Kinderen van gescheiden ouders vertellen
‘Vijf jaar na de scheiding konden ze eindelijk zonder ruzie met elkaar omgaan’, vertelt Sharon (17) over haar ouders, die uit elkaar gingen toen ze twaalf was. ‘Ik merk dat ik door de scheiding erg ongelukkig ben, en dat ik veel mensen wantrouw. Mijn vriend is mijn steun, zonder hem ben ik niks.’ De ouders van Laura (20) scheidden toen ze veertien was: ‘Ik ben me meer bewust van wat er mis kan gaan. Daarom durf ik eigenlijk geen relatie aan. Als ik een relatie heb, verloopt het contact meestal stroef. Omdat ik onzeker ben en niks durf.’
Training Houd me vast (voor jou en je partner)
- Leer elkaar écht zien en begrijpen
- Ontdek hoe jullie pijnlijke momenten uit het verleden kunnen loslaten
- Officiële Emotionally Focused Therapy (EFT) training van Sue Johnson
- Met het boek Houd me vast van Sue Johnson
195,-
Uit onderzoek blijkt dat kinderen van gescheiden ouders anders omgaan met intieme relaties dan kinderen uit een ongebroken gezin. Ze verslijten meer korte relaties, hebben hun eerste vriend(innetje) op jongere leeftijd, verzamelen meer seksuele partners en beginnen eerder aan geslachtsgemeenschap. Ze scheiden ongeveer twee keer zo vaak als kinderen uit een goed huwelijk.
Behalve hun gedrag, is ook hun kijk op intieme relaties anders. Kinderen van gescheiden ouders kunnen meer moeite hebben om relaties aan te gaan en geloven niet zo snel dat een relatie stabiel en trouw kan zijn. Door deze onzekerheid hebben ze een grotere kans op een oppervlakkige, of juist een zeer serieuze verhouding. Op het gebied van conflicten, communicatie en vertrouwen ondervinden ze meer problemen. Ze hebben minder vaak trouwplannen en schatten hun echtscheidingsrisico’s hoger in.
Gescheiden ouders geven verkeerd voorbeeld
Kinderen van gescheiden ouders denken anders over relaties, omdat ze zijn opgegroeid met een verkeerd ouderlijk relatiemodel. Mensen leren van hun ouders hoe partners met elkaar omgaan, hoe ze ruzie maken en ruzie oplossen. Kinderen nemen de negatieve conflicthantering van hun ouders over en gebruiken deze in hun eigen volwassen relaties.
Ze slagen er minder goed in om ruzie op een constructieve manier op te lossen. Dit geldt met name voor vrouwen. Kinderen gaan na de scheiding namelijk vaak bij hun moeder wonen en meisjes kopiëren het gedrag van de moeder sneller dan jongens. Laura: ‘Mijn moeder maakte vaak negatieve opmerkingen over mijn vader. Als ik van een weekend bij m’n vader terugkwam, durfde ik daar niet over te praten, anders was de sfeer zo weer verpest. Helemaal als ik over zijn vriendin begon.’
De ouder-kindrelatie
Een andere oorzaak voor het afwijkende gedrag van kinderen van gescheiden ouders, is de verstoorde ouder-kindrelatie. De band tussen ouder en kind speelt een belangrijke rol bij de ontwikkeling van zelfvertrouwen en bij het aangaan van een succesvolle intieme relatie.
Training Van single naar samen
- Leer wat je valkuilen zijn in de liefde
- Ontdek welk relatietype je bent
- Kom erachter wat voor partner bij je past
79,-
Door een scheiding neemt het vertrouwen in een liefdesrelatie af, tenzij het kind een goede band met de ouders heeft en houdt. Helaas is de band met de ouders meestal verzwakt voor, tijdens en na de scheiding. Vooral als één ouder – vaak de vader – vertrekt. Bovendien zijn de ouders tijdens de scheiding grotendeels op zichzelf gericht. Ze hebben minder aandacht voor de kinderen en zijn vaak niet zo verdraagzaam.
Veel kinderen kunnen dit niet plaatsen en zoeken de schuld bij zichzelf. Door deze emotionele onzekerheid kunnen ze eigenschappen ontwikkelen die negatief uitwerken op hun eigen relatie. Denk bijvoorbeeld aan minder zelfvertrouwen, jaloezie en bindingsangst. Sharon onderschrijft dit. ‘Ik wantrouw heel veel mensen. Daarom bind ik me liever niet. Dan heb ik het vooral over vriendinnen. Ik doe liever dingen alleen en sluit me af voor anderen.’
