De vraag

Hoe kom ik in het reine met mijn narcistische vader?

Beste heer Schalkwijk,

Ik ben een vijftigjarige dochter van een openlijk narcistische vader. Sinds het ziekbed en overlijden van mijn moeder drie jaar geleden, ben ik in psychotherapie om mijn gevoelens van boosheid, onmacht en depressiviteit te hanteren en om te buigen. Ik denk dat ik een flinke dosis verborgen narcisme heb ontwikkeld, en behoor tot de categorie ‘thin-skinned‘.

Nu kom ik in mijn driewekelijkse therapie niet verder dan het telkens opnieuw oproepen van situaties in mijn jeugd. Situaties die mij vreselijk aan het huilen brengen (iets wat vroeger thuis niet mocht) door het gevoel van niet-gezien zijn, er als kind niet toe doen behalve voorzover ik een kunstje kon ter meerdere glorie van mijn ouders. Zo’n therapiesessie en huilbui lucht elke keer wel even op, maar ik raak mijn boosheid jegens mijn narcistische vader niet kwijt.

In één van uw antwoorden lees ik dat u bij de therapie van een verborgen narcist op zoek gaat naar verborgen grootheidsfantasieën. Zou dat een sleutel kunnen zijn om mijn boosheid kwijt te raken? Die boosheid bepaalt mijn denken veel te vaak. Ik kan me er niet van losmaken, en zou er toch graag vanaf willen.

Anderzijds lees ik uit uw reacties wel dat het eigenlijk onbegonnen werk is om in het reine te komen met een narcistische vader. Het beeld verandert niet, dus de enige oplossing zou zijn: zo min mogelijk confrontaties. Maar zelfs als ik het contact zou verbreken, zou ik blijven zitten met die boosheid. Kunt u mij inzicht geven in de aard van mijn boosheid? Heeft u een ’truc’ om daarmee om te gaan?

Vanessa

Het advies

Expert

Frans Schalkwijk

Psychoanalyse

Beste Vanessa,

Ik vrees dat uw laatste vraag het meest eenduidig te beantwoorden is: ‘nee’. Er bestaan bij mijn weten geen eenvoudige handreikingen die als een soort truc uw boosheid jegens uw narcistische vader zouden doen verdwijnen. Ik ken ze in ieder geval niet. Ook over uw woede kan ik niet veel zeggen, dan zou ik er meer over moeten weten.

Een narcistische vader: verdriet, woede en rouw

Wel kan het zo zijn, en dat is dan meer in het algemeen, dat verdriet en woede samengaan in zo’n situatie. Verdriet en woede gaan beiden over hoe het was, en over hoe je het graag gehad zou hebben – maar hoe het niet geworden is. Nu zijn verdriet en woede ook zeer kenmerkende elementen van een rouwproces. In een therapie, zoals u dat beschrijft over uzelf, ‘moet’ het dan gaan over rouw over beide situaties.

Onvervulde verlangens

In het algemeen gaan de grootheidsfantasieën over ‘onbewuste, heftige verlangens’. Over wat het aanpassen zou moeten opleveren rond het thema ‘Maar ooit zal ik beloond worden voor mijn lijden nu, zal de ander inzien dat hij mij tekort heeft gedaan. Eigenlijk bouw ik door mijzelf weg te cijferen een levensverzekering op, die ooit in bakken liefde uitgekeerd zal worden.’ Kijk, daarover is nu rouw nodig: dat dat nooit zal gebeuren. Veel verlangen naar zo’n uitkering wordt gevoed door een verongelijkte, wrokkige woede.

De verandering zit in jezelf

Dergelijke woede kan pas verdwijnen als het verlangen wordt opgegeven en veel mensen willen die prijs niet betalen: ‘Heb ik dan al die aanpassing, al die investering voor niks gedaan?’ Ja. Breken met een ouder is soms een oplossing, maar veel beter is in mijn ervaring de verandering in jezelf te zoeken, in het opgeven van het verlangen. Hoe het contact met de ouder er daarna gaat uitzien, blijkt dan vanzelf. Ik hoop dat u met deze gedachten verder aan de slag kunt.

Vriendelijke groet,
Frans Schalkwijk

In dit artikel vind je meer tips over omgaan met narcistische ouders

Meer weten over dit thema? Bekijk Familie
Bevrijd jezelf van oude pijn
Training

Bevrijd jezelf van oude pijn

  • Ontdek hoe oude ervaringen nu nog meespelen in je keuzes en gedrag
  • Verwerk je mentale pijn met bewezen effectieve technieken
  • Ervaar meer innerlijke rust, zelfvertrouwen en vrijheid
Bekijk de training
Nu maar
69,-
Deel dit artikel:
14 december 2002 | Laatst gewijzigd op 29 juli 2020

Lees ook deze artikelen

Bang dat ik het niet goed genoeg doe
Advies

Bang dat ik het niet goed genoeg doe

Dag Arjan, Teveel controle, alles perfect willen doen en de angst dat iets niet goed genoeg is gedaan (faalangst dus). De oorzaak ...
Waarom de zon ons gezonder en gelukkiger maakt
Branded content

Waarom de zon ons gezonder en gelukkiger maakt

Hoera, de zon laat zich weer vaker zien. En dat is fijn, want een dagelijkse portie zon maakt ons gezonder, gelukkiger en vergroot...
Therapie voor tweelingen
Artikel

Therapie voor tweelingen

‘Het is bijzonder dat je tegelijk op de wereld komt met iemand met wie je samen in de baarmoeder zat en met wie je daarna alle l...
Therapie voor tweelingen
Artikel

Therapie voor tweelingen

‘Het is bijzonder dat je tegelijk op de wereld komt met iemand met wie je samen in de baarmoeder zat en met wie je daarna alle l...
Maak je wat vaker boos
Kort

Maak je wat vaker boos

Meestal wordt geadviseerd om in lastige situaties kalm te blijven, omdat je met boosheid niets zou oplossen. Maar ook uit recent o...
‘Je hersens denken: liever verkracht dan dood’
Interview

‘Je hersens denken: liever verkracht dan dood’

Nee zeggen tegen ongewenst seksueel gedrag is onverwacht moeilijk. Psycholoog Agnes van Minnen legt uit waarom veel slachtoffers z...
Ernest van der Kwast: ‘Ik heb leren luisteren in plaats van schreeuwen’
Interview

Ernest van der Kwast: ‘Ik heb leren luisteren in plaats van schreeuwen’

Schrijver Ernest van der Kwast wilde graag iets voor anderen betekenen en werd mentor van Rotterdamse jongeren. Om te kunnen helpe...
Hoeveel adem heb ik nog? Omgaan met rijangst
Artikel

Hoeveel adem heb ik nog? Omgaan met rijangst

Gevangen zitten in een auto die een kanaal in is gereden, worstelend met de gordel terwijl het donkere water zich boven je sluit. ...
Verbeter de band met je vader
Artikel

Verbeter de band met je vader

Meisjes die een goede band met hun vader hebben, hebben meer zelfvertrouwen en minder stress. Tips van de Amerikaanse deskundige L...
Ouder-baby interventie helpt kwetsbare ouders contact leggen
Artikel

Ouder-baby interventie helpt kwetsbare ouders contact leggen

Kwetsbare jonge moeders leggen soms moeilijk contact met hun baby. Of ze zijn juist veel te veel bezig met hun kind. Video-opnamen...
10571