De vraag

Ik praat hardop tegen mezelf

Ik ben 19 en heb een rare gewoonte. Als ik alleen ben, begin ik hardop tegen mezelf te praten. Het kan soms over een gebeurtenis gaan die net is gebeurd en die ik dan ga evalueren. Maar meestal interview ik mezelf of verzin ik een verhaal en ga daar dan op door. Ik heb mijn twijfels of dit wel oké is. Mijn jeugd was goed, nu volg ik een opleiding en ik heb een normaal sociaal leven. Ik ben een half jaar geleden behandeld voor een depressie. Heeft het constant praten tegen mijzelf daarmee te maken?

Het advies

Jolet Plomp

Psychologie

Hardop met jezelf praten is heel normaal en het is nog effectief ook. Het helpt je te focussen en het stimuleert om vol te houden. Het helpt ook bij het aanleren van nieuwe vaardigheden en bij lastige klussen. En ingewikkelde gedachten en gevoelens worden er helderder door. Het is bovendien heel relativerend om hardop grapjes met jezelf te maken. Sommigen spreken zichzelf aan met ‘jij’, alsof het een ander betreft. Dat blijkt steunender dan ‘ik’ zeggen.

Er zijn ook mensen die zichzelf voortdurend bestraffend of kleinerend toespreken – daar word je natuurlijk niet gelukkig van. Wel kan het hardop vaststellen van iets naars – ‘dit gaat echt niet lukken’ – helpen om een tegenslag onder ogen te zien. Het is ook bekend dat iemand die ‘au’ roept minder last heeft van pijn dan iemand die zich stilhoudt.

Ik vind het mooi dat een mens met zichzelf in gesprek kan gaan. Dit vermogen komt goed van pas in therapieën en trainingen. Bij de Voice Dialogue-methode bijvoorbeeld onderzoek je hoe diverse ‘ikken’ verschillende doelen nastreven; met die ikken ga je dan hardop in overleg om te bepalen wat je wilt. In een cognitieve therapie onderzoek je welke destructieve opmerkingen je in gedachten tegen jezelf maakt. Die negatieve overtuigingen leer je aan te vechten in een gesprek met jezelf. Zo kun je ze vervangen door overtuigingen die je beter helpen.

Mensen praten in zichzelf vaak met iemand die belangrijk voor hen is. Zo betrek je het gedachtegoed van die ander bij je overwegingen, of je geniet na van een ontmoeting. Als gedachten hardop worden uitgesproken maak je ze verder af. Dat is hetzelfde effect als het schrijven van een dagboek; zo kun je in je eentje iets nieuws over jezelf te weten komen. Bovendien helpt hardop praten bij het hanteren van de tegenstrijdige gedachten en gevoelens die iedereen heeft.

Ik hoop dat deze uitleg u helpt te begrijpen welke functie die zelf-gesprekken voor u persoonlijk hebben. Bent u misschien net uit huis gegaan, waardoor u vaker alleen bent? Dat zou een aanleiding kunnen zijn om meer hardop te praten. Of misschien leerde u in de therapie een nieuwe manier van denken die u nu hardop uitvoert? De voordelen van in jezelf praten zijn talrijk. Gaat u er gerust mee door.

Advies van een lezer op Facebook:
‘Ik praat al mijn hele leven in mezelf. Het geeft me extra reflectie en dus rust. Meestal praat ik over wat me dwarszit. Wel raad ik je aan dit vooral te doen als je zeker weet dat je alleen bent. Anders stoort het mensen. Bovendien heb ik als puber weleens meegemaakt dat anderen allerlei persoonlijke gedachten van me wisten, omdat ze stilletjes achter me aanfietsten en meeluisterden.’
Pieter Tinbergen

Deel dit artikel:
19 februari 2016 | Laatst gewijzigd op 25 augustus 2022

Lees ook deze artikelen

Bij de relatiepsycholoog: op eigen benen
Column

Bij de relatiepsycholoog: op eigen benen

We kletsen wat over corona: de lockdown, wc-papier. Emma gaat telkens uitgebreid in op mijn terloops bedoelde opmerkingen. Ze maak...
Dit is waarom stilte goed is voor je brein
Branded content

Dit is waarom stilte goed is voor je brein

Sluit je ogen, spits je oren. Wat hoor je? Dikke kans dat het om je heen verre van stil is. En laat stilte nou net goed zijn voor ...
Opluchting én schuldgevoel
Artikel

Opluchting én schuldgevoel

Het is niet makkelijk om je (groot)ouder, partner of andere naaste definitief toe te vertrouwen aan zorg buitenshuis. Nina Hovenga...
Opluchting én schuldgevoel
Artikel

Opluchting én schuldgevoel

Het is niet makkelijk om je (groot)ouder, partner of andere naaste definitief toe te vertrouwen aan zorg buitenshuis. Nina Hovenga...
Zo verloren
Interview

Zo verloren

Van sommige mensen verwacht je niet dat ze eenzaam zijn. Maar ze zijn het wél.
Jong en een burn-out 2: Alleen en in paniek
Artikel

Jong en een burn-out 2: Alleen en in paniek

Twee jaar geleden kreeg stagiair Joyce Luijten (22) een burn-out. Destijds hielp het haar om erover te schrijven. Nu het weer goed...
Al ruim 12 jaar ben ik (40) vrijgezel
Advies

Al ruim 12 jaar ben ik (40) vrijgezel

Hallo Irene, Ik stel mijn vraag aan jou omdat jouw vakgebied denk ik het best bij mijn vraag aansluit. Sinds ik 12 jaar geleden ee...
Ik ben zestien en depressief
Advies

Ik ben zestien en depressief

Beste Jolet Ik ben een jongen van 16 en zit met een depressie. Ik voel me heel vaak ongelukkig en eenzaam, ik heb helemaal nergens...
Ik kan met niemand over de dood van mijn partner praten
Advies

Ik kan met niemand over de dood van mijn partner praten

Sinds het overlijden van mijn partner voel ik me vervreemd van anderen. Vooral als ik met complete gezinnen wordt geconfronteerd. ...
Martine Sandifort: ‘Alleen voelt niet meer eenzaam’
Interview

Martine Sandifort: ‘Alleen voelt niet meer eenzaam’

Met humor probeerde cabaretier Martine Sandifort (49) moeilijkheden het hoofd te bieden. Maar de depressiviteit won het vaak. ‘H...
12497