Volgens Ineke Swarte, psycholoog, komen de relationele problemen echter niet alleen door het slechte voorbeeld van de ouders, en de zwakke band met hen. ‘Aangeboren eigenschappen spelen ook een rol. Niet elk kind uit een gebroken gezin komt namelijk in de problemen. Het is afhankelijk van de persoonlijke veerkracht van het kind zelf. Een kind met van nature een extraverte persoonlijkheid kan zich beter uiten en zal over het algemeen beter door een moeilijke periode heen komen dan een introvert kind.’
Hoop voor later
Is er ondanks deze treurig stemmende resultaten nog hoop? Volgens de Amerikaanse psycholoog David Mahl wel. Hij onderzocht het gedrag van kinderen uit gebroken gezinnen en vond drie typen: kopieerders, zwoegers en verzoeners.
Kopieerders praten na de scheiding nauwelijks over de situatie en herhalen het gedrag van hun ouders (onbewust) rechtstreeks in hun eigen relaties. Bij deze groep is de kans groot dat hun eigen intieme relatie later ook strandt.
Zwoegers worstelen met de scheiding en ontvangen weinig emotionele ondersteuning van hun ouders. Ze praten openlijk over de breuk, maar weten niet precies wat ze moeten overnemen uit de relatiemodellen van hun ouders. Ook zijn ze zich bewust van de invloed die de scheiding van hun ouders heeft op hun eigen relatie. Ze vinden een goede communicatie met hun partner erg belangrijk, maar in de praktijk lukt dit lang niet altijd.
Training Versterk je relatie
- Leer kijken naar je relatiepatronen
- Ontdek hoe je negatieve patronen kunt doorbreken
- Ook in je eentje te volgen
55,-
Verzoeners hebben de scheiding geaccepteerd. Ze houden een goed contact met de ouders. Zij zien de breuk als een leermoment en hebben er iets van opgestoken. Doordat ze de relatie van hun ouders analyseren, zijn ze zich eerder bewust van signalen die duiden op relatieproblemen. Daarbij kunnen ze kenmerken onderscheiden die geassocieerd worden met een succesvolle relatie. Zo wordt het mogelijk om een andere koers te varen dan de ouders.
Niet elk kind uit een gebroken gezin is dus veroordeeld om het voorbeeld van de ouders te volgen. Zelfs als het uit een zeer conflictueus gezin komt en een zwakke band heeft met de ouders, kan het later een goede, duurzame relatie opbouwen.
Daarvoor is het nodig dat het kind de band van de ouders als een negatief voorbeeld ziet en dat slechte rolmodel aan de kant zet. Ook moet het opnieuw betekenis geven aan de voorbeeldfunctie van de ouders. Bijvoorbeeld door te accepteren dat mensen vaak geen ideale ouders zijn. Dan kan de scheiding uiteindelijk toch iets opleveren.
Meer informatie
- members.lycos.nl/kigo (website voor kinderen van gescheiden ouders)
- www.psychotherapie.pagina.nl
- www.echtscheiding.pagina.nl
- www.geestelijke- gezondheidszorg. pagina.nl
- www.praktijkswarte.nl
Zo beperk je de schade
Zes tips voor ouders die hun kind zo min mogelijk willen laten lijden onder de scheiding.
- Houd je kind buiten conflicten, praat nooit negatief over de andere ouder. Je kind mag niet het gevoel krijgen dat het partij moet kiezen.
- Maak duidelijk dat de scheiding niet de schuld is van je kind. Vertel allebei dat je van je kind blijft houden, ook al houd je niet meer van elkaar.
- Als je vertrekt, maak dan duidelijk dat dit niets met je kind te maken heeft. Hou zo goed mogelijk contact, op een manier die prettig is voor het kind.
- Handel de scheiding goed af en creëer zo snel mogelijk een nieuwe conflictarme gezinsomgeving. Als je er samen niet uitkomt, zoek dan hulp bij bijvoorbeeld een mediator.
- Probeer in goed overleg samen te zorgen voor je kind.
- Geef je kind genoeg aandacht, sta open om over de valkuilen van je huwelijk te praten. Een goede communicatie kan voorkomen dat de geschiedenis zich herhaalt.
