21 onmisbare pyschologieboeken

Brein

Dat dacht je maar

Met behulp van veel interessante onderzoeken ontmaskert Daniel Kahneman, Nobelprijswinnaar en een van de invloedrijkste psychologen van deze tijd, de mens als rationeel wezen. Kahneman laat zien dat erin ons denken van alles fout gaat en geeft tips hoe je deze valkuilen kunt vermijden.

Daniel Kahneman, Ons feilbare denken. Thinking, fast and slow, Business Contact, € 15,-

Begrip voor pubers

Na het lezen van dit boek begrijp je waarom je puber ’s ochtends niet uit bed te krijgen is, gevaarlijke dingen doet en voor geen meter luistert. Risico’s inschatten, verstandig zijn: het puberbrein is er nog niet klaar voor. ‘Crone was een van de eerste wetenschappers die hard maakte dat lockdowns schadelijk zijn voor jonge mensen,’ aldus psycholoog Nienke Wijnants.

Eveline Crone, Het puberende brein. Over de ontwikkeling van de hersenen in de unieke periode van de adolescentie, Prometheus, € 19,99

Andere dimensies

Hoogleraar journalistiek Michael Pollan staat in de eerste instantie sceptisch tegenover psychedelica, maar door gesprekken met hersenonderzoekers en therapeuten raakt hij overtuigd van de helende werking bij onder andere depressies, verslaving en PTSS. Hij probeert (bloednerveus) alle soorten zelf uit en schrijft heel beeldend over zijn trips naar andere dimensies.

Michael Pollan, Verruim je geest. Wat psychedelica ons leren over bewustzijn, sterven, verslaving en depressie, De Arbeiderspers, € 12,99 (E-book)

Werk

Functioneel staren

Uit het raam staren, je telefoon uitzetten: na het lezen van Ontketen je brein doe je het zonder schuldgevoel, want rustmomenten zijn belangrijke archiveerpauzes voor het brein. Neuropsychiater Theo Compernolle legt helder uit wat afleiding met je hersenen doet en reikt tools aan om weer te kunnen focussen.

Theo Compernolle, Ontketen je brein. Hoe hyperconnectiviteit en multitasken je hersenen gijzelen en hoe je eraan kunt ontsnappen, Lannoo, € 29,99

Tijd zat

‘Druk zijn is de makkelijke optie. Er is moed voor nodig om minder te doen.’ Dit boek staat vol met zulke fijne inzichten. Psycholoog Tony Crabbe legt niet alleen uit waarom we vaak onbewust kiezen voor drukte (het is verslavend en een manier om moeilijke levenskeuzes voor je uit te schuiven), maar geeft ook tips voor meer rust. Zoals: verdubbel je tijdsinschatting, zodat je niet structureel in tijdnood zit.

Tony Crabbe, Nooit meer te druk. Een opgeruimd hoofd in een overvolle wereld, Luitingh-Sijthoff, € 22,99

Dit wil ik

Als je het liefst álles wilt en tegelijk niet goed weet wát je wilt, helpt dit boek van psycholoog Nienke Wijnants je verder. Voor existentiële twijfel bestaat geen quick fix. Je zult moeten graven: wat vind ik belangrijk? Wat geeft mijn leven zin? Als je dit hebt ontrafeld, wordt kiezen makkelijker én leuker.

Nienke Wijnants, Twintigerstwijfels en dertigersdilemma’s. De belangrijkste loopbaan- en levensvragen van millennials, Prometheus, € 19,99

Losse eindjes

Mailtjes waarop je nog moet reageren, taken die je voor je uitschuift: losse eindjes zijn energievreters, aldus productiviteitsexpert David Allen. Met zijn Getting things done-methode doe je meer met je tijd én heb je minder stress.

David Allen, Getting things done. De kunst van stressvrije productiviteit, Lev. € 25,99

Persoonlijke groei

Echt contact maken

De boeken en TEDtalks van Brené Brown over kwetsbaarheid en het omarmen van je imperfecties zijn door miljoenen mensen gelezen en bekeken. Haar boodschap: we tonen de wereld graag de beste versie van onszelf. Maar je maakt pas écht contact met anderen als je jezelf met al je twijfels, emoties en onzekerheden aan een ander durft te laten zien.

Brené Brown, De kracht van kwetsbaarheid. Heb de moed om niet perfect te willen zijn, Lev., € 20,99

Boost je zelfvertrouwen

Dit boek leert je niet alleen welke denk- en waarnemingsfouten ten grondslag liggen aan een laag zelfbeeld, maar ook hoe je tijdig een andere afslag kiest zodat je niet meegaat in die negatieve denkspiraal. Om er steeds weer even bij te pakken op de momenten dat je onzeker bent of jezelf de grond inboort.

Fred Sterk, Denk je sterk. Meer zelfwaardering meer zelfvertrouwen overwin verlegenheid beter omgaan met anderen, Kosmos, € 17,50

Dankbaar

Dankbaarheid is een levenshouding waarbij je het goede in het leven waardeert en uitvergroot. En dat goede schuilt vaak in het kleine: een mooi gesprek, een wandeling, het aaien van je hond. Psycholoog Ernst Bohlmeijer laat zien hoe effectief en waardevol dankbaarheid kan zijn en inspireert je om ermee te gaan oefenen zodat het een tweede natuur wordt. Hij maakt onderwerpen uit de positieve psychologie toegankelijk en toepasbaar, zonder afbreuk te doen aan de wetenschap.

