De vraag

Hoe houd ik afvallen vol?

Waarom is afvallen toch zo moeilijk – of eigenlijk meer hoe houd ik afvallen vol? In eerste instantie lukte afvallen wel: ik ben van 107 kg naar 95 kg gegaan in vijf maanden. Naar mijn idee veel te langzaam, maar oké, het is eraf. Uiteraard ging dat niet zomaar. Met behulp van pillen (stack II) en veel beweging (fitness, wandelen etc.), en vooral opletten op wat je eet.

Vooral dat laatste wil ineens niet meer. Niet dat ik alles eet wat los en vast zit hoor, daarvoor ben ik teveel geprogrammeerd om dingen te laten staan. Maar ik kan niet meer de discipline opbrengen om mager en weinig te eten. Wat is het toch dat die knop ineens weer omgaat, en hoe zou ik die motivatie weer kunnen krijgen? Hoe houd ik afvallen vol?

Het advies

Wat jij beschrijft, je worsteling met ‘hoe houd ik afvallen vol’, komt helemaal overeen met de zogeheten ‘set-point’-theorie. Die theorie wordt inmiddels algemeen aanvaard, en stelt dat iedere persoon een eigen ‘optimaal’ gewicht heeft: het set-point. Dat kan 50 kg zijn, maar ook 102 kg.

Wat je lijf doet als je begint met een dieet

In de evolutie heeft de mens er in de loop der eeuwen voor gezorgd dat iemand een periode van hongersnood kan overleven. Mensen die dat niet konden, gingen in strenge winters gewoon dood. Nu, eeuwen later, is er geen echte voedselschaarste meer. Maar het mechanisme zit nog wel in ons lijf. Op het moment dat iemand een dieet begint, denkt het lichaam dat er zo’n ouderwetse periode van voedselschaarste is aangebroken. Het gaat op dat moment over op een zuiniger verbranding, om langer te kunnen overleven met weinig voedsel.

Wat je lijf doet als je stopt met een dieet

Op het moment dat het dieet beëindigd wordt (omdat het doel behaald is), wil het lichaam nieuwe vetreserves aanleggen voor de volgende hongersnood. En het liefst nog wat extra, voor het geval die hongersnood ernstig wordt. Alle genen die zich bezighouden met de stofwisseling en voedselreserve gaan op dat moment aan het werk om enerzijds heel zuinig te blijven verbranden, en anderzijds extra reserves op te slaan. Op dat moment wordt je set-point, onder invloed van een dieet, verhoogd. Je lichaam geeft die strijd om extra vet niet op voordat het oude gewicht (of het in veel gevallen hogere gewicht, ontstaan door het nieuwe set-point) is bereikt.

Onderzoek bij slanke mensen die kunnen eten wat ze willen

Onderzoek naar overgewicht spitst zich de laatste jaren vooral ook toe op mensen die onder alle omstandigheden slank blijven. Die missen dit mechanisme kennelijk. Om overgewicht goed te begrijpen wil men niet alleen graag weten hoe het bij dikke mensen werkt, maar ook hoe het bij dunne werkt. Men hoopt zo t.z.t. tot een oplossing van het probleem te komen. Voorlopig is die er niet.

Wat (meestal) wel werkt: je eetpatroon radicaal wijzigen & niet tè weinig eten

We weten wel dat een radicaal veranderd leef- en eetpatroon, waarbij vooral niet te weinig gegeten wordt, op de lange duur, het beste resultaat oplevert. Het lichaam schiet dan minder vlug in de verdediging. Het set-point wordt dan ook niet naar boven bijgesteld. Dus: langzaamaan maar. Pondje voor pondje. Het is er ook niet in een keer aangekomen.

Altijd maar die focus op gewicht, op dat pondje meer of minder. Terwijl je zoveel meer bent dan dat getal op de weegschaal. Lees hier meer over (de worsteling met) zelfacceptatie

Meer weten over dit thema? Bekijk Eetgedrag
Training Gezond en energiek in 10 stappen
Training

Training Gezond en energiek in 10 stappen

  • Stap voor stap naar jouw optimale leefstijl
  • Niet voor even, maar voor de rest van je leven
  • In samenwerking met hoogleraar Ingrid Steenhuis
Bekijk de training
Nu maar
99,-
Deel dit artikel:
18 mei 2002 | Laatst gewijzigd op 22 oktober 2020

Lees ook deze artikelen

Eetgedragexpert Anne Roefs: ‘Afvallen lukt alleen met lekker eten’
Interview

Eetgedragexpert Anne Roefs: ‘Afvallen lukt alleen met lekker eten’

Om obesitas tegen te gaan, moeten we veel meer inzetten op gedragsverandering, vindt eetgedragexpert Anne Roefs. ‘Mensen met ove...
Zó creëer je een kledingkast die bij je past
Branded content

Zó creëer je een kledingkast die bij je past

‘Oh, die blouse met bloemen.’ Je zag ‘m hangen, en was meteen verkocht. Inmiddels hangt hij nog steeds in je kast, nooit ged...
Aan tafel! Vier verrassende voordelen van samen eten
Artikel

Aan tafel! Vier verrassende voordelen van samen eten

Ontbijten in de trein, lunchen achter de computer, met een bord op schoot voor de televisie: we eten regelmatig in ons eentje. Dat...
Aan tafel! Vier verrassende voordelen van samen eten
Artikel

Aan tafel! Vier verrassende voordelen van samen eten

Ontbijten in de trein, lunchen achter de computer, met een bord op schoot voor de televisie: we eten regelmatig in ons eentje. Dat...
Deadlines zijn zo slecht nog niet
Kort

Deadlines zijn zo slecht nog niet

Deadlines zijn zo slecht nog niet: als je weet wanneer een lastige taak ophoudt, presteer je beter.
Neuropsycholoog Erik Scherder: ‘Kom uit die stoel’
Interview

Neuropsycholoog Erik Scherder: ‘Kom uit die stoel’

Bewegen is niet alleen nodig om in conditie te blijven. Het houdt ook het brein jong, zegt Erik Scherder. De neuropsycholoog draag...
35 manieren om gezonder te leven
Artikel

35 manieren om gezonder te leven

Lekker lang gezond blijven, dat willen we allemaal wel. Psychologie Magazine zocht uit welke leefregels meteen effect hebben, en o...
Hoe krijg je een kind gemotiveerd?
Artikel

Hoe krijg je een kind gemotiveerd?

Je zet alles op alles om samen met je dochter op tijd te zijn voor haar tennisles. Waarom is ze nou zo aan het treuzelen? Als je e...
Hoe weersta ik de verleiding om te drinken?
Advies

Hoe weersta ik de verleiding om te drinken?

Beste Tatjana, Ik weeg 82 kg bij een lengte van 168 cm en ik ben in het laatste jaar 4 kg aangekomen. Behalve te veel eten is mijn...
Hij kan maar niet stoppen met roken
Advies

Hij kan maar niet stoppen met roken

Ik heb een heel lieve man, maar hij is verslaafd aan roken. Hij is kortademig en hoest. Ik werk zelf in de gezondheidszorg en weet...
10858