‘Mijn vriend kijkt incestporno’

Beste G,

Je vermeldt geen leeftijden maar mag ik aannemen dat jullie beiden ook nog jong zijn? Je hebt een jonge vent, uit een leuk gezin en je bent tevreden over jullie relatie. Hij vindt zijn zusje aantrekkelijk en heeft kennelijk geen gêne om dat tegen je te zeggen. Hij kijkt porno en doet geen moeite dat te verbergen (zijn zoekgeschiedenis wissen bijvoorbeeld), en zijn zoektermen maken je – begrijpelijk – ongerust. Je vindt zijn gedrag of liever gezegd jouw interpretatie daarvan ongezond en ervaart het als een aanslag op jouw zelfvertrouwen. Opnieuw: heel begrijpelijk.

Als eerste moet je met hem gaan praten. Benoem de opmerkingen over zijn zus, de porno en jouw gevoelens en zorgen daarover. Zo’n gesprek gaat het best als je niet direct in de aanval gaat (‘wil jij met je zus naar bed’) maar hem uitlegt hoe het voor jou is en hem vervolgens vraagt om zijn kant van het verhaal te vertellen. Mijn ervaring is, gezien mijn specialisatie in seksverslaving, dat de manier waarop hij reageert in dit gesprek heel veel zegt over hem. Gaat hij direct in de verdediging, ontkent hij wat jij al weet, verklaart hij jou voor gek of wordt hij boos omdat jij het waagt om in zijn computer te kijken: slecht nieuws. Het is een goed teken als hij zijn best doet jouw emoties te begrijpen, helder is over wat hij doet en niet doet en hij bereid is naar de consequenties van zijn gedrag te kijken.

Het is heel goed denkbaar dat zowel zijn opmerkingen over zus als zijn pornogedrag niets kwalijks betekenen. Dat jongens hun knappe zus opeens als seksueel aantrekkelijk wezen zien is niet abnormaal (dat zussen hun broers soms zo zien ook niet). Dat jongens niet altijd wellevend en doordacht zijn in het uitspreken van hun gedachten is bekend, maar wijst niet op incestueuze verlangens. Misschien is het verrassend voor je vriend dat hij met die opmerkingen verwarring sticht of ongepast bezig is. Vertel het hem en vraag hem ermee op te houden. De diversiteit van het porno-aanbod is groot en zegt weinig over iemands voorkeuren. Veel zoektermen als ‘incest’, ‘seks met vader’, ‘taboe’ of ‘tiener’ betekenen niets en dienen slechts om steeds maar dezelfde pornofilms op zoveel mogelijk manieren onder de aandacht te brengen. Veel zogenaamde tieners zijn jong ogende dertigers met twee staartjes in het haar. Wat je vriend kijkt is misschien niet smaakvol maar het is de vraag of het veel betekent.

Mogelijk gaat het bij je vriend wel dieper en is hij echt in de war over zijn gevoelens – dan is het extra goed als je met hem aan de praat gaat. Mogelijk kijkt hij of verlangt hij naar porno met minderjarigen, en dan is hij emotioneel, moreel en juridisch niet op de goede weg. Mogelijk schaamt hij zich over de porno die hij kijkt of over zijn emoties richting zus. In al die gevallen is praten de eerste oplossing. De grote rode lijn in mijn werk met mensen die vast komen te zitten in hun seksualiteit, is dat eenzaamheid, schaamte, niet kunnen delen en het uiteindelijk moeten liegen over alles, de schade aanricht. Niet alleen in de relatie, maar juist en vooral in de persoon zelf. Dat jullie het fijn hebben met elkaar en over alles kunnen praten, is een goed teken. Mocht het gesprek tot ingewikkeldheden leiden, kun je overwegen met een professional te overleggen. Op vatvanzelfwaardering.nl vind je honderd hulpverleners in het hele land die opgeleid zijn in het behandelen van deze problematiek.

Veel succes gewenst,

Gertjan van Zessen