Als je kind niet wil eten

Misschien moeten we als ouders onze verwachtingen over wat kinderen eten een beetje bijstellen. Die verwachtingen over het eetgedrag van kinderen blijken vooral tijd- en cultuurgebonden. Adviezen en groeicurves verschillen per land en per boek.

Naar hoe het echt zit, is tot nu toe geen enkel wetenschappelijk onderzoek gedaan. Ouders gaan daarom maar af op wat er in het boekje van het consultatiebureau staat en vertrouwen op de gebruiksaanwijzingen op de dozen melkpoeder en potjes babyvoeding.

Als je kind niet wil eten…

De vraag is waarom we ons er eigenlijk zo druk over maken. Sommige psychologen zien in de weigering om te eten een vorm van verzet tegen een dominante ouder. Omdat ze bang zijn het etiket ‘slechte ouder’ opgeplakt te krijgen als hun kind niet wil eten wat het wordt voorgezet, blijven ze het eten maar opdringen.

Hoeveel erin is gegaan betekent niet langer: hee, mijn kind heeft vandaag veel/weinig trek, maar het zegt iets over hen als ouder. Want o, wat is het toch moeilijk om aan te zien dat haar baby niet wil eten of dat hun peuter na twee happen alles weer uitspuugt. Het is natuurlijk veel fijner als je kind zijn bordje tot de laatste kruimel leeg eet. Daarmee zegt hij: ik hou van je, mama.

Dreigen, smeken, beloven

In eerste instantie zijn ouders geduldig als hun kind niet wil eten. Ze doen ‘een hapje voor papa, een hapje voor oma’, daarna worden ze boos, gaan dreigen, smeken, beloven van alles. Zachtaardige ouders proberen het eten leuk te presenteren: ze maken ogen en een mond in de aardappelpuree en de broccoli is een boompje. Maar altijd met dat ene doel: hun kind moet meer eten. Strenge ouders gaan dreigen: ‘Zolang je bordje niet leeg is, mag je niet van tafel.’

Maar een kind kan onmogelijk begrijpen waarom papa of mama zo aandringt. Het heeft buikpijn. Er is echt geen gaatje meer over voor die puree. Kinderen eten wat ze aan calorieën nodig hebben, en dat kan per maaltijd enorm verschillen. Dat gaat natuurlijk wel alleen op als ze geen zoetigheid of frisdrank krijgen. Want daarin zitten veel suikers of zoetstoffen, waardoor er verkeerde signalen naar de hersenen en het verzadigingssysteem gaan.

Hoeveel heeft je kind echt nodig?

De reden dat we zo ons best doen om onze kinderen aan het eten te krijgen met ‘hapjes voor papa’ en gezichtjes tekenen in het eten, is dat we overschatten wat kinderen nodig hebben. De Spaanse kinderarts Carlos González formuleert het zo: een kind groeit niet doordat het eet, het eet doordat het groeit. Kijk maar naar pubers. Als die even wat minder hard groeien, eten ze ook minder.

Een kind van 18 maanden eet gemiddeld iets minder dan een baby van 9 maanden. Terwijl je als ouder misschien denkt: als hij 1 jaar is, eet hij zoveel, dus eet hij op zijn 2de het dubbele. Als je peuter of dreumes niet meer dan de helft wil eten en jij het juist het dubbele wilt geven, draait dat onvermijdelijk uit op een conflict.

Eerst wil je kind niet eten wat je het voorzet. Vervolgens zal het zijn mondje wel opendoen, maar niks doorslikken. Als je het eten dan blijft opdringen, slikt hij het wel door, maar spuugt het daarna weer uit. Ouders vatten dat op als verzet.

Natuurlijk, stress kan ertoe leiden dat kinderen dwars worden en hun eten weer uitspugen, maar het voornaamste probleem is toch dat we proberen onze kinderen meer te laten eten dan ze op kunnen.

Groentegevecht

Groente is vaak het grootste strijdpunt. Ouders vinden dat hun kinderen dat moeten eten ‘omdat dat gezond is’. Een baby of een dreumes wil daar best een paar hapjes van eten, maar van een heel bord groente wordt hun maag te vol. Groenten nemen namelijk veel plaats in maar leveren relatief weinig calorieën.

Hun maag zegt al snel: stop. Na een paar keer strijd hierover krijgen ze een steeds grotere hekel aan groente. Misschien kunnen we maar beter leren vertrouwen op de eetlust van onze kinderen.

Bron: Carlos González, My child won’t eat, Pinter & Martin, 2012 / www.who.int/childgrowth

Isabelle Filliozat is klinisch psycholoog en psychotherapeut. Haar boeken over kinderen, hun relaties en emoties worden uitgegeven in negentien talen. Ze woont en werkt in Frankrijk.