Beste Dachtendromer,
Bij de vorige vraag, die ook ging over oogcontact, gaf ik aan dat mensen die samen zijn elkaar gewoonlijk niet de hele tijd aankijken. Tijdens een gemiddeld tweegesprek kijkt de spreker slechts 40% van de tijd naar de luisteraar. De luisteraar kijkt 75% van de tijd. Dat is wel meer, maar ook nog niet voordurend. In veel andere situaties is het helemaal niet gebruikelijk dat mensen elkaar zomaar aankijken.
Aankijken heeft een essentiële functie bij de gespreksregulatie. Het is dus belangrijk dat je mensen aankijkt wanneer je met hen in contact treedt, maar het is niet de bedoeling dat je naar hen staart. Staren kan een ander behoorlijk nerveus maken. Dat komt omdat mensen van nature alleen staren als ze verliefd zijn of bij bedreiging in een conflictsituatie. In de eerste situatie is het gewoon heerlijk om je geliefde, met wie je hetzelfde gevoel deelt, in de ogen te staren. In de tweede situatie wil je de ander in de gaten houden of hem/haar met je starende blik overheersen.
Mensen in de ogen aankijken doe je dus niet zomaar, het moet een duidelijke communicatieve functie hebben. Het is onwenselijk om zomaar iemand aan te staren zonder dat je iets met hem of haar uitwisselt. Toch gebeurt dat wel eens en dan is er sprake van kortsluiting. Denk maar eens aan de situatie in de trein of in een restaurant waar je toevallig de blik van een vreemde opvangt. In dat geval weet je niet hoe snel je moet wegkijken. Toch voel je je gedwongen om telkens te controleren of de ander nog kijkt. Dit kan voor beide personen erg lastig zijn omdat aankijken ook gepaard gaat met gevoel.
Dit gevoel heb jij leren uitschakelen. Jij kunt dus mensen aankijken zonder dat het jou vanbinnen raakt. In het spel van aankijken en wegkijken, ben jij steeds opnieuw de winnaar. Anderen kijken eerder weg dan jij. Voor sommige mensen kan jouw blik zeker fascinerend zijn. Net als jij maken ze er een sport van om lang terug te staren. Maar anderen kunnen zich schamen of agressief reageren. Jouw starende blik roept zeker wat op, maar dat wil niet zeggen dat iedereen dat even prettig vindt. De meeste mensen zullen daar juist onzeker van worden.
Je zegt dat je deze blik hebt ontwikkeld in een bui van frustratie. Je ging staren omdat je niet kreeg wat je wilde. Je wilde ontdekken of de vrouwen die jij leuk vond ook interesse in jou hadden. Zelfverzekerde vrouwen kunnen een man die niet meteen als eerste weg blikt zeker interessant vinden, maar ook bij hen bestaat een grens. Veel succes zul je er uiteindelijk dus niet mee hebben gehad.
Te lang staren komt bedreigend over. Maar staren geeft jou juist een gevoel van macht – verslavende macht. Inmiddels is de situatie voor jou zo dat de ogen van mensen trekken. Je kunt je blik er niet vanaf houden net zoals dat niet lukt bij een tv die aanstaat terwijl jij probeert te lezen. En zodra jij iemand aankijkt, block je de natuurlijke gevoelens van schaamte en onzekerheid die gepaard gaan bij een te lange blik. Met andere woorden, jij bent verslaafd geraakt aan staren en aan het machtsgevoel dat daarbij gepaard gaat.
Je wilt nu van je starende blik af en je hebt ontdekt dat het helpt om rust te nemen. Ook helpt het om er bewuster mee bezig te zijn. Maar wat jou hier het meest helpt, is de gevoelens die je blokkeert weer toe te laten. Verplaats je in de persoon die je aankijkt en maak een voorstelling wat die ander denkt. Als je dat tot je laat doordringen, ontwikkel je een natuurlijke reactie om na een poosje weg te kijken. Houd er rekening mee dat het in het begin zeker niet gemakkelijk zal zijn om deze gevoelens toe te laten.
Oefen verder ook eens in de manier waarop je weg kijkt. Als je je hoofd zijwaarts wegdraait, onderbreek je het oogcontact zonder gevoel. Dit kan hooghartig overkomen. Maar als je naar beneden wegkijkt, laat je blijken dat je in je gevoel geraakt bent en dat de andere persoon jou werkelijk interesseert.
Ten slotte. Als je het lastig vindt om te oefenen met levende personen, oefen dan eens met de computerfiguur Sally. Eigenlijk is het de bedoeling haar zo lang mogelijk aan te kijken zonder met je ogen te knipperen, maar voor jou geldt natuurlijk juist dat je het eerst wegkijkt. Kijk op: www.stairwell.com
Ik wens je veel succes met je oefeningen.
Frank van Marwijk
www.lichaamstaal.nl
- Frank van Marwijk is sociotherapeut en directeur van Bodycom Lichaamscommunicatie, een training- en adviesbureau op het gebied van lichaamstaal en non-verbale communicatie. Sinds 2001 verzorgt hij lezingen, in-company workshops en presentaties op congressen, gericht op het bedrijfsleven. Hij staat bekend als een enthousiaste spreker. Verder geeft hij coaching op het gebied van relatiemanagement en persoonlijke effectiviteit.
- Neem een kijkje op zijn site: www.lichaamstaal.nl om alles te weten over lichaamstaal en check tweewekelijks zijn artikelen op www.managersonline.nl