Ernst Bohlmeijer, De kracht van dankbaarheid, Lannoo, € 16,99

Vrienden met jezelf

Wanneer je je eigen grootste vijand bent, leer je in dit boek hoe je weer vrienden kunt worden met jezelf: door met compassie naar jezelf te kijken. Onderzoeker Kristin Neff introduceerde het begrip zelfcompassie in de academische wereld.

Kristin Neff, Zelfcompassie. Stop jezelf te veroordelen, Cargo, € 15,-

Leermeesters

Wat ons overkomt is uiteindelijk niet het belangrijkst. Het gaat erom wat we ermee doen. Dat is de boodschap van Het geschenk. Psychotherapeut en Holocaust-overlever Edith Eger laat zien dat je slechtste momenten vaak de beste leermeesters zijn. Een levensveranderend boek.

Edith Eger, Het geschenk. 12 lessen die je leven kunnen redden. Lev., € 20,-

Zinvol leven

Het leven draait niet om geluk maar om betekenis, schrijft psycholoog Emily Esfahani Smith in dit meeslepende boek. Uit onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat kinderen opvoeden niet gelukkiger maakt, maar het geeft je leven wel betekenis en dat gaat veel dieper dan geluk. Een boek vol eyeopeners en concrete tips voor een zinvoller leven. Je krijgt meteen zin om ze toe te passen.

Emily Esfahani Smith, De kracht van betekenis. Hoe zin te geven aan je leven, Ten Have, € 21,99

Overprikkeld

Hoogsensitiviteit is een package deal: je bent sneller moe en overprikkeld, maar ook empathischer en intuïtiever, laat psycholoog Elaine Aron zien in dit herkenbare en goed onderbouwde boek. Verplichte kost voor HSP’s.

Elaine Aron, Hoogsensitieve personen. Hoe je overeind blijft als de wereld je overweldigt, Lev., € 20,99

Gezondheid

Echte pijn

Steeds maar weer nek- of rugpijn, zonder duidelijke oorzaak? Soms blijft ons zenuwstelsel signalen afgeven, terwijl daar geen reden meer toe is. Zoals een rookmelder blijft afgaan terwijl er geen vuur is. En nee, dat betekent niet dat de pijn ‘tussen je oren zit’. Juist die erkenning laat psycholoog Annemarieke Fleming voelen in het boek: de pijn is echt.

Annemarieke Fleming, Joke Vollebregt, Pijn & het brein. De rol van de hersenen bij ‘onverklaarde’ chronische klachten, Bert Bakker, € 19,99

Lichaam eerst

‘Het lichaam onthoudt waar geen woorden voor zijn. Dat is wat psychiater Bessel van der Kolk met dit boek duidelijk maakt,’ aldus psycholoog Martin Appelo. ‘En daarmee opent hij psychotherapeutische deuren die voorheen gesloten waren.’ Dit boek laat treffend zien dat alleen praten en begrijpen waarom je pijn hebt, de pijn niet oplost. Bij een trauma moet je ook naar je lichaam luisteren.

Bessel van der Kolk, Traumasporen. Het herstel van lichaam, brein en geest na overweldigende ervaringen, Mens! € 41,50

Hulp bij rouw

‘Verdriet is de keerzijde van liefde,’ aldus rouwexpert Manu Keirse. ‘Weet dat je de ander niet hoeft los te laten, maar anders moet leren vasthouden: in je herinneringen. Wie sterft, verhuist van de buitenwereld naar het hart.’ Een onmisbaar boek voor wie rouwt of een ander wil bijstaan in zijn verdriet.

Manu Keirse, Helpen bij verlies en verdriet. Een gids voor het gezin en de hulpverlener, Lannoo, € 22,99

Gezin en opvoeding

Gevoeligheden

Woedend zijn als een vriend afbelt of in elkaar krimpen van kritiek op je werk. Als je reactie niet in verhouding is tot de ernst van de gebeurtenis, heeft dat vaak te maken met gevoeligheden uit je jeugd. Wil je zo’n oud patroon doorbreken, dan is dit het beste boek.

Hannie van Genderen, Patronen doorbreken. Negatieve gevoelens en gewoonten herkennen en veranderen, Nieuwezijds, € 20,-

Erken je kind

In dit verfrissende boek lees je alles over wat er in de opvoeding écht toe doet: een open en eerlijke relatie, waarin je alle gevoelens van je kind – ook de negatieve – erkent. Fouten maken is niet erg, zegt Perry. Zolang je ze maar erkent en op een goede manier herstelt. Een geruststellende boodschap.

Philippa Perry, Het boek waarvan je wilde dat je ouders het hadden gelezen, Balans, € 15,-

Beter praten

‘Je doet gewoon wat ik zeg en daarmee uit.’ Opvoeddeskundigen Adele Faber en Elaine Mazlish laten zien hoe het ook anders kan. Ze geven simpele handvatten om beter met je kind te praten. Bomvol tips als: geef kinderen geen vaste rolverdeling (jij bent de brave, je zusje is de sportieve). Geef ze de kans te veranderen.

Adele Faber, Elaine Mazlish, How2talk2kids. Effectief communiceren met kinderen, How2Talk2Kids, € 24,50

Als een tuinman

Na het lezen van dit boek van hoogleraar psychologie Alison Gopnik word je als ouder een stuk relaxter: al dat geploeter is helemaal niet nodig. Volgens Gopnik zijn ouders verworden tot timmermannen die met een bouwtekening een model(kind) willen maken. Terwijl je je beter kunt opstellen als tuinman die zorgt dat planten de gelegenheid krijgen om te groeien en bloeien.

Alison Gopnik, De opvoedparadox. Over de ouder als tuinman of timmerman, Nieuwezijds, € 22,95