Hoe ga ik om met agressieve kritiek?

Beste ADH,

Je vraag zou wat makkelijker te beantwoorden zijn als je bij het woord kritiek niet het bijvoeglijk naamwoord ‘agressieve’ had toegevoegd. Nu is een eerste tegenvraag: is die kritiek agressief of ervaar jij die als agressief? Dat is een belangrijk verschil.

In het eerste geval kun je proberen een algemene feedbackregel toe te passen, door de degene die jou kritiek geeft te melden wat de kritiek in eerste instantie met je doet. Dat klinkt dan ongeveer als:

‘Ik hoor dat je kritiek op me hebt en daar wil ik ook wel naar luisteren, maar door de manier waarop je het mij zegt, blokkeer ik. Vooral dat en dat en dat in de manier waarop je mij kritiek levert, leidt daartoe. Kan je het ook anders formuleren, zodat ik er beter naar kan luisteren?’

In het tweede geval, dat jij kritiek (te snel?) als agressief ervaart, kun je bij jezelf op zoek gaan naar wat de kritiek zou bedreigend maakt: ben ik bang dat iemand me afwijst, ben ik bang dat ik zelf nog veel agressiever ben en over de rooie ga, ben ik iemand die helemaal niks waard is als er maar iets kleins niet goed aan me is, en dergelijke? Door jezelf vervolgens te bevragen op het waarheidsgehalte van dergelijke angsten, schrik je vaak al veel minder sterk.

vriendelijke groet,
Frans Schalkwijk

• Frans Schalkwijk  is vrijgevestigd psychoanalyticus/psychotherapeut voor psychoanalyse, psychoanalytische psychotherapie en partnerrelatie therapie. Hij is opleider bij de Nederlandse Vereniging voor Psychoanalyse en lid van de Nederlandse Vereniging voor Psychoanalytische Psychotherapie. Hij publiceerde meerdere boeken over psychoanalyse.