Mogelijkheden voor volwassen autisten
Geachte heer Vermeulen,
Allereerst wil ik zeggen dat alles wat u vertelt over autisme veel mensen en hun omgeving helpt om met hun beperkingen om te gaan. Ik vind alleen zo jammer dat er zoveel aandacht aan de negatieve aspecten van autisme besteed wordt. Ik heb een hoge intelligentie (wat is intelligentie? wat is hoog?) en ook een autistische stoornis.
Al meer dan twintig jaar ben ik getrouwd en we hebben een grandioze zoon (ook autistisch). De relatie met mijn man is anders dan relaties tussen andere partners, maar anders is niet slechter of beter. De afgelopen jaren heb ik heel veel geleerd, ook weet ik nu dat bepaalde dingen voor mij onbereikbaar zullen blijven. Daarom zou ik graag ook willen dat er aandacht besteed wordt aan de mogelijkheden, die er wel degelijk zijn, met andere woorden de begeleidingsvormen die nuttig kunnen zijn voor autistische volwassenen. Wat vindt u zinnige begeleidingsvormen?
Bewust gebruik ik niet het woord behandeling, want autisme verdwijnt nooit. Ook wil ik nog even kwijt dat ik vooral mijn humor gebruik om me in de omgang met andere mensen te redden, bij Dominique is dit denk ik niet zo (er bestaat zelfs ‘autistenhumor’).
B.K.
Beste B.,
Allereerst moet ik je gelijk geven dat het belangrijk is om in de informatie over autisme niet enkel aandacht te besteden aan het negatieve. Mensen met autisme zijn in de eerste plaats meer dan hun autisme en in de tweede plaats kunnen ze, ondanks hun autisme, best ook heel wat talenten en positieve kenmerken hebben. Het is natuurlijk wel zo dat om aandacht te vragen voor de begeleidingsnoden van mensen met autisme en om de onderkenning te bevorderen meestal de nadruk gelegd wordt op de tekorten, moeilijkheden en problemen. Maar hieruit mag inderdaad niet besloten worden dat mensen met autisme minder waard zouden zijn en dat er geen mensen met autisme zijn die het best
redden, ook in een relatie. Je geeft mijns inziens terecht aan wat daarbij kan helpen.
Ten eerste een realistische doch positieve kijk op de zaken: de idee dat je als persoon met autisme veel kan bijleren maar dat bepaalde zaken onbereikbaar blijven. Als zowel de persoon met autisme als diens omgeving dat inziet en aanvaardt, dan is de moeilijkste stap in het leren leven met autisme al genomen.
Ten tweede: humor. Die vind ik persoonlijk heel erg belangrijk. Het zwakt de scherpe kantjes van autisme af en helpt dingen te relativeren. Zelf gebruik ik heel wat humor in de omgang met mensen met autisme en in mijn boek ‘Dit is de titel’ heb ik aangetoond dat humor autisme niet alleen helpt te begrijpen maar het ook dichter bij de mensen kan brengen.
Ik deel tenslotte je mening dat we niet van behandeling maar van begeleiding moeten spreken. Zo geloof ik niet in behandelingen die beweren kinderen en volwassenen met autisme socialer te maken. Dat hoeft ten eerste niet voor mij (mensen met autisme hebben het recht anders te zijn), ten tweede lukt dat ook niet volgens mij (het is zo een beetje als een blinde proberen te laten zien). Wel is het zinvol om begeleiding en ondersteuning te bieden bij het sociaal functioneren.
Begeleidingsvormen die ik belangrijk vind, zijn: ondersteuning op het werk, in de vrije tijd, het sociaal contact en in de partnerrelatie. Ik heb het hier niet over therapie, maar over begeleidingsvormen waarbij aan de persoon met autisme en diens omgeving ‘functionele vaardigheden’ aangeleerd worden. Zo ben ik net terug van één van de cursussen die wij organiseren voor volwassenen met autisme en daarin hadden we het deze keer over o.a. de Euro, budgetbeheer, het gebruik van mobiele telefoons en muziek draaien op een feest.
In die cursussen geven we uitleg bij hele dagelijkse dingen en zoeken we samen met de deelnemers naar oplossingen voor de moeilijkheden die ze ervaren en de vragen die ze hebben. Dergelijke begeleidingsvormen, waarbij samen met de persoon met autisme en diens omgeving gezocht wordt naar haalbare compensaties en hulpmiddelen voor het autisme, zijn echter nauwelijks bestaand in Vlaanderen en Nederland. Er is dus nog veel werk aan de winkel!
Vriendelijke groeten, Peter Vermeulen
Peter Vermeulen is pedagoog en als autismedeskundige werkzaam bij Autisme Centraal in België. Onderkenning van autisme bij normaal tot hoogbegaafde personen, is zijn specialisme. Hij schreef verschillende boeken over autisme. Plusabonnees stelden in de zomer van 2002 vragen vaan Peter Vermeulen.
