Column Jean-Pierre van de Ven: Te laat

Standaardvraag op feesten en partijen: of ik niet moe word van het ‘gezeur’ van mijn cliënten. Ook cliënten zelf stellen me die vraag trouwens wel eens.

Antwoord: nee. Ik vind niet snel dat ze zeuren, nooit eigenlijk. Ik vind dat mensen die de moeite nemen om iets aan hun relatie te verbeteren sowieso niet zoveel verkeerd kunnen doen.

Wel word ik moe van cliënten die te laat mijn hulp inroepen. Die hun relatie hadden kunnen redden, maar die de problemen zo talrijk en de beledigingen zo diep hebben laten worden dat geen enkele therapie de breuk nog kan lijmen.

Ook irritant: cliënten die naar me toe komen om hun relatie te beëindigen. Nou ja, irritant, dat is natuurlijk gewoon diep verdrietig.

Bij Ank en Rutger krijg ik al een bruin vermoeden als ik hun antwoorden lees op mijn intake vragenlijst. Rutger legt uit welke fouten hij heeft gemaakt en wat hij wil gaan veranderen. Ank somt op wat er allemaal al hoelang verkeerd gaat, welke oplossingen niet hebben gewerkt en welke relatietherapeuten hebben gefaald.

‘Ik ben tevreden over mijn besluit om fysiek afstand te nemen,’ zegt Ank tien minuten later, aan het begin van ons eerste gesprek. Daarmee bedoelt ze dat ze al enige weken op zolder slaapt, begrijp ik uit de rest van haar verhaal.

Ook zegt ze: ‘Op dit moment voel ik geen enkele aandrang om onze seksualiteit, altijd een sterk punt van de relatie, te continueren.’ Het klinkt als een paragraaf uit een echtscheidingsconvenant.

Aanleiding voor de ‘fysieke afstand’ is een uit de hand gelopen ruzie. Daarbij kwam geweld te pas; Ank wilde de kamer uitlopen maar Rutger pakte haar hardhandig vast. ‘Ze negeert me tijdens ruzies, of ze loopt weg,’ zegt Rutger. ‘Ik keur niet goed wat ik heb gedaan, maar de stoppen sloegen even door.’

Halverwege het gesprek neemt Ank een volgend stapje richting exit. Net als Rutger heeft uitgelegd dat hij misschien wat egocentrisch is geweest, maar dat hij nu helemaal voor het gezin wil gaan, vraagt Ank koeltjes of hij met dat egocentrische misschien zijn affaire met een collega bedoelt. ‘Of bedoelde je die daarvoor, met mijn beste vriendin?’

Rutger mompelt iets over water onder de brug en dat dat toch alweer zo lang geleden is, maar in zijn ogen lees ik dat deze frontale aanval hem hard treft. Bij het verzitten valt hij bijna van de bank.

Als we nog twee minuten hebben tot het einde van de sessie dient Ank hem een nekschot toe. Ik vraag, zoals altijd, wat het stel wil bereiken als we meer gesprekken zouden gaan hebben.

‘De communicatie moet natuurlijk beter,’ zegt Rutger haastig. Ank luistert geduldig en zegt dan: ‘Eens. Want we moeten blijven communiceren, bijvoorbeeld over de kinderen, als we uit elkaar zijn.’

Het kwartje valt, eerst bij mij en dan bij Rutger. Hij kijkt zó verdrietig.