Onze dochter is hoogbegaafd en heeft dyslectie
Onze dochter van 12 is hoogbegaafd. Op de lagere school heeft ze de derde klas overgeslagen. In de vijfde klas werd ze erg depressief. Ze zei toen dat ze niet verder wilde leven, en daarom hebben we haar destijds laten onderzoeken.
Toen bleek dus dat ze hoogbegaafd was en dat ze zich erg verveelde op school. Mijn familie doet spottend over haar hoogbegaafdheid, zeker nu ze in de eerste klas is blijven zitten. Vooral op de talen scoorde ze laag. Mijn vrouw wilde dat ze weer getest werd, toen bleek dat ze ook dyslectie heeft. Met Frans en Duits komt ze nu redelijk mee, maar met Engels heeft ze nog veel moeite.
Hoe kan dat? Frans is toch een veel moeilijkere taal dan Engels? Wat kunnen wij als ouders doen om haar hierbij te helpen? Of wat kan de school doen, qua hulp bij dyslectie? Kunnen wij hulp van de school verwachten?
Dank voor het delen van jullie persoonlijke verhaal over jullie hoogbegaafde dochter met dyslexie. Jammer genoeg kom ik dagelijks zulk onbegrip tegen over hoogbegaafdheid. Mogelijk kunnen jullie aan de familie uitleggen dat het ècht een groot misverstand is dat hoogbegaafden, die als zeer slim worden gezien, ook altijd alles maar gemakkelijk kunnen leren.
Waar hoogbegaafde kinderen op school tegenaan lopen
Vooral ook binnen ons schoolsysteem is het voor hoogbegaafde kinderen echt heel lastig. Waar andere kinderen zonder problemen alle tafeltjes uit hun hoofd leren, of nieuwe woorden in een vreemde taal snel oppikken, blijkt dit voor veel hoogbegaafde kinderen best een hele klus. Dat zit hem (onder andere hierin:
- Automatiseren kan voor hoogbegaafde kinderen heel moeilijk zijn;
- Hoogbegaafde kinderen (en hoogbegaafde volwassenen) denken vaak op een hele andere manier. Daardoor zijn gemakkelijke dingen voor hun juist heel erg moeilijk. En begrijpen ze opdrachten op school niet meteen omdat ze bijvoorbeeld te ingewikkeld denken, of er van alles bij halen wat helemaal niet in de vraag stond. Als ze vervolgens aangeven dat ze het niet begrijpen vindt hun omgeving dat heel raar omdat alle anderen het meteen snappen. Hierdoor ontstaat er weer onbegrip en kan bij de hoogbegaafde zelfs het gevoel ontstaan dat hij/zij eigenlijk helemaal niet slim is, met alle gevolgen van dien.
Hoogbegaafd en dyslectie – en hoe het zit met Engels versus Frans
Bij hoogbegaafde leerlingen wordt vaak pas laat ontdekt dat ze dyslectisch zijn. Dat komt doordat ze een goed werkgeheugen hebben en veel verschillende dingen kunnen onthouden,. Daardoor wordt niet snel opgemerkt dat taal best lastig voor ze is.
Bij veel hoogbegaafde middelbare scholieren zie ik dat Engels meer moeilijkheden oplevert dan Frans. Dat komt omdat het Frans voor hun logische regels heeft, en minder uitzonderingen, dan het Engels. Zoals ik al eerder aangaf is het daarbij voor de meeste hoogbegaafde leerlingen moeilijk om te ‘automatiseren’- zoals bijvoorbeeld de tafeltjes leren, het alfabet, klokkijken, woordjes leren in een vreemde taal, tijdsbesef.
Jullie dochter is ‘dubbel bijzonder’, door haar hoogbegaafdheid in combinatie met dyslectie, waardoor een taal leren ineens een enorme uitdaging wordt.
Zo help je een hoogbegaafd kind
Als ouders kunnen jullie je dochter helpen met het leren van woordjes en grammatica, door het haar op verschillende manieren te laten leren. Het kost wel wat meer tijd. Deze leermethoden kunnen helpen:
- Woorden leren via WRTS (de computer is voor dyslectische leerlingen vaak prettiger werken)
- opschrijven en mondeling overhoren
- woorden op plakkertjes schrijven of via de computer uitprinten (al dan niet op WRTS-kaartjes), en deze vervolgens op de voorwerpen te plakken zodat er een beeld ontstaat bij het woord
- gekke plaatjes bedenken bij woorden
- grammatica op muziekritmes opzeggen met in de handen klappen erbij, of rappen
Wat de school kan doen
Deze dingen kunnen scholen doen om leerlingen met dyslectie te helpen:
- Dyslectische leerlingen al in een heel vroeg stadium een profielkeuze voor alleen de talen te laten maken. Op die manier vallen de andere talen al eerder af en ontstaat er meer studietijd voor de talen waarin uiteindelijk wordt afgestudeerd
- Meer tijd geven aan de dyslectische leerlingen
- De mogelijkheid om toetsen op de computer te maken
- Eventueel voorgelezen toetsen
- Een ‘peermentor’ (een ouderejaarsleerling, het liefst één die ook hoogbegaafd is) die goed is in talen samen met jullie dochter wekelijks taalhuiswerk laten maken op school
Heel veel succes!
Lees hier ook of we dyslectie sneller kunnen opsporen