Brein
Britse wetenschappers hebben een computersysteem ontwikkeld dat getuigen van een misdaad helpt bij het maken van een compositiefoto van de dader. Op basis van een aantal kenmerken zoals sekse, ras en haarstijl genereert de computer negen verschillende gezichten. De getuige kiest daaruit de best lijkende, en daarvan creëert de computer weer negen varianten. Zo gaat het verder totdat de getuige tevreden is met het resultaat. Met dit systeem bleek men gezichten twee keer zo vaak te kunnen herkennen als met gebruikelijke compositietekeningen.
Rechtspsycholoog en geheugenexpert Harald Merckelbach van de Universiteit van Maastricht: ‘Vroeger vroeg een tekenaar de getuige naar details uit het gezicht. Maar zo werkt het geheugen helemaal niet. Mensen onthouden een totaalbeeld van een gezicht, waarin verhoudingen veel belangrijker zijn dan een grote neus of blauwe ogen op zich. Dat is moeilijk in taal te vangen, en als men daar toch toe gedwongen wordt, krijg je wat we noemen verbal overshadowing: datgene wat je hebt moeten benoemen, gaat de tekening overheersen. Dat lijkt dit systeem te omzeilen.’ Zijn compositiefoto’s dan betrouwbaar? ‘Je houdt het probleem van de look-a-likes. Laatst werd er een Pool op straat met groot materieel aangehouden omdat hij leek op een beruchte
bankovervaller. Die heeft nu eenmaal een hoofd waar wel tienduizend Nederlandse mannen op lijken. Mensen onthouden bovendien vooral de bovenkant van een gezicht, met name het kapsel. De doorgewinterde crimineel weet dat, en draagt daarom een petje of een pruik.’
