Autisme? Zo kom je tot je recht op je werk

Wat daarbij wel belangrijk is: een omgeving waarin die kwaliteiten tot bloei kunnen komen. Uit onderzoek van Annelies Spek, klinisch psycholoog en onderzoeker bij het Centrum Autisme Volwassenen van de ggz Eindhoven, kwam naar voren dat een rustige werkomgeving heel belangrijk is, omdat veel mensen met autisme gevoelig zijn voor prikkels: ‘Wij kunnen kletsende collega’s en rinkelende telefoons meestal wel negeren, maar bij iemand met autisme komt alles binnen. Je moet hem dan ook niet midden in een volle kantoortuin zetten.’ Ook moeten collega’s niet altijd verwachten dat hij of zij er gezellig bij komt zitten in de pauze, want sociale vaardigheden blijven vaak een struikelblok. ‘Als een ander een praatje begint met “Wat een rotweer, hè?”, zal zijn collega met autisme zich kunnen afvragen: “Waarom vraag je me dat, als je naar buiten kijkt zie je toch dat het regent?”

En omdat mensen met autisme moeite hebben om de betekenis van een opdracht af te leiden uit de context, moeten leidinggevenden hun taken heel helder omschrijven. Dus niet vragen of ze dat rapport ‘zo meteen’ afhebben, maar zeggen dat het donderdagmiddag om vier uur klaar moet zijn.

Volgens Spek is het goed mogelijk dat iemand met autisme uitstekend functioneert in een omgeving met veel structuur, waarin duidelijk is wat van hem of haar wordt verwacht. Dat roept bij haar zelfs de vraag op of we autisme altijd een stoornis moeten noemen. ‘Of is het gewoon een andere manier van informatie verwerken, waardoor je moeilijker aansluiting vindt bij je omgeving? We diagnosticeren pas een stoornis als een persoon of zijn omgeving er last van heeft. Maar omdat onze samenleving erg op samenwerken is gericht, en alles snel en doelgericht moet gebeuren, komen mensen met autisme nu waarschijnlijk eerder in de problemen dan vroeger.’

Mensen met autisme kunnen in de loop van hun leven ook leren om zelf de lastige kanten ervan te compenseren. Spek: ‘Sommigen blijven bezig met details. Maar er zijn er ook die niet alleen de details, maar ook het overzicht in beeld leren krijgen. Dat doen ze wel op een bottom-up manier: vanuit detailinformatie vormen ze een beeld van het geheel.’

Dit artikel is een bewerking van het artikel Oog voor detail (2012).