Bij de coach: ‘Wat vind je ervan dat je dit gevoel hebt?’

Willem werkte lange tijd in de muziekwereld. Toen zijn werk werd wegbezuinigd, zorgde hij een tijd lang voor zijn toen tienjarige dochtertje en het huishouden terwijl zijn vriendin fulltime werkte. Dat vond hij prima, maar nu zijn dochter een puber is en hem minder nodig heeft, lijkt het voor hem tijd om op zoek te gaan naar een baan. Wat gaat hij anders de hele dag doen? Daarbij is wat meer geld ook fijn. ‘Dus een loopbaantraject misschien?’ suggereert hij zonder veel overtuiging. Als hij verzucht: ‘Er zit niemand op me te wachten,’ laat hij iets zien van zijn onzekerheid zien.

In de sessie erna ga ik aan de slag met die onzekerheid. Zoals vrijwel iedereen wil hij ertoe doen. En in onze maatschappij is dat bijna synoniem met werk; daaraan ontlenen we veel van onze identiteit. Daarnaast voorziet werk ons in de behoefte onderdeel te zijn van een groter geheel.

Ik bespreek met Willem wat hij concreet zoekt op werkvlak. Hij somt op: ‘Een prettig team, waardering…’ Maar al snel neemt zijn onzekerheid het over: ‘Waar ga ik dat vinden? Ik kom er toch nooit meer tussen.’ Ik vraag hem: ‘Welk gevoel roept die gedachte op?’ ‘Machteloosheid,’ antwoordt hij zacht. ‘Ik voel alle energie uit me wegstromen.’ Ik knik. Hij voelt zich slachtoffer van de situatie en dat blokkeert hem volledig. ‘Wat vind je ervan dat je dit gevoel hebt?’ vraag ik. Het antwoord is stellig: ‘Superirritant natuurlijk.’

Zonder dat hij dat beseft, is hij hiermee even uit zijn slachtofferrol gestapt, want hij is in staat om iets te vínden van zijn gevoel. Hij kan ervan een afstand naar kijken waardoor hij inziet dat hij zijn gevoel niet is, maar alleen heeft. En dat hij er iets aan kan doen. Ik vraag: ‘Stel dat je je niet machteloos zou voelen, zou je probleem dan opgelost zijn?’ Verbaasd zegt hij: ‘Ja, eigenlijk wel. Dan zou ik meer energie hebben om aan de slag te gaan.’

Innerlijk conflict

We gaan een aantal sessies aan de slag met dat machteloze, passieve gevoel. Dat doen we met oefeningen waarbij Willem laat zien hoe hij met zichzelf communiceert. Zijn ‘innerlijke dialoog’ is in feite een innerlijk conflict, want hij saboteert zichzelf. Een kant van hem wil graag weer leuk werk, maar een andere kant is bang voor afwijzing, om te falen. En zolang hij niks probeert, kan hij ook niet afgewezen worden. Zijn angstige kant beschermt hem voor die pijn, maar houdt hem daarmee ook passief op de bank. Díé stem leert Willem steeds beter kennen.

Ook maken we een to-do-lijst waarmee hij aan de slag kan, steeds met in zijn achterhoofd dat die stem die hem omlaaghaalt er is om hem te beschermen, maar dat hij zich er niet door hoeft te laten leiden. Hij neemt zich voor om oud-collega’s te bellen en langs bedrijven en winkels in de muziekbranche te gaan.

Zonder twijfel

Na vijf sessies heeft Willem een nieuwtje: hij heeft met een oud-collega gebeld. ‘Ik ervaarde aanvankelijk sterk dat verlammende gevoel dat hij vast niet op me zat te wachten,’ vertelt hij. ‘Maar het weerhield me er toch niet van om hem te appen. Omdat ik wíst dat het die stem van zelfsabotage was. Ik mocht hem bellen en we hadden een leuk gesprek. Misschien kan hij zelfs iets voor me doen op werkvlak.’

Als Willem gedag zegt en me verzekert dat hij nu de tools in handen heeft om zich niet te laten verlammen door zijn gedachten, geloof ik hem. Door wat hij zegt, maar vooral hóé hij het zegt: zonder de twijfel in zijn stem van onze eerste ontmoeting.

Door de juiste vragen te stellen, helpt een coach cliënten verder in hun ontwikkeling. In deze aflevering vertelt coach Henrieke van Diermen over haar gesprek met Willem (43) en de vraag die voor een doorbraak zorgde.