Column Sterre van Leer: Liefdespoppen

Maandenlang heeft ze lege flessen ingeleverd en koekjes in de straat verkocht tot ze hem bij elkaar had gespaard, want op mij moet je niet rekenen voor stompzinnig speelgoed. Nu ligt hij in een mandje op haar kamer. Ze kent zijn riedel interactieve purretjes en mauwtjes op de chip inmiddels zo goed uit haar hoofd dat ze hem weglegt precies na ‘RRRrrr,’ zodat hij ’s morgens bij het opstaan enthousiast ‘Mama-miauw?’ tegen haar zegt.

Het is niet moeilijk om mensen te verleiden tot gevoelens voor dingen. Helemaal als die dingen bewegen of terugpraten. Meer dan een kwart van de Nederlanders kletst bijvoorbeeld tegen zijn auto, en sinds de introductie van de robotstofzuiger is het hek helemaal van de dam: het is moeilijk om geen medelijden te voelen als Jannie zich heeft vastgedraaid in een gordijn of wanhopig ligt te piepen onder de bank. Allemaal projectie, natuurlijk, maar de empathiereflex is toch nauwelijks te onderdrukken. Zo sterk is onze sociale aanleg.

Tech-experts geloven dan ook dat het een kwestie van tijd is voor we liefdesrelaties zullen hebben met robots, of zelfs met synthetische avatars die dankzij kunstmatige intelligentie steeds slimmer en overtuigender zullen reageren. Nog even en we wandelen door de Metaverse, waar we na de virtuele verjaardaglunch van dat nichtje in Londen bij een virtueel openluchtconcert in een virtueel Hyde Park allerlei leukerds uit de hele wereld tegen het lijf lopen, al dan niet bestuurd door artificiële intelligentie.
Reken maar dat daar kapitalen in gepompt worden, de komende jaren. Want hoe meer tijd wij straks doorbrengen op het nieuwe internet, online shoppend en praatjes makend met chatbots die zich vermomd hebben als avatars, hoe meer geld er verdiend wordt. We betalen met onze levensminuten, net zoals we dat doen bij social media. En net als bij social media, voorspellen experts, zal dat ook dit keer ten koste gaan van de tijd die we doorbrengen met echte vrienden in de echte wereld. Steeds meer in onze eigen cocon, steeds minder in contact.

Antropoloog van de toekomst Roanne van Voorst neemt in dit nummer de proef vast op de som. Ze gaat op date met een liefdespop en probeert een vriendschap op te bouwen met een virtuele assistente. Spoiler alert: het gaat een beetje zoals met die roze kat – als de nieuwigheid eraf is, springt toch vooral het verschil met een écht levend wezen in het oog. Mag ik stiekem hopen dat ze voorlopig nog een beetje stom blijven?