De vraag

Welke ontspanningsoefeningen werken bij pijn?

Beste Han Samwel,
Beroepshalve werk ik veel met mensen met pijn (hoofdpijn, schouder-nekpijn) en probeer middels biofeedback en ontspanningsoefeningen tot meer inzicht en ontspanning te komen en waar mogelijk de pijn te verminderen.

Toch lukt dit niet altijd en merk ik dat veel factoren van invloed kunnen zijn. Graag zou ik wat meer informatie willen over ontspanningsoefeningen; welke soort oefeningen gebruiken jullie? Is het bijvoorbeeld beter om je niet te richten op de pijnplek en de aandacht af te leiden of juist wel? Graag als het kan ook literatuurtips.

Alvast hartelijk dank,
Hanneke

Het advies

Hallo Anneke,
Het werken met allerlei vormen van ontspanningsoefeningen kan heel zinvol zijn bij chronische pijnpatiënten. Maar vrijwel altijd is het een deel van een bredere behandeling. Je schrijft terecht dat veel factoren van invloed kunnen zijn op spanning en die moeten mee behandeld worden, anders behandel je alleen maar een symptoom, de spanning.

Allerlei praktische omstandigheden, zoals conflicten, financiële problemen, maar ook overbelasting, en cognitieve factoren zoals te hoge eisen aan jezelf stellen, een negatief zelfbeeld, niet “mogen” rusten van jezelf kunnen van invloed zijn op een vorm van chronische spanning of arousel. Als je ontspanningsoefeningen gebruikt, is het belangrijk om na te gaan of een patiënt daar al mee bekend is zodat je de oefening kan laten aansluiten bij de ervaringswereld van die patiënt, met woorden die hij kent.

Bij sommigen werkt het beter om van de pijn weg te gaan, bij anderen juist om je er op te concentreren, dat is vaak uitproberen. Ook kan het zijn dat patiënten bekend zijn met manieren om zich goed te ontspannen, in dat geval kun je de patiënt instrueren om dat weer op te pakken, zoals muziek luisteren.

De ontspanningsoefeningen die wij gebruiken worden beschreven in het boek:
De psycholoog als pijnbehandelaar (Han Samwel, Theo van Meer, Ben J.P. Crul), Bussum: Couthinho 2002. Je kunt vanuit die referentie eventueel verder zoeken.

Succes daarmee,
Han

Meer weten over dit thema? Bekijk Lichaam
Kalmeer je lichaam, kalmeer je geest
Training

Kalmeer je lichaam, kalmeer je geest

  • Leer je omgaan met overprikkeling en overspoeling 
  • Ontwikkel je meer lichaamsbewustzijn
  • Creëer je meer balans met behulp van de polyvagaaltheorie
Bekijk de training
Nu maar
69,-
Deel dit artikel:
24 april 2006 | Laatst gewijzigd op 23 maart 2020

Lees ook deze artikelen

Verder leven met niet-aangeboren hersenletsel
Interview

Verder leven met niet-aangeboren hersenletsel

Mensen met niet-aangeboren hersenletsel (NAH) willen verder met leven na een val op het hoofd of een herseninfarct, maar niets gaa...
Kinderverdriet: zo kun je het beste troosten
Branded content

Kinderverdriet: zo kun je het beste troosten

Groter worden gaat met vallen en opstaan. Dus ja, daar hoort ook af en toe een geschaafde knie én een traan bij. Een ‘kusje ero...
Ouders en volwassen kinderen: zo kom je dichter tot elkaar
Artikel

Ouders en volwassen kinderen: zo kom je dichter tot elkaar

Je moeder staat erop dat jullie eerste kerstdag komen eten, en heeft altijd kritiek op je outfit. En je vader zit altijd in een ho...
Ouders en volwassen kinderen: zo kom je dichter tot elkaar
Artikel

Ouders en volwassen kinderen: zo kom je dichter tot elkaar

Je moeder staat erop dat jullie eerste kerstdag komen eten, en heeft altijd kritiek op je outfit. En je vader zit altijd in een ho...
Een sterke geest in een gekwetst lichaam
Artikel

Een sterke geest in een gekwetst lichaam

De manier waarop mensen reageren op een levensbedreigende ziekte, heeft consequenties voor hun welbevinden. 'Zowel het idee dat je...
Pijn? Ga mediteren!
Kort

Pijn? Ga mediteren!

Brein Zenmeditatie, een meditatievorm waarbij beoefenaars hun aandacht richten op de ademhaling, leidt tot een dikkere hersenschor...
Nietsdoen: zo doe je dat
Artikel

Nietsdoen: zo doe je dat

Even luieren kan zo lekker zijn, maar vreemd genoeg krijgen we het zelden voor elkaar. Terwijl gas terugnemen en nietsdoen ook nog...
De eerste keer bij de therapeut
Artikel

De eerste keer bij de therapeut

Wie voor het eerst in psychotherapie gaat, weet niet wat hem te wachten staat. Onbekendheid, onzekerheid en angst zijn voedsel voo...
Annemarieke Fleming: ‘Er hangt veel schaamte rond het nemen van rust’
Artikel

Annemarieke Fleming: ‘Er hangt veel schaamte rond het nemen van rust’

Doordat we altijd maar ‘aan’ staan, zijn we massaal moe. Gezondheidszorgpsycholoog Annemarieke Fleming pleit voor een cultuuro...
Baby ervaart pijn sterker
Kort

Baby ervaart pijn sterker

Pasgeboren baby’s voelen pijn sterker dan volwassenen. Dat suggereert Brits onderzoek waarin tien pasgeboren baby’s en tien vo...
8927