Op haar schoot zit Imme, haar favoriet van de tweeling. Zelf ben ik altijd haar favoriete kleinkind geweest. Gunsten die aanvoelen als scherven van iets dat kapot is. Er bestaat alleen een rangorde als er kennelijk te weinig liefde is voor iedereen, denk ik. Maar dat zeg ik nooit hardop. Ik zeg slappe dingen als: ‘Je hoeft toch niet te kiezen?’
Mijn moeder, links op de foto. Zie je hoe ze haar best doet om dit goed te laten gaan? Ze heeft mijn oma thuis opgehaald en meegenomen naar mijn huis, zodat ze de meisjes weer een keer kan zien en zodat zijzelf de verwijten voor blijft, zeker op zo’n verjaardag.
Ik doe ook mijn best. Ik wil mijn moeder laten merken dat ik het zie, wat ze probeert. Ik wil dat mijn oma ziet hoe leuk de meisjes zijn, dus ik hoop dat ze zich een beetje gedragen. Ik wil ook dat de meisjes zich veilig voelen en niet beoordeeld. Ik weet dat dat niet samengaat, maar vooruit dan maar, zo’n ochtend duurt maar even.
Ons best doen, daar zijn we goed in, in mijn familie. Mijn moeder had geen leuke moeder. Dus besloot ze zelf een betere te worden. Ook dat is een levensopdracht. Het is haar goed gelukt. Maar nu moet ik het minstens even goed doen. Ook niet eenvoudig, zo’n stemmetje in je hoofd dat je steeds de maat neemt. Mijn moeder zal dit lezen en zeggen dat het toch niet nodig is, die zelfkritiek. Ook dat weet ze dan weer beter in mijn hoofd. Vermoeiend.
Ieder kind hunkert naar erkenning van zijn ouders. Iedere ouder geeft wat er te geven is – en soms is dat te weinig. Maar is dat slechtheid of onvermogen? Mijn oma had een moeder die de liefde uitmat met een theelepeltje en haar dochters tegen elkaar uitspeelde. Hoe had zij moeten leren liefhebben zonder terughoudendheid?
Mijn moeder heeft ons overladen met knuffels en waardering, en toch is zij een kritisch stemmetje in mijn hoofd – net zoals ik hard op weg ben dat stemmetje te worden voor mijn kinderen.
Maar kijk, hier zitten we toch allemaal.
18 oktober 2017. De laatste verjaardag van mijn oma, acht maanden voor haar dood. Vier generaties. Drie moeders. Zes dochters.
Even lachen jongens, naar de buurvrouw, voor de foto.
