Column Bregje Hofstede: Slapen

Hij heeft er een speciale houding voor bedacht: op zijn rug, met zijn armen gekruist voor de borst, zodat zijn handen op zijn schouders rusten. Door zo te liggen, ‘als een bepakte soldaat’, is hij zo zwaar mogelijk, meent hij. En dat helpt hem om te slapen.

Toen ik dat las, werd de serieuze auteur voor mijn geestesoog ineens weer een jongetje. Het heeft iets aandoenlijks, die malle houding. Maar ik begrijp goed hoe hij ertoe kwam. Als je maar lang genoeg slecht slaapt, grijp je álles aan.

Zo heb ik zelf een tijdje enkel kaarslicht gebruikt, want stel dat lamplicht mijn biologische klok ontregelde, en dat ik dáárom steeds maar wakker lag? (Het hielp trouwens niets, al was het wel gezellig.)

Sinds ik een kind heb, vraag ik me soms af of de uitdrukking ‘slapen als een baby’ ironisch is bedoeld, want een zuigeling in slaap krijgen kan een avondvullend karwei zijn. Op een bepaald moment ontdekte ik dat ze het best sliep als ik mijn hand op haar borst liet liggen.

Ze was nog gewend om altijd omringd te zijn door een ander lichaam, en vergeleken met een baarmoeder is het bed wel héél leeg. Het gewicht van mijn hand stelde haar gerust. Haalde ik mijn hand weg, dan schrok ze wakker.

Baby’s tonen vaak in het extreme de reflexen die we als volwassenen nog altijd hebben, al kunnen wij ze inpakken in taal en argumenten. En dat geldt vooral bij heel basale, universele dingen, zoals slaap en de behoefte aan geborgenheid.

Als ik geen tijd had om bij de wieg te blijven zitten, legde ik een knuffeltje op de plaats waar mijn hand had gelegen, in de hoop dat mijn meisje mijn afwezigheid niet zou opmerken. Als volwassene kun je jezelf foppen: met het gewicht van je eigen handen, zoals Kafka, of met een deken waar gewichtjes in zijn genaaid. Zulke dekens worden speciaal aangeprezen voor slechte slapers, en volgens de producent voelen ze net als een omhelzing.

Een échte omhelzing werkt beter. Als ik echt niet kan slapen, vraag ik mijn vriend om zo te gaan liggen dat zoveel mogelijk van zijn gewicht op me rust. De zwaarte van zijn bovenlijf op het mijne kalmeert me als ik alle andere slaaptrucjes al tevergeefs heb afgewerkt.

Ik vergeet het regelmatig, maar ik ben ook maar een volwassen baby.