken, dan denken ze: ‘Wat is er mis met mij?’ En worden ze níét bekeken, dan denken ze dat ook.
Deze gedachten wijzen op onzekerheid, maar ook op iets dat ‘verborgen narcisme’ wordt genoemd. ‘Doe ik het wel goed? Nemen ze me wel serieus? Ben ik te aardig, of juist niet aardig genoeg? Kwam het door mij dat het niet lekker liep?’ Als je zo denkt, ben je eigenlijk de hele tijd bezig met jezelf. Je vergeet dat de rest van de wereld helemaal niet met jou bezig is. Dat een echtgenoot stil kan zijn omdat hij gewoon moe is. Dat een vriendin niet naar je luistert omdat ze aan haar eigen sores denkt. Dat je baas je geen waardering geeft omdat-ie domweg een botte hork is.
Voor iedereen die vaak tobt over zichzelf heb ik slecht nieuws: het gaat niet om jou! De meeste dingen die mensen doen, hebben domweg niks met jou te maken.
Het goede nieuws is… het gaat niet om jou! Je kunt ontspannen. Je hoeft niet over jezelf te piekeren, je kunt je aandacht op iets anders richten. Lekker doen wat je leuk vindt en waar je in gelooft. Dat is trouwens de beste remedie tegen tobberigheid.
