De vraag

Ik slaap slecht op vakantie

Waarom slaap ik op vakantie minder goed dan thuis? Vooral de eerste nacht op een nieuwe plek lig ik wakker.

Het advies

Expert

Eus van Someren

Slaap

Er zit in het brein een heel netwerk van schakelaars die bepalen of we slapen of wakker zijn. Slecht slapen kan daarom ook verschillende oorzaken hebben.

Een van de schakelaars zit in de biologische klok, een klontje zenuwcellen in de hypothalamus. Die probeert ons ’s nachts te laten slapen en overdag wakker te houden.

Voor een vakantiebestemming ver in het oosten of westen verplaats je je binnen een dag over vele tijdzones. Je smartphone stelt zich automatisch op de nieuwe tijd in; je horloge is zó verzet.

Maar je biologische klok kan het niet zo makkelijk bijbenen. Die kan in het beste geval maar een uur per dag verschuiven. Als je klok uit de pas loopt met de tijd op je vakantiebestemming slaap je slechter.

Maar ook als er geen klokprobleem is, kan de eerste nacht slecht zijn. Een andere schakelaar zit in het netwerk van zenuwcellen die checken of alles wel veilig en in orde is. Dat blijkt een veel belangrijker schakelaar dan we ooit dachten.

Je brein weet dat het thuis geen kwaad kan om in slaap te vallen en het bewustzijn op een laag pitje te zetten. Maar in een vreemde omgeving blijft het de eerste nacht wat waakzamer.

Dat is, net als de biologische klok, een evolutionair oud en belangrijk overlevingsmechanisme, dat zich weinig aantrekt van wat de vakantiefolders ook maar beloofden.

Meer weten over dit thema? Bekijk Slapen
Deel dit artikel:
22 juni 2023 | Laatst gewijzigd op 22 juni 2023

Lees ook deze artikelen

Onrustige slapers
Artikel

Onrustige slapers

Ze dwalen ’s nachts door het huis, kijken slapend televisie of wandelen in hun ondergoed de straat op. Sommige slaapwandelaars b...
Waarom de zon ons gezonder en gelukkiger maakt
Branded content

Waarom de zon ons gezonder en gelukkiger maakt

Hoera, de zon laat zich weer vaker zien. En dat is fijn, want een dagelijkse portie zon maakt ons gezonder, gelukkiger en vergroot...
Kan het autisme zijn?
Advies

Kan het autisme zijn?

Ik weet al mijn hele leven dat ik niet tegen veel prikkels kan en heb een manier gevonden om ermee om te gaan. De afgelopen jaren ...
Kan het autisme zijn?
Advies

Kan het autisme zijn?

Ik weet al mijn hele leven dat ik niet tegen veel prikkels kan en heb een manier gevonden om ermee om te gaan. De afgelopen jaren ...
Je slaapt beter met een slaapmasker (al denk je zelf van niet)
Artikel

Je slaapt beter met een slaapmasker (al denk je zelf van niet)

Een slaapmasker is niet alleen handig in het vliegtuig of voor een powernap. Uit Italiaans onderzoek blijkt dat een slaapmasker ni...
Slaap lekker
Kort

Slaap lekker

Japanse wetenschappers onderzochten welke onderdelen van cognitieve gedragstherapie bij slapeloosheid effectief zijn en welke niet...
Verbetert een verzwaringsdeken je nachtrust?
Artikel

Verbetert een verzwaringsdeken je nachtrust?

Elke maand houden we een zelfhulphype tegen het licht. Journalist Anne Pek onderzoekt het wetenschappelijk bewijs. Dit keer: een v...
Vakantie-ergernissen en hoe je ermee omgaat
Artikel

Vakantie-ergernissen en hoe je ermee omgaat

Lekker dan – de eerste vakantiedag en er is al reden tot stress. Zeven veelvoorkomende reisirritaties, plus tips van psychologen...
Mijn dochter van tien ligt vaak tot elf uur wakker
Advies

Mijn dochter van tien ligt vaak tot elf uur wakker

Geachte heer Lijzenga, Mijn dochter van tien heeft al enkele jaren problemen met inslapen. Soms ligt ze tot na elf uur wakker, ter...
Zomerluisteren: de betere podcasts voor op vakantie
Artikel

Zomerluisteren: de betere podcasts voor op vakantie

Wijze lessen, jeugdherinneringen, survivaltips: fijne podcasts voor in je vakantie.
23791