Brieven over loslaten: Liefde in zware tijden

Lieve Annemarie,

Zo grappig dat we elkaar tegenkwamen in de sauna. We ontmoetten elkaar pas twee keer eerder in levenden lijve en nu uitgerekend dáár. ‘Ik geloof niet dat ik Rob ooit eerder naakt aan iemand heb voorgesteld,’ appte je naderhand. Haha.

Ik was daar met mijn huidige liefde, van Eva’s vader ben ik zeven jaar geleden gescheiden. Die breuk had veel redenen, maar natuurlijk heb ik me ook

afgevraagd welke rol Eva heeft gespeeld. Mijn ex en ik waren een sterk team. Harmonieus. Veerkrachtig. Rationeel als het nodig was.

We bleven overeind bij elke angstige medische afslag die ze nam of die wij voor haar moesten nemen. We bleven geduldig bij haar onvermogen te eten en slapen. Eva verbond ons. Niet voor niets kregen we nog twee jongens.

Toch denk ik dat Eva, of beter gezegd: het hebben van een gehandicapt kind, ook heeft bijgedragen aan de scheiding. Dat we elkaar zijn vergeten in het kiezen-op-elkaar en doorzetten.

In het ruimte maken voor verdriet. Ik schreef veel en graag over Eva, dat hielp mij. Hij las het soms met betraande ogen. Maar was het ook wat hij voelde? Hoe hij het zag?

Jullie zagen er gelukkig uit in de sauna. Is het altijd gelukt om elkaar te blijven vinden? Het lijkt me ongelooflijk moeilijk, nu Job er niet meer is, om niet ieder met een portie eigen verdriet in een hoekje te kruipen. Wat verbindt meer, het begin of het einde?

Liefs, Brenda

Ha Brenda,

Ja, dat was grappig. En leuk dat je Rob hebt ontmoet! Vroeger waren dit soort saunadagjes gelegenheden om weer even tot elkaar te komen.

Broodnodig, omdat Job – of de organisatie rondom hem – ons vaak volledig in beslag nam. Dat is misschien wel het grootste verschil met vroeger: dat we kunnen doen wat we willen zonder zelfs maar oppas te regelen.

Ik durf te zeggen dat onze relatie beter is dan toen Job nog leefde. Destijds stopten we vrijwel alle liefde die we hadden in hem. Zelf namen we genoegen met de kruimels. Wel trakteerden we elkaar geregeld op frustraties die we niet op ons onschuldige kind wilden botvieren.

De geboorte van Job dreef ons in eerste instantie uit elkaar. We waren zondagskinderen en nog geen enkele tegenslag gewend. Maar we móésten wel samen optrekken om alle ziekenhuistrajecten te kunnen doorstaan en het leven voor Job (en onszelf) zo gezellig mogelijk te maken.

Toen Job stierf, was ik bang dat het verdriet tussen ons in zou komen te staan. Maar dat gebeurde niet. Wat toen niet lukte, doen we nu wel: elkaar vasthouden.

Rob is voor mij het laatste restje Job. Alles wat ons kind zei, deed en voelde, zit nog in hem. Rob was overal bij en hij is de enige die ik nooit hoef uit te leggen hoe het was. Die kostbare erfenis maakt dat we heel zuinig zijn op elkaar.

Liefs, Annemarie