7 stappen naar acceptatie

Helaas voldoet de realiteit niet altijd aan onze verwachtingen. Gevolg? Ergernis en teleurstellingen. Toch kan iedereen leren hoe je zorgen kunt accepteren. Hier alvast 7 stappen om op de goede weg te raken.

1. Leer te lijden

Allereerst moet je af van het idee dat mensen altijd en overal gelukkig dienen te zijn. Probeer niet van elk moment te genieten: dat lukt nooit. Soms is het nu eenmaal niet zo leuk. De kern van de boeddhistische leer is een prima uitgangspunt: het leven is lijden.

Ergernis, boosheid en teleurstellingen horen er gewoon bij. Dus ontken niet dat je het gewoon heel irritant vindt dat de buren na elf uur hun luidruchtige wasmachine nog eens aanzetten. Als je snel teleurgesteld raakt, verlaag dan je verwachtingen. Je toespraak hoeft bijvoorbeeld niet perfect te zijn.

2. Confronteer je angsten

Ga vervelende gevoelens niet uit de weg. Mensen zijn vaak geneigd nare situaties te vermijden om zich niet nog eens zo bang, boos of verdrietig te hoeven voelen. Ze verzinnen smoezen om kritiek uit de weg te gaan. Doen alles om niet met het vliegtuig te hoeven reizen.

Op de korte termijn lijkt dit een prima oplossing: niet vliegen betekent tenslotte niet neerstorten. Maar vermijden werkt uiteindelijk averechts. Je verkleint je gedragsrepertoire en blokkeert mogelijke oplossingen. Erken je angsten en je zal zien: hoe vaker je vliegt, hoe veiliger het blijkt.

3. Richt je op de feiten

Haal niet je hele klaagrepertoire van stal als iets tegenzit. Crasht de computer, denk dan niet aan de honderdmiljoen keer dat het al eerder gebeurde. En pas op met het leggen van allerlei verbanden zoals: ‘Dat kan alleen een domme digibeet als ik overkomen’ of ‘Uiteraard heb ik me weer een slechte computer laten aansmeren’.

Met dit soort redeneringen blaas je de gebeurtenis op. Een gewond dier zoekt een schuilplaats en likt zijn wonden. Een gewond mens heeft de beschikking over taal (Ga ik dood? Ben ik schuldig?) en versterkt zijn ellende hiermee.

Gevoelens kun je niet sturen, gedrag wél. Dus schreeuw niet honderd keer ‘stomme computer’, maar roep het één keer en ga dan op zoek naar oplossingen. Je zal merken: je gevoel volgt je gedrag.

4. Vernietig je controlestrategieën

Ontdek je eigen trukendoos. Verlegenheid kun je maskeren met assertiviteit, angst met agressie en eenzaamheid met arrogantie. Iedereen ontwikkelt zijn eigen controlestrategieën. Dit soort instrumenten gaat op den duur tegen je werken.

Verdwijnt de onzekerheid als je met kloppend hart en een vuurrood hoofd agressief van je afbijt? Misschien eventjes. Maar gooi het roer liever om. Streef naar wat ze in Acceptance and Commitment Therapy (ACT) creatieve hopeloosheid noemen. Als je beseft dat je trucs niets opleveren, is er weer ruimte voor nieuwe benaderingen die wel werken.

5. Observeer je gevoelens

Concentreer je bij opkomende ergernissen of angsten op het feit dat je kampt met gevoelens of gedachten. Koppel deze ervaringen dus los van de gebeurtenis. Als je het Spaans benauwd krijgt omdat je een podium op moet, bedenk dan dat de situatie niet afschuwelijk is, maar dat je je afschuwelijk bij vóelt.

Streef naar wat in ACT-therapie mindfullness heet. Probeer je gevoel te observeren als een waarnemer. Zet het voor je op tafel. Kijk ernaar met een andere blik. Als die lawaaierige kinderen op het pleintje voor de deur je eigen kroost waren, zou je genieten van hun luide spel.

6. Concentreer je op je doelen

Vraag jezelf af wat je leven zin geeft. Accepteer de bijkomende consequenties. Als je fatsoenlijkheid erg belangrijk vindt, geef ouderen dan je zitplaats in de tram, ook als je je verlegen voelt met de situatie. Maak je je zorgen over het milieu? Neem een canvas boodschappentas mee. Zet je in voor de dingen die je kan veranderen en accepteer wat niet te veranderen valt.

Blijf je dus niet ergeren aan die wasmachine van de buren. Stap op ze af en zoek een oplossing. Misschien staat het apparaat gewoon scheef. Committeer je aan je waarden. Ook al heb je angst, ga stug op je doel af. Keuzes kan je toch niet vermijden: niet kiezen is ook een keuze.

7. Heb mededogen

Probeer je te verplaatsen in anderen. Misschien moet degene die zo vervelend voordringt bij de wc wel enorm nodig. Een beetje empathie laat woede of irritatie vaak als sneeuw voor de zon verdwijnen.

Als je geen enkele reden kunt bedenken voor het ergerlijke gedrag, probeer je dan voor te stellen welk effect je reactie heeft op de ander. Ga bij jezelf na hoe je je zou voelen als iemand die woede of irritatie over je uitstortte.

Is dit lastig, stel je dan voor dat degene die bijvoorbeeld net een deukje in je auto reed geen vreemde is, maar je geliefde. Hoe zou je dan reageren?