5 manieren waarop kuren bijdraagt aan je welzijn

Het woord ‘stress’ is niet oud. Het werd halverwege de vorige eeuw op de wereld gezet door Hans Selye, een arts uit Wenen. Maar ook al hadden mensen in de millennia daarvoor geen speciaal woord ervoor, ze wisten prima wat er allemaal kan helpen tegen stress. Zoals: warmte!

De Indianen hadden hun zweethutten, de Finnen sauna’s, de oude Grieken en Romeinen thermen. En de Duitsers en Oostenrijkers hadden hun baden. Overal in midden-Europa vond je vanaf de late middeleeuwen zogeheten Heilbäder: kuuroorden waar je je kon onderdompelen in bronwater. Direct uit de aarde, vaak rijk aan heilzame mineralen, maar vooral weldadig warm.

Inmiddels weten we dat het ontspannende effect van warmte onder andere te danken is aan het feit dat het de aanmaak van serotonine – het ‘gelukshormoon’ – aanzwengelt.

Ook stimuleert het een gevoel van verbondenheid: volgens Amerikaans onderzoek wordt de ervaring van fysieke warmte namelijk in dezelfde hersengebieden verwerkt als interpersoonlijke warmte.

Verder werkt ook op je rug floaten volgens onderzoek ontspannend. Zeker wanneer je dobbert onder zo’n immense, klassieke koepel die lijkt te fluisteren dat je zorgen in het licht der eeuwen best meevallen.

Om het effect van wellness (nog zo’n nieuw woord waarvan mensen al eeuwen de betekenis begrijpen) verder te versterken, kon je je in die sauna’s, thermen en kuuroorden van weleer vaak ook laten masseren en schoonheidsbehandelingen ondergaan.

Precies wat we vandaag de dag nog zoeken als we een dagje wellness boeken: even geen inspannende mentale bezigheden, even alle aandacht op zintuiglijke ervaringen gericht.

Een mooie natuurlijke omgeving voegt daar nog een extra dosis ontspanning aan toe, zo wees onderzoek de laatste jaren uit. Zomaar een paar factoren waardoor een paar dagen ‘kuren’ al een geweldige oppepper kan geven.

5x waarom kuren zo goed voor je is

Warmte

Een bezoek aan een sauna, warm bad of Moorbad – verwarmde turf – veroorzaakt kunstmatige koorts. Je immuunsysteem wordt flink aangezwengeld, wat sluimerende ontstekingen, een bron van vage pijntjes en somberheid, aanpakt.

Verder nemen de hartfrequentie en doorbloeding toe; daarmee heeft het hetzelfde opwekkende effect als een goede sportsessie. Er zijn aanwijzingen dat een saunabezoek de biologische klok ‘reset’, waardoor slaapproblemen kunnen verminderen.

Tot slot wakkert warmte de aanmaak van serotonine aan en stimuleert het vriendelijk gedrag doordat het een hersengebiedje activeert dat bepaalt of je iemand kunt vertrouwen. Wat meteen verklaart waardoor je in de sauna vaak zulke fijne gesprekken hebt.

Groen

In kuuroorden ben je zonder uitzondering omgeven door groen. Sommige liggen midden in de bossen, andere staan bekend om hun prachtige parken en botanische tuinen.

Alleen al de aanblik van al dat groen blijkt enorm bij te dragen aan een ontspannen gevoel, maar ook via andere routes lijken bomen ons goed te doen: volgens onderzoek van de Chinese natuurgeneeskundige Qing Li scheiden ze bijvoorbeeld stofjes uit – phytonciden – die, als we ze inademen, ons immuunsysteem versterken. Ander onderzoek liet zien dat de cortisolspiegel al door een kort ‘bosbad’ daalt.

Schone lucht

Diep ademen is goed tegen stress. Maar doe je dat midden in de stad, dan zuig je je longen meteen ook vol met ontstekingsbevorderend fijnstof. En er zijn sterke aanwijzingen dat dat behalve je fysieke ook je psychische gezondheid kan aantasten.

In de groene omgeving van kuuroorden is de lucht een stuk schoner. Bovendien vind je op sommige plekken nog gradeerwerken: houten constructies waarlangs zout bronwater naar beneden drupt. Dat vult de lucht met zoutdeeltjes, wat een reinigende werking heeft op de luchtwegen. Vooral mensen met astma en hooikoorts kunnen daar baat bij hebben.

Wisselbaden

Een warm bad is vooral troostend en weldadig. Wissel je warm en koud water af, dan krijg je andere effecten. Doordat je bloedvaten beurtelings uitzetten en vernauwen, wordt je bloedsomloop flink gestimuleerd en dat draagt onder andere bij aan een betere weerstand.

Ook zou het helpen tegen slapeloosheid en luchtweg- en gewrichtsklachten. De 19e-eeuwse Beierse pastoor Sebastian Kneipp wist zichzelf van (vermoedelijk) tbc te genezen op een regime van zulke wisselbaden, gecombineerd met beweging, een overwegend plantaardig dieet, gebruik van medicinale kruiden en het nastreven van innerlijke rust.

Kneipp maakte school met die holistische aanpak; vandaag de dag kun je nog overal in Duitsland terecht voor een Kneippkur. In 2015 werd ‘Kneippen’ zelfs door Unesco erkend als immaterieel Duits cultureel erfgoed.

Nieuwe gewoonten

Ongezond gedrag laat zich vaak lastig verdringen door gezondere gewoonten, maar even uit je vaste omgeving zijn wil nog wel eens helpen.

Je hebt dan letterlijk afstand van je dagelijkse sores, en doordat je minder stress hebt, verval je minder makkelijk in ingesleten ongezond gewoontegedrag. Daarbij kennen kuuroorden vaak een uitgebreid aanbod op het gebied van yoga, gezonde voeding en allerlei sporten.

Als je eenmaal in alle rust hebt ervaren wat dat voor je doet, wordt het thuis een stuk makkelijker om zo’n nieuwe routine vast te houden.