Beste Dwarrel,
Het zou weleens kunnen dat, anders dan jij vermoedt, de therapie op dit moment goed loopt!
Je beschrijft dat je probeert je emoties te onderdrukken omdat je je anders eenzaam gaat voelen. Als psychoanalyticus zijnde vermoed ik dat je klachten te maken hebben met het niet goed genoeg onderkennen van allerlei emoties die je wél hebt – maar die van jezelf niet naar boven mogen komen omdat ze eenzaamheid oproepen.
Je ziet dat de emotionele problemen gelaagd zijn: het helpt om de dieper liggende laag aan te pakken omdat deze het voelen van emoties op de minder diep liggende laag verhinderen. Je staat dus als het ware voor een nieuwe stap in de therapie, een waarin je je het volgende kunt afvragen: ‘Ik voel soms een diep gevoel van eenzaamheid, waar komt dat nou vandaan?’
Dit betekent dus ook niet per se dat de klik met je therapeut niet goed is. Wat er gebeurt kan heel goed overdracht zijn: net als met eerdere personen in je leven ervaar je een gevoel van eenzaamheid terwijl je therapeut er (hopelijk) emotioneel wel voor je is of in ieder geval wil zijn. Je draagt de gevoelens van toen over in de situatie van nu, zonder dat je je daarvan bewust bent.
Dus over welke situaties of personen uit het verleden gaat het in jouw geval? Bij wie zocht je vroeger troost, maar vond je die te weinig? Omdat je waarschijnlijk als kind – of misschien als kwetsbare partner – later ook afhankelijk was van die teleurstellende ander, lukte het je, vermoed ik, niet om je boosheid over die teleurstelling te uiten. Ik verwacht dat jij jouw therapeut de gedachten die je beschrijft niet hebt verteld, misschien net zoals vroeger (‘het ligt aan mij’, of ‘ik moet dit zelf oplossen’) of om te vermijden dat je net als vroeger teleurgesteld raakt in de reactie van therapeut.
De vraag is nu wat voor soort therapeut je hebt: als het iemand is die strikt klachtgericht werkt, zal die de overdracht niet of nauwelijks gaan gebruiken om jou te helpen je emoties te begrijpen. Dan kan het inderdaad zijn dat er geen goede afstemming is tussen jouw klachten en de gekozen methode, en zou het kunnen dat het – in ieder geval op dit moment – niet klikt met de therapeut omdat dat niet duidelijk is. Maar ben je in therapie bij een cliëntgerichte therapeut of een psychoanalytische psychotherapeut, dan zal hij dergelijke overwegingen met open armen ontvangen als een teken dat de therapie goed verloopt.
Mijn advies is heel simpel maar ook echt spannend: vertel dat je mij geschreven hebt, neem eventueel mijn antwoord mee en bespreek het! Je zult zien dat er dan heel veel helder wordt. En therapeuten zijn er voor opgeleid om juist dit soort patstellingen in een therapie te bespreken. Om eventuele kritiek van hun cliënten serieus te nemen en niet als een persoonlijke afwijzing op te pakken.
De cliënt mag de therapeut gebruiken om zichzelf beter te leren kennen en daar hoort openstaan voor negatieve gevoelens over de therapie of de therapeut gewoon bij. En soms doen wij dingen ook eens even onhandig, of hebben we het niet gezien. Want, helaas, we zijn ook maar gewoon mensen en we kunnen geen gedachten lezen.
Het zou interessant zijn als je de andere lezers over een tijdje op de site nog laat weten hoe je hiermee om bent gegaan en wat er toen gebeurde. Succes!
Vriendelijke groet,
Frans Schalkwijk
