Dit doet seksueel misbruik met je brein

Seksueel misbruik laat littekens na in het zich ontwikkelende kinderbrein, zo wordt steeds duidelijker uit onderzoek. Hoe ernstiger het misbruik, hoe groter de schade op volwassen leeftijd in het brein blijkt te zijn.

Vooral als kinderen niemand hebben bij wie ze zich veilig voelen, zijn hun hersenen kwetsbaar voor de impact van een traumatische ervaring als seksueel misbruik.

Trauma na seksueel misbruik

Een kind dat wordt misbruikt, maakt grote hoeveelheden stresshormonen aan. Het hormoonsysteem raakt daardoor ontregeld en hersencellen worden beschadigd of sterven zelfs af.

Zo zijn de cortex en het corpus callosum – de verbinding tussen de beide hersenhelften – vaak dunner bij volwassenen die als kind seksueel zijn misbruikt.

Op die manier kan seksueel misbruik een trauma veroorzaken en leiden tot psychische problemen als meer moeite met leren, concentreren, focussen en plannen.

Ook dieper gelegen hersengebieden die te maken hebben met geheugen en emoties – de hippocampus en de amygdala – kunnen worden aangetast.

Dit zou kunnen verklaren waarom slachtoffers van seksueel misbruik meer moeite hebben met hechting en het reguleren en benoemen van hun emoties. Ook hebben ze vaker last van geheugenverlies en nare herbelevingen.

Tot de symptomen van verdrongen seksueel misbruik behoren daarnaast eerder geneigd zijn je tijdelijk af te sluiten voor wat er om je heen gebeurt en minder van een relatie kunnen genieten.

Door de toename van de stresshormonen gaan bepaalde genen ook anders werken. Het gevolg is dat de productie in de hersenen van sommige boodschapperstoffen als serotonine en dopamine drastisch worden beïnvloed.

Dat zijn stofjes die zorgen dat we kunnen genieten van dingen en toenadering zoeken tot anderen; mensen die als kind zijn misbruikt, hebben daar vaker moeite mee.

Ze hebben een grotere gevoeligheid voor verslaving aan drugs en alcohol. En ook meer problemen met relaties en een grotere kans op depressie en persoonlijkheidsstoornissen.

Verwerking seksueel misbruik

Gelukkig kunnen therapie, goede ervaringen met anderen en zelfreflectie helpen bij de verwerking van een trauma na seksueel misbruik, zo blijkt uit onderzoek.

In 2002 ontdekte de Amerikaanse psycholoog Glenn Roisman bijvoorbeeld dat mensen die als kind seksueel waren misbruikt, op latere leeftijd beter functioneerden wanneer ze in staat waren het misbruik als onderdeel van hun leven te accepteren en het van een betekenis te voorzien; vaak is dat ook waar in therapie naartoe wordt gewerkt.