Doorgeschoten maatschappij
Wat is een waanzinnige en wie is normaal? Het is een van de vragen die hoogleraar psychodiagnostiek Paul Verhaeghe opwerpt in Over normaliteit en andere afwijkingen. Een prikkelende vraag, want door alle etiketten die we plakken, lijkt het wel of normaliteit de afwijking is geworden. Iemand is normaal als hij voldoet aan de maatschappelijke normen. Voldoe je hier niet aan, dan ben je mislukt of gestoord.
Dat normatieve zit ook opgesloten in de DSM, het handboek voor psychiatrische diagnostiek. Mensen met een diagnose moeten zo snel mogelijk, met behulp van therapie of medicijnen, terug in het systeem. Maar wat als het systeem zelf ziekmakend is? Volgens Verhaeghe moeten we veel kritischer zijn op de doorgeschoten prestatiedrift, gevoed door het vrije-marktdenken. Niet het individu, maar de samenleving moet veranderen. Een prikkelend en relevant boek.
Paul Verhaeghe, Over normaliteit en andere afwijkingen, Prometheus, € 14,99
Roadtrip naar begrip
Als jongetje keek journalist, fotograaf en model Nils Elzenga tegen zijn vader op. Hij was ‘een imposante verschijning, met zijn een meter negentig, haviksneus en doordringende bruine ogen’. Toen op zijn 17de Nils’ moeder overleed, dreef dat verlies vader en zoon uit elkaar. Twintig jaar later heeft Nils niet bepaald een hoge dunk van zijn vader, met zijn dikke buik en drankprobleem. De twee besluiten een maand samen door voormalig Joegoslavië te reizen, in de hoop hun band te herstellen.
De roadtrip begint moeizaam, maar gaandeweg ontstaat meer begrip en mildheid. De strijd met zijn vader gaat langzaam over in een zoektocht naar hemzelf: ‘Misschien verwacht ik wel een vaderrol van hem die helemaal niet meer past bij mijn leeftijd?’ De scherpe observaties en eerlijke bespiegelingen overstijgen vaak het particuliere verhaal en zetten aan tot denken. Hoe ver kan een mens doordringen in de belevingswereld van een ander? Is het überhaupt mogelijk om je vader écht te leren kennen? En jezelf?
Nils Elzenga, Balkan blues, Signatuur, € 18,99
Als een kind misbruikt is
‘Kinderen zijn veerkrachtig. Ze lopen in hun verwerking vaak vooruit op hun ouders.’ Het is een van de vele inzichten die je als ouder meekrijgt van psycholoog Iva Bicanic en advocaat Richard Korver. Zij belichten vanuit hun beider praktijk zowel de psychische als de juridische kanten van seksueel misbruik bij kinderen. Hun ouders worden vaak overspoeld door emoties en weten niet goed hoe ze hun kind het beste kunnen helpen.
Ze willen het bijvoorbeeld knuffelen, maar wil het kind dat nog wel? Of ze worstelen met de vraag waarom het kind het niet eerder vertelde. Ben je dan een slechte ouder? En wat komt er kijken bij een aangifte? Een schat aan informatie, die ouders, en daarmee ook het kind zelf, kan helpen.
Iva Bicanic en Richard Korver, Dicht bij huis. Hoe steun je een kind na seksueel misbruik?, De Arbeiderspers, € 19,99
Herschrijf je script
Dit boek laat je zien hoe je jezelf kunt veranderen, zodat je nu eindelijk de dingen kunt doen waarvan je altijd dacht: ik wil het wel, maar ik kan het niet. Auteur en relatietherapeut Jean-Pierre van de Ven komt daarvoor met een verrassend en effectief script. Allereerst: sta jezelf toe de pijn te voelen dat je klem zit. Maak vervolgens een lijst van alle mensen die belangrijk voor je zijn, bijvoorbeeld je ouders.
Vraag je af in hoeverre die je zelfbeeld negatief hebben beïnvloed, bijvoorbeeld door je het idee te geven dat je geen talent hebt. Herschrijf dan dat script – je hebt voldoende talent – en prent dat goed in je geheugen, en pas je gedrag daarop aan. Val je terug in je oude mopperende zelf? Bezin en pak de draad weer op.
Jean-Pierre van de Ven, Het moet helemaal anders,. Verander jezelf in drie stappen, Ambo Anthos, € 20,-
